رتبه: Advanced Member
گروه ها: Moderator, Administrators, member
تاریخ عضویت: 1390/03/24
ارسالها: 1,741
تشکرها: 4 بار
29 تشکر دریافتی در 29 ارسال
|
سلام
در آیات سوره ی مریم به سرگذشت انبیا و رسولان اشاره شده و بحث فرق بین رسول و نبی در بین مفسرین به میان می آید.
آیه ی ۳۰ ، از حضرت عیسی (ع) با عنوان "نبیا" یاد شده
آیه ی ۴۰، از حضرت ابراهیم (ع) با عنوان "صدیقا نبیا" یاد شده
آیه ی ۴۹، از حضرت اسحاق (ع) و حضرت یعقوب (ع) با عنوان "نبیا" یاد شده
آیه ی ۵۱، از حضرت موسی (ع) با عنوان "رسولا نبیا" یاد شده
آیه ی ۵۳، از حضرت هارون (ع) با عنوان "نبیا" یاد شده
آیه ی ۵۴، از حضرت اسماعیل (ع) با عنوان "رسولا نبیا" یاد شده
آیه ی ۵۶، از حضرت ادریس (ع) با عنوان "صدیقا نبیا" یاد شده
تا آنجا که من میدانم، اکثر مفسرین فرق رسول و نبی را به طور خلاصه در این می دانند که رسول همراه با کتاب آمده، اما نبی کتاب مجزایی ندارد و ادامه دهنده ی شریعت پیشین است. در نتیجه هر رسولی نبی است اما هر نبی رسول نیست.
در مقابل من فقط مرحوم آیت الله صادقی تهرانی را میدانم که نتیجه گیری کاملا عکس را کرده و نبی را رسولی میداند که مقام بسیار برجسته و والایی دارد.
جمع بندی اساتید و دوستان چیست؟
اگر نظریه ی اکثریت درست است چرا از حضرت عیسی (ع) به عنوان رسول یاد نشده حال که بر حضرت عیسی (ع) کتاب نازل شد. اگر دلیل این است که آیات به قبل از نزول انجیل مربوط است، کمی عجیب است و نمیدانم اصلا این حرف منطقی هست یا خیر.
از حضرت اسماعیل (ع) هم به عنوان رسول یاد شده، پس آیا بدین معناست که بر حضرت اسماعیل (ع) کتابی نازل شده؟ حال آنکه من هیچگاه این مطلب را جایی نشنیده ام و در قرآن به آن اشاره ای هم نشده... و اگر بعضی از مفسرین میگویند این اسماعیل، اسماعیل دیگری است و پسر حضرت ابراهیم (ع) نیست! خیلی عجیبتر است!
آیا اساسا این بحث فرق بین نبی و رسول صحیح است؟ نمیگویم که مترادف هستند، قطعا معنای متفاوتی دارند، اما در هر صورت صفت همه ی پیامبران میباشند... همانطور که در آیات جایی فرموده "صدیقا نبیا"، و هیچکس به چنین دوگانگی بین صدیق و نبی یا رسول قائل نیست. یعنی نشنیده ام کسی ادعا کند بعضی انبیا صدیق هستند و بعضیها نمیباشند یا بالعکس. شاید همه ی پیامبران رسول هستند چرا که از خداوند پیامی آورده اند و همه نبی هستند از این جهت که از غیب خبری آورده اند، و در نتیجه همه پیامبران هم رسول بوده اند، هم نبی و این دوگانگی اصلا معنا ندارد.
