پرسش:در قرآن 10 بار جملة «الذين هادوا» آمده است كه در ترجمه ها به يهوديان ترجمه شده است.

ايا اين معنا دقيق است؟


پاسخ 1:

كلمه هُدنا از فعل هادَ يَهودُ هوداً گرفته شده؛ يعني به خدا متمايل شد و به سوي او توبه كرد و از غير او روي گرداند.

اما مفهوم يهوديت و كلماتش: از زبان عبري گرفته شده.

در عربي ميگويند: هادَ (يهودي بود) هادا، هادوا، هَوَّدَ (كسي را يهودي كرد)، تَهَوَّدَ (به يهود، گرايش يافت)، يَهودُ، يُهَوِّدُ و يَتَهَوَّدُ و هود؛ جمع هائِد و أهوَد (به معناي يهودي) است.

سوره مباركه بقره آيه 135: وَ قالُوا كُونُوا هُوداً أَوْ نَصاری تَهْتَدُوا، و [اهل كتاب] گفتند: يهودی يا مسيحی باشيد، تا هدايت يابيد.هود؛ جمع هائِد است و منظور كساني هستند كه در دين يهود داخل شدند.

همچنين تناسب ميان دو كلمه عبري و عربي پوشيده نيست؛ زيرا حركت و ميل به سوي آسايش و راحتي بر مَجد و شكر و عظمت، صدق ميكند.

اما هود (نام پيامبر خدا): يا عربي است همانگونه كه لغويان گفته اند و يا از زبان عبري است.

التحقيق في كلمات القران


پاسخ 2:

256- «هَادُوا»، از ريشة «هَود» (توبه و بازگشت به حق)، به كساني از قوم موسي گفته مي‌شود كه پس از گوساله‌پرستي استغفار كردند و با اعلام «إِنَّا هُدْنَا إِلَيْكَ» (اعراف 156 (7:156) ) به خداپرستي بازگشتند. اين كلمه با هدايت كه از ريشة «هَدَيَ» مي‌باشد تفاوت دارد.

جالب اينكه در قرآن 10 بار جملة «الذين هادوا» آمده كه دلالت بر «عمل مثبت» آنها مي‌كند و تنها يك بار لفظ «يهودي» آمده است (آن هم از زبان يهوديان) كه بر «هويت تاريخي» آنها اشاره مي‌كند (آل‌عمران 67 (3:67) ).

كلمة «يهود» در كنار نصاري 2 بار در قرآن آمده است كه آن نيز جنبة هويتي دارد.

اما در مورد مسلمانان، قرآن 89 بار جملة «يا ايها الذين امنوا» را تكرار كرده كه ناظر به «ايمان آوردن» آنهاست، و تنها يك بار «ايها المؤمنون» آمده كه آن هم از بُعد منفي و دعوت به توبه است (نور 31 (24:31) ).
درضمن جملة «يا ايهاالمسلون» هم اصلا در قرآن نيامده است. به اين ترتيب به نظر مي‌رسد ترجمة «اي يهوديان» براي «يا ايها الذين هادوا»، و «اي مؤمنين» براي «يا ايها الذين آمنوا» منتقل كنندة همة بار معنائي خطاب نمي‌باشد.

نكتة ديگر اين كه قرآن قوم عيسي(ع) را نيز به خاطر عمل ممتاز حواريون كه پيامبر خود را در راه خدا نصرت دادند (آل‌عمران 52 (3:52) و صف 14 (61:14) )، «نصاري» (14 بار)، يا «نصراني» (يك بار) ناميده، و حتي يك بار هم عنوان «مسيحي» را، كه جنبة شخصي دارد، به كار نبرده است! و شگفت آن كه مستشرقين اروپائي به همين عادت مسلمانان را «محمدي» مي‌ناميدند!

ذكر اين مطلب نيز حائز اهميت مي‌باشد كه قرآن فقط يهوديان و مسلمانان را مخاطب «يا ايها الذين هادوا/ آمنوا» قرار داده است، زيرا قوم موسي(ع) از گوساله پرستي توبه كردند و قوم محمد(ص) از بُت‌پرستي. اما حواريون عيسي(ع) قبلا به آئين موسي بودند كه به ياري پيامبر بعدي برخاستند.

شايد دليل آنكه «يا ايها النصاري» در قرآن نيامده است، محدود بودن باورمندان به همان حواريون محدود بوده باشد كه او را نصرت دادند، و مي‌دانيم مسيحيت در دوران پس از آن پيامبر شكل گرفت و نام نصاري را ظاهراً خودشان برگزيدند. مائده 14 (5:14) - وَمِنَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ...

از تفسير سوره انعام اقاي عبدالعلي بازرگان

كلمات كليدي: هادوا يهود هود امنوا