|
با سلام و تشكر از پرسش مطرح شده و پاسخ ارايه شده
توضيح تكميلي،اينكه در موضوع اينكه سجده بر چه چيزهايي صحيح است،مقلدين بايد به مراجع خود مراجعه كنند.
ايت اله صادقي تهراني اجسامي كه سجده بر آنها را صحيح ميداند،گسترده تر از ساير فقها ميداند .از جمله سجده بر فرش و زيلو را نيز صحيح مي داند.
تعدادي از مسايل اين موضوع را از ساله ايشان ارسال مي كنم:
مسأله ی 289- زمين و هر چه بر روى آن يا درونش از معادن و نباتات است به شرط پاكى و پاكيزگى به طور كلى جايگاه سجده است كه نخست آيات سجده كلًا مطلق است
و روايت مسلّم رسول اللَّه صلى الله عليه و آله و سلم «جُعِلَتْ لِىَ الأرضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً» زمين را در هر صورت جايگاه سجده و وسيله ى طهارت قرار داده است، و تنها برحسب رواياتى پوشيدنى ها و خوردنى ها مستثنى شده كه سجده بر آن ها درست نيست.
مسأله ی 290- نباتات زمين در انحصار درختان و گياهان نيست، بلكه معادن نيز از مواليد و روييدنى هاى زمين است و مشمول «نبات الْارَضْ» مى باشند، و يا لااقل مشمول «زمين» اند، چه اين و چه آن، بنابراين اصل معدن كه جزء زمين است هم چون ساير اجزاى زمين سجده گاه است و هرگز اشكالى در سجده بر آن ها نيست، به جز مانند طلا و نقره و عقيق و الماس و فيروزه و مانند اين ها كه تنها از نظر پوشيدنى بودنشان نبايد بر آن ها سجده كرد،
مسأله ی 291- آيا در اين صورت بر گچ و آهك و گل پخته و مانند اين ها سجده جايز نيست، به احتمال و يا گمان اين كه با اين تحول از «ارض» بودن خارج شده اند؟ جواب اين است كه: «ارض» همان «ارض» است چه پخته و چه ناپخته، چه ساخته و چه ناساخته، و تنها خوردنى ها و پوشيدنى ها مستثنى هستند و ديگر هيچ،
مسأله ی 293- بنابراين اگر بپرسيد كه بر فرش يا زيلو مى توان سجده كرد، زيرا نه در حالت كنونى و نه هيچ حالتى ديگر قابل پوشيدن نيستند؟ بايد گفت آرى كه هرگز و هيچ گاه پوشيدنى نيستند، و تنها چيزهايى كه در روايات معتبره استثنا شده فقط خوردنى و پوشيدنى است، و آن چه قدر مسلم است پوشيدنى اى كه مشتمل بر تمامى جواهرات نيز هست، مورد استثنا مى باشد و بس.
مسأله ی 297- سجده بر هر كاغذى جايز است، چه از پنبه و مانند آن درست شده باشد يا از چيزهايى ديگر،
|
|
با سلام خدمت دوست عزیز چرا شيعيان در نماز از مهر استفاده ميکنند آيا اين کار نوعي عبادت ِ غير خدا نيست ؟
جواب
با بررسي دو نکته به جواب خواهيم رسيد
نکته اول : تمام فقهاي اهل تسنن و تشيع قائل به آنند که سجده بر خاک صحيح است و هيچ اشکالي ندارد فقط تنها تفاوتي وجود دارد اينستکه : علماي شيعه سجده بر غير خاک را جائز نميدانند .
نکته دوم : روايات فراواني وجود دارد که سجده بر خاک را بهترين سجده ها ميداند که ما چند نمونه را از کتب اهل تسنن نقل ميکنيم
روايت اول : پيغمبر اکرم فرمودند : وجعلت لي الارض مسجدا و طهورا يعني زمين براي من سجده گاه و پاک کننده قرار داده شده است ( صحيح بخاري کتاب التيمم ح 323 ، 1/ 209 )
روايت دوم : ام سلمه ( همسر رسول خدا ) از آن حضرت نقل مي کند که فرمودند : صورتت را بخاطر خدا بر خاک بگذار ( کنز العمال ، کتاب الصلاه ، السجود و ما يتعلق به ، ح19809 /465 )
روايت سوم : ابن عباس از رسول معظم نقل ميکند که فرمود : هر کس هنگام سجده بيني اش را همراه پيشاني بر زمين نچسباند نمازش صحيح نيست ( السنن الکبري ، کتاب الصلاه ، باب ما جاء في السجود علي الانف 2/142 )
خلاصه : هم فقهاي اهل تسنن سجده بر روي خاک را جائز ميدانند و هم رواياتي در کتب معتبره اهل تسنن يافت ميشود که سجده بر خاک را بهترين سجده ها معرفي ميکند . بنا بر اين سجده بر خاک از ديدگاه خود اهل تسنن نه تنها مذمت ندارد بلکه رجحان نيز دارد .
ملاحظه : عده اي که در صدد تفرقه افکني و ايجاد بد بيني ميان مذاهب اسلامي هستند ميگويند : سجده بر خاک و مُهر نوعي پرستش مهر است . اين عده افراد يا نفهميده اند و يا نخواسته اند بفهمند که بين سجده کردن بر چيزي و سجده کردن براي آن چيز تفاوت است همچنان که نماز خواندن بسوي کعبه غير از نماز خواندن براي کعبه است .