نظر شما چیست؟
اقاي ياسر امامي زاده در گروه تقرب
كلمات كليدي: رسول نبي رسالت نبوت وحي كتاب
|
|
|
|
|
|
رتبه: Guest
گروه ها: Guests
تاریخ عضویت: 1391/10/20
ارسالها: 798
17 تشکر دریافتی در 16 ارسال
|
ایا تبی از ریشه نبا است یا نبو؟ تفاوت نبی و رسول چیست؟
از ریشه نبو: اصل الواحد در ماده، ارتفاع چيزي در موردي است كه شأنش انخفاض (فرود آمدن) است؛ يعني ارتفاع چيزي در موردي كه فرود آمدن در آن مورد انتظار است و از مصاديق آن: بالا بردن نگاه در جايي است كه فرو انداختن و پايين انداختنش مورد انتظار است و بلند شدن شمشير و توقفش در قطع (بريدن) و نفوذ و توقف تير در اصابت به هدف و پديد آمدن دوري در رسيدن به مقصد و ناسازگاري طبع با غذا يا غير آن است و به همين مناسبت به طور مجازي بر مفاهيم متناسب با آن اطلاق ميشود و از جمله مهمترين مصاديق اصل: مقام نُبُوَّت است كه عبارت است از ارتفاع و اعتلاء در شأن يك انسان، از جهت روحاني و معنوي و ميتواند ذاتي يا اكتسابي باشد، در حالي كه مانند ساير انسانها بر فطرت بشري است و از لوازم اين اعتلاء؛ احاطه بر عالم ماده، طبيعت، ارتباط با عوالم ماوراء حسّ و ظاهر، نزول وحي از جانب خداي عزّوجلّ بر او و اشراف بر معارف و حقايق است
نُبُوَّة و نبيّ: از ماده واوي نبو است و گرفتن آن از نبأ صحيح نيست؛ زيرا اولاً - اين كار نيازمند قلب واو به همزه است كه خلاف اصل است. ثانياً - خبر دادن از خداي متعال - به طور مطلق - مقام بلند خاصّي را نميرساند، مگر تنها از اين جهت كه او خبر دهنده است و اين بر خلاف ماده نبو است؛ زيرا نَبَوَ بر ارتفاع در چيزي و رفعت مطلق دلالت ميكند. ثالثاً - اراده و استفاده مفهوم نبأ در برخي موارد، محكم نيست.سوره مباركه اعراف آيه 101: تِلْكَ الْقُرَی نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْبَائِهَا، اين شهرهاست كه برخی از خبرهای آن را بر تو حكايت میكنيم.منظور حكايت از جريان امور گذشته است.
فرق ميان رسول و نبي اين است كه نبي داراي مقامي تكويني، منزلتي الهي و مرتبهاي روحاني ومعنوي، بالاتر از مراتب معمولي است و اين مقام، فراهم كننده و زمينهساز اعطاي مرتبه رسالت است؛ بنابراين هر رسولي بايد پيش از رسالت، نبي باشد، اما نبي ممكن است رسول نباشد. آري پيامبر(ص) داراي مقام رفيع، منزلت بلند و فطرت مخصوص نوراني است كه هيچ يك از مردم به آن دست نمييابند و هرگاه اين كلمه در قرآن به كار ميرود، يا پيامبر با اين لقب خوانده ميشود، اين حيثيت در نظر گرفته ميشود. مانند:سوره مباركه احزاب آيه 6: النبیّ أولی بالمؤمنين من أنفسهم، پيامبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر [و نزديكتر] است.
اما وقتي كلمه رسول در قرآن ميآيد، جنبه بر عهده گرفتن رسالت، در آن لحاظ ميشود، مانند آيه:سوره مباركه نور آيه 54: وَ ما عَلَی الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ الْمُبين، و بر فرستاده [خدا] جز ابلاغ آشكار [مأموريتی] نيست
ضمناً هرگاه مفهوم كسي كه رسالت بر عهدهاش قرار ميگيرد و به اين مقام متّصف ميشود، منظور باشد، از او به رسول تعبير ميشود، مانند:سوره مباركه بقره آيه 253: تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلی بَعْضٍ.، برخی از آن پيامبران را بر برخی ديگر برتری بخشيديم
التحقیق فی کلمات القران
|
|
|
|
|
|
رتبه: Advanced Member
گروه ها: Moderator, Administrators, member
تاریخ عضویت: 1390/03/24
ارسالها: 1,741
تشکرها: 4 بار
29 تشکر دریافتی در 29 ارسال
|
: فرق رسول و نبي؛ ج ۳، ص: ۹۴
رسول همانطور كه گفته شد بمعني حامل پيام است و نبي از انباء بمعني حامل نباء و خبر ميباشد اهميّت و عظمت رسول در آنست كه در پيام آوردن واسطه ميان خدا و خلق است و بزرگي و رفعت نبي در آنست كه خبر خدا و علم خدا در نزد اوست.
