🟢 قرآن و منزلت عقل‏

🔹 قرآن هرگز مردم مسلمان را جز به نام «ایهَا النّاس» یا «ایهَا الْمُؤْمِنون» خطاب نمی‌کند؛ نمی‌گوید «اغنام الله» گوسفندان خدا، نمی‌گوید شما گوسفندید و مثل گوسفند باید تسلیم باشید.

🔸 قرآن تاریخ را با منطق عقلانی تفسیر می‌کند. قرآن نماز را که ذکر می‌کند، فلسفه نماز را هم ذکر می‌کند. قرآن خدا را اثبات می‌کند با منطق استدلالی و عقلی.

قرآن می‌گوید: وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ کثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْانْسِ لَهُمْ قُلوبٌ لایفْقَهونَ بِها وَ لَهُمْ اعْینٌ لایبْصِرونَ بِها وَ لَهُمْ اذانٌ لایسْمَعونَ بِها (اعراف/ ۱۷۹).
انبوهی از مردم به جهنم می‌روند: آنهایی که دل دارند و نمی‌فهمند، چشم دارند و نمی‌بینند، و گوش دارند و نمی‌‏شنوند.

🔹 قرآن خیلی لحن مؤدبی دارد. دو سه جاست که قرآن زبان به یک تعبیری می‏‌گشاید که تقریباً نوعی دشنام است. یکی آنجایی که بشر عقلش را، این حجت ناطق به قول امام کاظم علیه السلام را به کار نمی‏‌بندد. می‌گوید: انَّ شَرَّ الدَّوابِّ عِنْدَ اللهِ الصُّمُّ الْبُکمُ الَّذینَ لایعْقِلونَ‏ (انفال/۲۲). بدترین جنبنده‏‌ها در نزد خدا چیست؟ انسان‌هایی هستند که خدا به آنها زبان داده ولی لالند، گوش داده ولی کرند، عقل داده ولی تفکر و تعقل‏ ندارند.

📗 استاد مطهری، اسلام و نیازهای زمان، ج ۱، ص۸۵



كلمات كليدي: عقل خرد تفكر تعقل مطهري