|
|
شرح الله اکبر
معنای لغوی کلمه «الله» به معنی خدا و «أکبر» به معنی بزرگتر است. سوال اینجاست که خداوند از چه چیزی بزرگتر است. آیا خداوند از کوه و دریا و عالم، بزرگتر است؟ آیا می شود که عظمت و بزرگی خداوند را با چیزی مقایسه کرد و نهایتا گفت که خداوند بزرگتر است؟
به عنوان مثال ما یک میز را با میز دیگر مقایسه می کنیم و میگوییم که یکی از آنها بزرگتر است یا یک کره را با کره دیگر؛ در مقام مقایسه می توانی هم سنخ ها را با هم مقایسه کنیم. حال خداوند را با چه چیزی می توان مقایسه کرد و گفت بزرگتر است؟ آیا خداوند، قابل قیاس است؟ چیزی که قابل قیاس نیست به چه حقی می گوییم که بزرگتر است؟ خداوند می خواهد بگوید که از چه چیزی بزرگتر است؟ چه چیزی غیر از خداوند بوده است که بخواهد از آن بزرگتر باشد؟
خداوند بزرگتر از آن است که تو بتوانی آن را وصف کنی. {سُبْحانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ} خداوند از آنچه به فکر و اندیشه و زبان انسان درآید، بزرگتر است. انسان در آینه کلام و زبان به ظهور می رسد و تعقل و تفکر انسان در زبان او به منصه ظهور می رسد. از طرفی دیگر هر آنچه انسان بازبان خود بیان میکند، وصف است و هیچ چیزی را تعریف نمی کند مگر اینکه به وصف آن را بیان میکند. سنخیت آدمی و وجه مقایسه او همان تعقل اوست که در زبان و وصف او ظاهر می شود. خداوند می فرماید که من از تعقل و وصف و فکر شما بالاتر و پاک و منزه تر ام.
دكتر ابراهيمي ديناني
|
|
|
❇️معنای #الله‌اكبر چيست؟ خدا از چه چيزي بزرگتر است؟
🔷شایسته نیست ما بگوییم «اللَّهُ أَکْبَرُ مِنْ کُلِّ شَیْ‌ء»، باید بگوییم «الله اکبر» و اگر خواستیم «الله اکبر» را تفسیر کنیم، شایسته است بگوییم: «اللَّهُ أَکْبَرُ مِنْ أَنْ یُوصَفَ»
🔻چند روايت داريم در اين باب
🔹روایت اول را خود حضرت صادق ابتدائاً سؤال میکند که «الله اکبر» یعنی چه؟ آن محدّث می‌گوید من در پاسخ امام عرض کردم: «اللَّهُ أَکْبَرُ مِنْ کُلِّ شَیْ‌ءٍ»؛ خدا از هر چیزی بزرگتر است. امام فرمود: «وَ کَانَ ثَمَّ شَیْ‌ءٌ فَیَکُونَ أَکْبَرَ مِنْهُ»؟ آیا در جهان و در ساختار نظام هستی غیر از خدا چیزی هست که خدا از او بزرگتر باشد؟ ؛ من جوابی نداشتم. به حضرت عرض کردم که پس معنای «الله اکبر» چیست؟ «فَقُلْتُ فَمَا هُوَ؟ قَالَ اللَّهُ أَکْبَرُ مِنْ أَنْ یُوصَفَ»؛ خدا بزرگتر از آن است که وصف بپذیرد، بگوییم اکبر از فلان شیء است اکبر از فلان موجود است، اکبر از عالم است؛ این «الله اکبر» وصف نیست. «الله اکبر» نفی وصف است، «اللَّهُ أَکْبَرُ مِنْ أَنْ یُوصَفَ»، او برتر از آن است که وصف بشود، چرا؟ چون اگر ما گفتیم او از دیگران برتر است حالا تعییناً یا تفضیلاً، باید دیگرانی را ثابت بکنیم بعد بگوییم این از همه آنها «بالضرورة» بزرگتر است ولی چیزی در کار نیست. غیر از خدا چیزی نیست.
🔹روايت دوم: حضرت فرمود: «اللَّهُ أَکْبَرُ مِنْ أَیِّ شَیْ‌ءٍ»؟ آن شخص عرض کرد: «مِنْ کُلِّ شَیْ‌ءٍ»؛ خدا از هر چه در عالم هست بزرگتر است. آن‌گاه «فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع حَدَّدْتَهُ»؛ خدا را محدود کردی، چرا؟ برای اینکه خدایی هست، اشیاء فراوانی هم هستند خدا از آنها بزرگتر است. اگر خدایی هست اشیاء فراوانی هستند پس مرز خدا محدود است، یعنی خدا حدّش تمام شده نوبت به موجود دیگر می‌رسد. اگر ما دو موجود داشته باشیم حتماً هر دو محدود هستند؛
اما اگر گفتیم او «أکبر» است و معنای «أکبر» این است که او از شیء دیگر بزرگتر است، باید بپذیریم که خدا ـ معاذالله ـ متناهی است او محدود است
📚آيت الله جوادي آملي/ تفسير سوره توحيد
|