نميشود گفت كه رسول و نبي هر دو بيك معني است و هر دو يك مصداق دارد زيرا كه آيۀ «وَ مٰا أَرْسَلْنٰا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ وَ لٰا نَبِيٍّ إِلّٰا إِذٰا تَمَنّٰي أَلْقَي الشَّيْطٰانُ فِي أُمْنِيَّتِهِ … » حج: ۵۲. صريح است در اينكه رسول و نبي غير هم اند و نيز نميشود گفت: نبي آنست كه امر بتبليغ رسالت نشده. زيرا كلمۀ «وَ مٰا أَرْسَلْنٰا» در صدر آيه صريح است كه رسول و نبي هر دو مأمور بتبليغ اند. همچنين آيۀ «وَ اذْكُرْ فِي الْكِتٰابِ مُوسيٰ إِنَّهُ كٰانَ مُخْلَصاً وَ كٰانَ رَسُولًا نَبِيًّا- … وَ اذْكُرْ فِي الْكِتٰابِ إِسْمٰاعِيلَ إِنَّهُ كٰانَ صٰادِقَ الْوَعْدِ وَ كٰانَ رَسُولًا نَبِيًّا» مريم: ۵۱، ۵۴. روشن ميكند كه در موسي و اسمعيل هر دو از رسالت و نبوت وجود داشت نه- اينكه كلمۀ «نَبِيًّا» بعد از «رَسُولًا» براي تفنّن در عبارت است.
ريشۀ فرق رسول و نبي را بايد در آيۀ زير جستجو كرد «وَ مٰا كٰانَ لِبَشَرٍ انْ يُكَلِّمَهُ اللّٰهُ إِلّٰا وَحْياً أَوْ مِنْ وَرٰاءِ حِجٰابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مٰا يَشٰاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ» شوري: ۵۱. اين آيه صريح است كه سخن گفتن خدا با پيامبران بيكي از سه راه است ۱- وحي و آن الهام و انداختن بقلب است و شايد در خواب ديدن نيز جزء آن باشد ۲- سخن گفتن از پس پرده كه پيامبر سخن خدا را مي‌شنود مثل موسي كه فرموده «وَ كَلَّمَ اللّٰهُ مُوسيٰ تَكْلِيماً» نساء: ۱۶۴. و نيز ثابت است كه موسي در طور بارها كلام خدا را شنيد ۳- آمدن ملك چنانكه جبرئيل بنزد حضرت رسول صلّي اللّه عليه و آله و ديگر پيامبران آمد و از خدا پيام آورد «قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ» نحل: ۱۰۲. ترديد با «او» در آيۀ شريفه روشن ميكند كه هر يك از سه قسم راه بخصوصي است. قهرا بايد مصداق يكي رسول و مصداق بقيّه نبي باشد يا بالعكس.
مفيد رحمه اللّه در كتاب اختصاص ص ۳۲۸ ط مكتبة الصدوق از زرارة از امام باقر عليه السّلام نقل كرده كه از آنحضرت دربارۀ «كٰانَ رَسُولًا نَبِيًّا» سؤال كردم و گفتم: رسول را دانستيم نبي كدام است؟ فرمود نبي آنست كه در خواب مي‌بيند و صدا را مي‌شنود ولي ملك را نمي بيند و رسول ملك را آشكارا مي‌بيند و با او سخن ميگويد گفتم منزلت امام كدام است؟ فرمود: صدا را مي‌شنود و در خواب نمي بيند و ملك را مشاهده نميكند سپس اين آيه را تلاوت فرمود «وَ مٰا أَرْسَلْنٰا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ وَ لٰا نَبِيٍّ» (و لا محدث)
نظير اين روايت در اختصاص از بريد بن معاويه از امام باقر و از زراره از امام صادق و از معروفي از امام رضا عليهم السلام نقل شده و نيز درج اول كافي ص ۱۷۶ باب فرق بين رسول و نبي و محدث.