سجده، یعنی مسلمان عابد، پیشانی خود را [به ویژه در هنگام نماز]، بر روی خاک یا سنگ بگذارد. این مسئله در میان اهل تشیع و اهل تسنن یکسان و مشابه است. و مهر نیز به غیر از خاک چیزی نیست. منتهی چون نمیشود در همه جا به خاک یا سنگ دسترسی یافت و یا خاک و سنگ را همراه خود به مسجد، خانه، شرکت، کارخانه و ... برد، شیعیان خاک پاک را به صورت یک قالب درآوردهاند تا حملش آسان باشد و لذا در نظر شیعه این خاکی که به شکل مهر درآمده است، هیچ ارزشی به غیر از همان خاک ندارد. مگر آن که تربیت سیدالشهداء علیهالسلام باشد که آن در همه جا حرمت خودش را دارد. خواه به شرکت مهر درآمده باشد و یا به همان شکل خاک روی زمین کربلا یا ... باشد.
اما در عین حال چنین نیست که سجده بر غیر خاک و یا سنگ جایز نباشد و چنین نیز نیست که بر هر چیزی جایز باشد. لذا در فقه تشیع که مبتنی بر فقه اهل بیت علیهمالسلام میباشد، تعریف آن چه سجده بر آن جایز است و یا جایز نیست به وضوح و کمال صورت پذیرفته است. چنان در مسائل فقهی (رسالهها) بیان شده است:
«بايد بر زمين و چيزهاى غير خوراكى و پوشاكى كه از زمين مى رويد، سجده كرد و سجده بر چيزهاى خوراكى و پوشاكى صحيح نيست . منظور از خوراكى ، چيزهايى است كه خام يا پخته آن ، عادتاً خورده مى شود. پس سجده بر گندم و جو و نخاله آنها كه در ضمن خورده مى شود، صحيح نيست ، ولى سجده بر پوست برنج و پوست خربزه و هندوانه و انار و حتى در حال اتّصال ، مانعى ندارد.
و همچنين سجده بر گياهان دارويى كه اختصاص به مريض دارد و به هيچ وجه از آن در حال سلامت استفاده نمى شود، جايز است . و سجده بر تنباكو و مانند آن ، كه خوراكى نيست ، جايز است ، به خلاف مثل قهوه و چاى. منظور از پوشاكى ، چيزى است كه عادتاً پوشيده مى شود، و لو بعد از ريسيدن و بافتن ، مثل پنبه و كتان و كنف ، ولى سجده بر برگ درختان و چوبها و آن چه كه از چوب ساخته مى شود و حصير و بادبزن و امثال آن ، جايز است .
سجده كردن بر چيزهاى معدنى ، مانند طلا و نقره ، عقيق و فيروزه ، باطل است، اما سجده كردن بر سنگهاى معدنى ، مانند سنگ مرمر و سنگهاى سياه ، بنابر اظهر اشكال ندارد. بهتر از هر چيز براى سجده كردن تربت حضرت سيد الشهداءعليه السّلام است ».
اما در فقه اهل سنت، سجده بر هر چیزی جایز است. ممکن است سجدهی نماز اهل سنت به لحاظ فقه تشیع (اگر بر روی چیزهای جایز انجام نپذیرد) اشکال داشته باشد، اما سجدهی اهل تشیع به لحاظ فقه تسنن بدون ایراد است. چرا که آنان سجده بر «هر چیزی» را جایز میدانند و مهر نیز یکی از همان «هر چیزی» است.
البته در میان فرقها و مذاهب اهل تسنن، طبق معمول «سلفیها که در سعودی هستند و به آنها وهابی نیز گفته میشود» نظر ویژه و کاملاً متضادی با فقه تشیع و تسنن دارند. آنها میگویند:
«سجده بر خاک نه تنها مستحب و یا واجب نیست بلکه حرام است و هر کس از روی عمد مرتکب آن شود مشرک است و هر کس از روی اعتقاد به شرطیت در نماز، این عمل را انجام دهد، خونش هدر است و قتلش بر حاکم اسلامی واجب»!
آیا این کار نوعی شرک یا همان بت پرستی و عبادت غیر خدا نیست ؟
جواب :
در جواب این شبهه ابتدا به حدیثی منقول از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) که در کتب خود اهل سنت آمده است اشاره می کنیم : «جُعِلَت لِیَ الاَرضُ مَسجِداً و طَهُوراً» (صحیح بخاری، جلد 1، صفحه 91) یعنی زمین برای من محل سجده و طهارت (تیمم) قرار داده شده است.
دلیل دوم اینکه در احادیث متعددی از خود اهل سنت نقل شده سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و اصحاب ایشان سجده بر زمین بوده است . مثلا احمد ابن حنبل در روایتی از یکی همسران رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل می کند : « پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بر قطعه حصیری نماز میخواندند و سجده می کردند » (مسند احمد بن حنبل، جلد 6،صفحه 331) .
در ضمن اگر شیعیان از مهر استفاده می کنند به این دلیل است که آن مهر قسمت پاک و طاهر کوچکی از خاک زمین است که آنرا جدا می کنند تا همیشه در دسترس باشد.
راحله جهانی
|
|
سلام
علت استفاده از مهر، برای نماز را ،لطفا توضیح دهيد،نمادی از بت نيست؟
کلمات کلیدی:مهر سجده نماز زمین خاک فرش
|