چهار روايت در اين باره كه قريب بهم اند نقل شده است و در بعضي از آنها فرموده كه بعضي از انبياء مقام نبوت و رسالت هر دو را داشته اند. علي هذا آنطور كه از روايات اهل بيت عليهم السلام بدست آمد نبي آنست كه در خواب مي‌بيند و صدا را مي‌شنود و اين مطابق است با «إِلّٰا وَحْياً أَوْ مِنْ وَرٰاءِ حِجٰابٍ» و رسول آنست كه بر وي ملك نازل ميشود و با او سخن ميگويد و اين مصداق «أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مٰا يَشٰاءُ» ميباشد و اقسام سه گانه سخن گفتن خدا دو قسم اولش راجع به نبي و قسم اخيرش مربوط برسول است.
در بعضي از پيامبران مقام رسالت و نبوت هر دو جمع است چنانكه در موسي و اسمعيل كه در آيۀ ۵۱ و ۵۴. سورۀ مريم است و نيز دربارۀ حضرت رسول صلي اللّه عليه و آله كه مكرر در وصف آنحضرت نبي و رسول آمده مثل «الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوباً عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرٰاةِ وَ الْإِنْجِيلِ» اعراف: ۱۵۷. «فَآمِنُوا بِاللّٰهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ … » اعراف: ۱۵۸.
ناگفته نماند ميان رسول و نبي عموم و خصوص مطلق است و هر رسول نبي است و اگر كسي نبي نباشد رسول هم نيست در آيۀ «وَ خٰاتَمَ النَّبِيِّينَ» نميشود گفت: پس خاتم رسولان نيست رجوع شود به «نباء». آيۀ «مَا الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ إِلّٰا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ» مائده: ۷۵. «قٰالَ إِنِّي عَبْدُ اللّٰهِ آتٰانِيَ الْكِتٰابَ وَ جَعَلَنِي نَبِيًّا» مريم: ۳۰. نشان ميدهد عيسي هم رسول و هم نبي است.
قاموس قران
|
|
|
|
|
|
رتبه: Guest
گروه ها: Guests
تاریخ عضویت: 1391/10/20
ارسالها: 798
17 تشکر دریافتی در 16 ارسال
|
نوشته ای دیگر از تفاوت رسول و نبی (برگرفته از سایت مرحوم آیت الله مصباح یزدی)
تفاوت رسول با نبی در اتمام حجت برای مردم
با عنایت به معنای لغوی و كاربردهای قرآنی دو واژة «نبی» و «رسول» می‌توان گفت كه نبی و رسول، هر دو، فرستادة خداوند و دارای پیامی از جانب اویند؛ با این تفاوت كه رسول برتر از نبی است. در واقع نبی مأمور رساندن خبر غیب الهی به مردم است و امور لازم را برای سامان بخشیدن به زندگی دنیوی و اخروی مردم، شامل اصول و فروع دین به مردم ابلاغ می‌كند؛ اما رسول علاوه بر مقام نبوت، دارای یك رسالت ویژه، یعنی اتمام حجت است:
رُسُلاً مُبَشِّرِینَ وَمُنْذِرِینَ لِئَلاّ یَكُونَ لِلنّاسِ عَلَی اللّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ(نساء:165)؛ «پیامبرانی كه نویدآور و هشداردهنده بودند تا مردم، پس از [آمدن] پیامبران، در مقابل خدا [بهانه و] حجتی نداشته باشند».(2)
تنها با آمدن رسول حجت بر مردم تمام می‌شود و خداوند حكم نهایی را دربارة هلاكت قوم یا ابقای ایشان و برخورداری‌شان از نعمت صادر می‌كند:(3)وَلِكُلِّ أُمَّةٍ رَسُولٌ فَإِذا جاءَ رَسُولُهُمْ قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَهُمْ لا یُظْلَمُونَ (یونس:47)؛ «هر امتی را پیامبری است. پس چون پیامبرشان بیاید، میانشان به عدالت داوری شود و به آنان ستم نرود».
از این آیات و برخی آیات دیگر برمی‌آید كه رسول، علاوه بر پیام‌آوری، خصیصة اتمام حجت را نیز داراست.
بنابراین نبوت و رسالت دو مقام جداگانه‌اند كه هریك از آن دو خصوصیاتی دارد. به همین دلیل است كه قرآن كریم ـ چنانكه پیش‌تر گفتیم ـ برخی پیامبران الهی را در یك آیه با هر دو واژه وصف می‌كند؛(1)این بدان معناست كه آن پیامبر دارای هر دو منصب رسالت و نبوت بوده است. همچنین ازآنجاكه رسول، اخص مصداقی از نبی است، در آیة 52 سورة حج، قبل از نبی آمده است: وَما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ وَلا نَبِیٍّ و اشكالی بر آن وارد نیست.
نتیجه: با توجه به آنچه در باب معنای لغوی و كاربردهای قرآنی نبی و رسول، و فرق این دو گذشت، معلوم شد كه نبی در كاربرد قرآنی، ازنظر مصداق اعم از رسول است. بنابراین ما نبوت را محور بحثمان قرار می‌دهیم و هرگاه سخنی از پیامبران به میان می‌آوریم، مقصودمان همة انبیاست، اما ازآنجاكه در زبان فارسی معادل دقیقی برای كلمة نبی نداریم، به‌ناچار همه‌جا واژة «پیامبر» را، كه معادل فارسی كلمة رسول است، به كار می‌بریم.
|
|
|
|
|
|
رتبه: Guest
گروه ها: Guests
تاریخ عضویت: 1391/10/20
ارسالها: 798
17 تشکر دریافتی در 16 ارسال
|
سلام و ممنون بابت پاسخ
تفسیر جالبی است.
مرحوم آیت الله صادقی تهرانی هم ریشه ی نبا را نبی نمیدانستند و در این زمینه با مرحوم مصطفوی همنظر بودند... اما جالب اینکه نتیجه گیریها با هم متفاوت بوده!
آقای صادقی تهرانی نبی را یک رسول بلندمرتبه میدانستند.... و به نظر میرسد این تفسیر با "رسولا نبیا" آیات سوره ی مریم همخوانی بیشتری داشته باشد.
اما آقای مصطفوی نبی را دارای مقامی بالاتر از مراتب معمولی دانسته که مقدمه ای برای رسالت است.
|
|
|
|
|
|
رتبه: Advanced Member
گروه ها: Moderator, Administrators, member
تاریخ عضویت: 1390/03/24
ارسالها: 1,741
تشکرها: 4 بار
29 تشکر دریافتی در 29 ارسال
|
● معناى ((رسول )) و ((نبى )) و فرق آن دو از نگاه علامه طباطبايي
و معناى اين دو تعبير، مختلف است ، رسول كسى است كه حامل رسالت و پيامى است ، و نبى كسى است كه حامل خبرى باشد، پس رسول شرافت وساطت ميان خدا و خلق دارد، و نبى شرافت علم به خدا و به اخبار خدائى .
بعضى ها گفته اند: فرق ميان نبى و رسول به عموم و خصوص مطلق است ، به اين معنا كه رسول آن كسى است كه هم مبعوث است ، و هم مامور، به تبليغ رسالت ، و اما نبى كسى است كه تنها مبعوث باشد، چه مامور به تبليغ هم باشد و چه نباشد.
ليكن اين فرق مورد تأييد كلام خداى تعالى نيست ، براى اينكه مى فرمايد: ((واذكر فى الكتاب موسى انه كان مخلصا و كان رسولا نبيا)) كه در مقام مدح و تعظيم موسى (عليه السلام ) او را هم رسول خوانده ، و هم نبى ، و مقام مدح اجازه نمى دهد اين كلام را حمل بر ترقى از خاص به عام كنيم ، و بگوئيم ، معنايش اين است كه اول نبى بود بعدا رسول شد.
و نيز مى فرمايد: ((و ما ارسلنا من قبلك من رسول و لانبى )) كه در اين آيه ميان رسول و نبى جمع كرده ، درباره هر دو تعبير به ارسلنا كرده است ، و هر دو را مرسل خوانده ، و اين با گفتار آن مفسر درست در نمى آيد.
ليكن آيه : ((و وضع الكتاب و جى ء بالنبيين و الشهداء)) كه همه مبعوثين را انبيا خوانده ، و نيز آيه : ((ولكن رسول الله و خاتم النبيين )) كه پيامبر اسلام را هم رسول و هم نبى خوانده .
و همچنين آيه مورد بحث كه مى فرمايد: ((فبعث الله النبيين مبشرين و منذرين )) كه باز همه مبعوثين را انبيا خوانده ، و نيز آياتى ديگر، ظهور در اين دارد كه هر مبعوثى كه رسول به سوى مردم است نبى نيز هست .
و اين معنا باآيه : (و كان رسولا نبيا، و رسولى نبى بود) منافات ندارد، چون در اين آيه از دو كلمه رسول و نبى معناى لغوى آنها منظور است ، نه دو اسمى كه معنى لغوى را از دست داده باشد، در نتيجه معناى جمله اين است كه او رسولى بود با خبر از آيات خدا، و معارف او.
و همچنين آيه : ((و ما ارسلنا من قبلك من رسول و لا نبى ...))، چون ممكن است گفته شود، كه نبى و رسول هر دو به سوى مردم گسيل شده اند، با اين تفاوت كه نبى مبعوث شده تا مردم را به آنچه از اخبار غيبى كه نزد خود دارد خبر دهد، چون او به پاره اى از آنچه نزد خداست خبر دارد، ولى رسول كسى است كه به رسالت خاصى زايد بر اصل نبوت گسيل شده است ، همچنان كه امثال آيات زير هم به اين معنا اشعار دارد.
((و لكل امة رسول ، فاذا جاء رسولهم ، قضى بينهم بالحق )) و آيه : ((و ما كنا معذبين حتى نبعث رسولا)).
و بنابراين پس نبى عبارت است از كسى كه براى مردم آنچه مايه صلاح معاش و معادشان است ، يعنى اصول و فروع دين را بيان كند، البته اين مقتضاى عنايتى است كه خداى تعالى نسبت به هدايت مردم به سوى سعادتشان دارد، و اما رسول عبارت است از كسى كه حامل رسالت خاصى باشد، مشتمل بر اتمام حجتى كه به دنبال مخالفت با آن عذاب و هلاكت و امثال آن باشد، همچنان كه فرمود: ((لئلا يكون للناس على الله حجة بعد الرسل )).
و از كلام خداى تعالى در فرق ميان رسالت و نبوت بيش از مفهوم اين دو لفظ چيزى استفاده نمى شود، و لازمه اين معنا همان مطلبى است كه ما بدان اشاره نموده گفتيم :
رسول شرافت وساطت بين خدا و بندگان را دارد، و نبى شرافت علم به خدا و معارف خدائى را دارد، و به زودى خواهيم گفت انبيا بسيارند ولى خداى سبحان در كتاب خود نام و داستان همه را نياورده همچنان كه خودش در كلام خود فرموده ((ولقد ارسلنا رسلا من قبلك ، منهم من قصصنا عليك ، و منهم من لم نقصص عليك )) و آياتى ديگر نظير اين .
ترجمه تفسير الميزان جلد 2 صفحه 211
|
|
|
|
|
|
رتبه: Advanced Member
گروه ها: Moderator, Administrators, member
تاریخ عضویت: 1390/03/24
ارسالها: 1,741
تشکرها: 4 بار
29 تشکر دریافتی در 29 ارسال
|
نقد نظر الميزان و ترجيح نظر مجمع البيان
عدم تفاوت بین نبی و رسول در آیات
با توجه به آیات قرآن در باب نبوت ورسالت ما نمی توانیم آن فرقی را که گفته شده بپذیریم یعنی فرق بگذاریم مابین نبی و رسول از این جهت که رسول آن پیامبری است که مامور به ابلاغ معارف و احکام الهی است و نبی چنین ماموریتی را ندارد.
این فرق را که گفتیم نمی شود پذیرفت و چنانکه مرحوم علامه طباطبایی هم آن را نقل کرده و دلائل عقلی و نقلی آن را بیان کرده. و اما فرقی هم که ایشان فرموده بودند که رسول و نبی در اصل ابلاغ معارف و احکام الهی به مردم مشترکند اما رسول آن پیامبری است که یک مسئولیت و ماموریت ویژه ای داشته که وقتی که آن ماموریت را ابلاغ می کرد اولا حجت بر مردم تمام می شد و ثانیا اگر با او مخالفت می کردند مستوجب عذاب و عقوبت الهیی در دنیا می شدند و هلاک می شدند. سه آیه ایشان استشهاد کرده اندبرای اثبات این مطلب این آیات وافی به قرض و مقصود ایشان نیست
بنابراین تا اینجا اگر ما باشیم و آیات قرآن کریم نمی توانیم ما بین نبی و رسول از این دو جهتی که گفته شد و بر می گردد به ماموریت و مسئولیت فرقی قائل بشویم و لذا به نظر می آید که اگراز نظر قرآن کریم به این مسئله نگاه کنیم سخن درست همان است که مرحوم علامه طبزسی فرموده که صاحب مجمع البیان می باشد. ایشان در تفسیر آیه 52 سوره حشر «و ما ارسلنا من قبلک...»می فرمایند: چرا در اینجا دو واژه نبی و رسول به طور جداگانه به کار رفته؟ می فرماید انما ذکر لفظین لاختلاف فاعلتهما . مفهوم رسول یعنی کسی که خدا او را فرستاده، یعنی نازل از شان فرستاده شدن،جنبه مرسل بودن را بیان می کند. این واژه رسول به این شان نظر دارد که مرسل است. نبی را چرا به کار برده است؟ چون نبی به کسی گفته می شود که دارای رفعت و در جه عظیم باشد به خاطر همان که مرسل است .نبی این رفعت و عظمت را به جنبه رسالت بر می گرداند به همان گونه که در آیه هم به ترتیب آمده « و ما ارسلنا من قبلک من رسول و لا نبی » یعنی نبی کسی است که مقام بزرگ دارد. چرا مقام بزرگ دارد؟ چون رسول است وفرستاده خداست پس رفعت مقام دارد.
شاهد بر این مطلب که این دو گروه نیستند بلکه دو شان از انبیاء است یعنی همه انبیاء الهی هم مرسل بودند و هم نبی بودند به این اعتبار که آنها فرستادگان خدا بودند، رسول تعبیر شده « و ما ارسلنا من قبلک من رسول.» همه پیامبران قبل از پیغمبر اسلام را شامل می شود و همه انبیاء الهی قبل از پیامبر گرامی اسلام دارای مقام عظیم بودند و نبی بودند پس اینکه در آیه شریفه نبی و رسول آمده نمی خواهد دو گروه را معرفی کند چرا که انبیاء دو گروه جدا نیستند، بلکه دو شان از طبقه انبیاء را معرفی می کند.
انبیاء در بین بشر یک طبقه ای هستند ممتاز. انبیاء و غیر انبیاء و عموم انبیاء لهم شان رساله ، لهم شان نبوه . «و کل فضلنا علی العالمین » همه آنها رفعت مقام داشتند و از دیگر انسانها برتر بودند. این فرمایش آقای طبرسی است و بعد هم شاهد می آورد ومی فرماید: در همین قرآن کریم در باره پیامبر عظیم الشان اسلام گاهی تعبیر شده است به یا ایها النبی و گاهی به یا ایها الرسول.این دو شان است نه دو شخص. ( مجمع البیان جلد 7 و 8 صفحه 91 ذیل آیه مبارکه52 سوره حج )
جمع بین روایات وقرآن
در روایات تفاوت به غرض و مسولیت نیست بلکه فرق به چگونگی ارتباط پیامبران الهی با عالم ربوبی بر می گردد. یک عده در خواب فرشته را می دیدند و در بیداری نمی دیدند که روایات به آنها اطلاق نبی می کند و آنهایی که ملک وحی را فقط در عالم خواب می دیدند آن می شود رسول. مثل پیامبر اسلام و حضرت ابراهیم.
برای رسیدن به جواب هم از آیات و هم روایات استفاده می کنیم.آیات که از آن استفاده می شود لا فرق به لحاظ ماموریت و مسولیت، غایت و غرض است و روایات با آن کاری ندارد.روایات که می گوید فرق وجود دارد نحوه ارتباط را بیان می کند و آیات هم نسبت به این قضیه کاری ندارد فقط کلی گفته و مصداق مشخص نکرده.
روایات آمده و گفته به آنهایی که نحوه ارتباطشان این است که «یری فی المنام و یسمع الصوت و لایعاین فی الملک» در بیداری نمی بیند پس آن نبی است و آن که هم یری فی المنام و هم یسمع الصوت و یعاین الملک آن رسول است.
حالا این گونه فرق گذاشتن چه فایده ای دارد؟ نکته ای هم دارد؟ سوری است یا تفاوت لفظی است؟ یا اینکه واقعا نکته ای در آن است؟
از این روایات استفاده می شود که این نحوه تفاوت در ارتباط بر می گردد به درجه و مقامات انبیاء که تفاضل است در بین انبیاء. یعنی اگر ما همان کتاب کافی باب سوم که در مورد فرق بین محدث و نبی و رسول بود را بر گردیم به باب قبلی آن یعنی باب طبقات انبیاء ورسل است که چهار دسته کرده و همه شراح کافی این گونه فهمیدند که به نظر من هم این درست است (مرحوم فیض، مرحوم ملاصدرا، مرحوم ملاصالح، مرحوم مجلسی )همه وقتی به احادیث طبقات انبیاء رسیدند و این را شرح کردند مرحوم آقای شعرانی درحواشی شرح ملاصالح، همه استنباطشان این است که این درجات را بیان می کند تا می رسد به کسی که هم یری فی المنام وهم یسمع الصوت و هم یعاین الملک که آن می شود رسول که می گویند این برترین است.
پس بنابراین این نحوه تفاوت در نحوه ارتباط بی وجه هم نیست و این علامت رمز و نشانه است از اینکه انبیاء در تفاوت وجودیشان تفاوتهایی با هم دارند. قرآن کریم این مطلب را کلی بیان کرده و روایات هم این را تبیین کرده است.
درس کلام جدید - وحی پژوهی و حقیقت نبوت استاد ربانی
جلسه 29
|
|
|
|
|
|
جهش به انجمن
شما مجاز به ارسال مطلب در این انجمن می باشید.
شما مجاز به ارسال پاسخ در این انجمن می باشید.
شما مجاز به حذف مطلب ارسالی خود در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به ویرایش مطلب ارسالی خود در این انجمن می باشید.
شما مجاز به ایجاد نظر سنجی در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به رای دادن در این انجمن می باشید.
