صراط مستقيم يعني جه؟ صراط مستقيم در قرآن چيست؟راه چه كساني است؟چگونه به راه راست هدايت شويم؟


جهت شروع تحقیق موضوعی ،می توان از صراط مستقیم شروع کرد.

همه ما حداقل روزی 10بار از خداوند می خواهیم که ما رابه راه راست هدایت نماید.اما این راه چیست وچه مشخصاتی در قران برای ان بیان شده است.

شما کاربران عزیز هم می توانید حداقل با جستجوی این عنوان در ایات قران ،از کاربردهای مختلف ان در قران اگاه شده وانرا در اینجا باطلاع سایرین هم برسانید.انشائ الله

کلمات کلیدی:صراط مستقیم،راهها،راست،صراطها،هدایت نعمت مغضوب

ویرایش بوسیله کاربر 1395/11/16 09:49:11 ق.ظ  | دلیل ویرایش: edit

اگر ايات وجملاتي كه عبارت" صراط مستقيم" درانها بكار رفته را در كل قران جستجو وملاحظه كنيم ،مي توان انها را در 2 دسته كلي طبقه بندي كرد:

1-اياتي كه تاكيد بر نام تعدادي از پيامبران ميكند كه برصراط مستقيم بوده يا مردم را به سوي ان هدايت ميكرده اند.

2-اياتي كه بيان كننده اعمال يا ويژگي هاي افرادي است كه خدا انها را به صراط مستقيم هدايت ميكند.

به ياري خدا بتدريج هر دو دسته ايات را ارايه ودرصورت امكان روي انها تامل وگفتگو مي كنيم.

ابتدا ايات دسته دو را ارايه ميكنيم.

شاه كليد هدايت به صراط مستقيم بندگي ،پرستش و محور قرار دادن خداوند درتمام امور زندگي است.

. دراين زمينه سه ايه قران به صراحت "عبد خدا بودن " را عين صراط مستقيم معرفي كرده است.كه دو تا از انها در بالا ارايه شد.

ايه سوم نيز ايه 36 سوره مريم مي باشد كه در زير ارايه شده است:

وَإِنَّ اللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِيمٌ (٣٦)سوره مريم

و خداوند، پروردگار من و شماست! او را پرستش كنيد; اين است راه راست!

ویرایش بوسیله کاربر 1391/07/06 06:39:27 ب.ظ  | دلیل ویرایش: مشخص نشده است

بسیار زیبا، موضوع جالبی را انتخاب کردی دکتر جان. امیدوارم خدا به ما هم توفیق مطالع و تدبر و همراهی با بحث رو بده
جزاک الله خیر الجزا

در ابتدای شروع بحث صراط مستقیم -پست سوم-اشاره کردم که اگر ايات وجملاتي كه عبارت" صراط مستقيم" درانها بكار رفته را در كل قران

جستجو وملاحظه كنيم ،مي توان انها را در 2 دسته كلي طبقه بندي كرد:

1-اياتي كه تاكيد بر نام تعدادي از پيامبران ميكند كه برصراط مستقيم بوده يا مردم را به سوي ان هدايت ميكرده اند.

2-اياتي كه بيان كننده اعمال يا ويژگي هاي افرادي است كه خدا انها را به صراط مستقيم هدايت ميكند.

تا کنون به ایات سری دوم پرداختیم.از این پس تعدادی از ایات دسته اول که افرادی را با ذکر نام بر صراط مستقیم معرفی می کند

بیان میکنیم:

1-ایه 121سوره نحل در خصوص حضرت ابراهیم


به راستى ابراهيم پيشوايى مطيع خدا [و] حق‏گراى بود و از مشركان نبود (۱۲۰)


إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ﴿۱۲۰﴾


[و] نعمتهاى او را شكرگزار بود [خدا] او را برگزيد و به راهى راست هدايتش كرد (۱۲۱)


شَاكِرًا لِّأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَهَدَاهُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ ﴿۱۲۱﴾

2-ایه 118سوره صافات موسی وهارون

وَنَصَرْنَاهُمْ فَكَانُوا هُمُ الْغَالِبِينَ ﴿۱۱۶﴾

و آن دو را كتاب روشن داديم (۱۱۷)


وَآتَيْنَاهُمَا الْكِتَابَ الْمُسْتَبِينَ ﴿۱۱۷﴾

و هر دو را به راه راست هدايت كرديم (۱۱۸)


وَهَدَيْنَاهُمَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ ﴿۱۱۸﴾

3-سوره مومنون ایه 73 پیامبر اسلام که به صراط مستقیم دعوت میکند


و در حقيقت اين تويى كه جدا آنها را به راه راست مى‏خوانى (۷۳)


وَإِنَّكَ لَتَدْعُوهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ ﴿۷۳﴾

4-ایه 4 سوره یس خطاب به پیامبر اسلام که تو برصراط مستقیمی

إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ ﴿۳﴾


عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ ﴿۴﴾ که توضیح بیشتر این ایه در بخش تدبر در سوره یس ذکر شده است.

معناي صراط و صراط مستقيم در قران

انعام:153

و [دهم] مسلماً اين راهِ راست من [=راه توحيدي] است، 273 پس از آن پيروي كنيد و به راه‌هاي ديگر مرويد كه شما را از راه او پراكنده خواهد ساخت، اين است آنچه [خداوند] شما را به آن سفارش كرده است، باشد تا پروا پيشه كنيد 274 [=نفس خود را مهار كنيد].


273- كلمات متعددي در قرآن به فارسي «راه» ترجمه مي‌شوند. مثل: سبيل، صراط، طريق، جاده و ... مذهب نيز كه از ذَهَبَ (رفت) مشتق شده، راهي است كه شخص به سوي پروردگارش مي پيمايد (صافات 99 (37:99) ). شريعت نيز چنين مفهومي دارد؛ در زبان عربي، راهِ منتهي به آب را «شريعه» مي‌نامند ، مثل شريعه فرات. با نگاهي نمادين به آب، به عنوان عامل حيات، مي‌توان فهميدكه چرا حيات معنوي فرد و جمع با رسيدن به آب حيات و سيراب شدن از سرچشمه هدايت معنا پيدا مي‌كند.

از ميان اين كلمات، «صراط» جايگاه ويژه‌اي دارد؛ به گفتة «توشيهيكو ايزوتسو» قرآن شناس ژاپني (در كتاب: خدا و انسان درقرآن- ص186)، صراط از كلمة لاتيني «سْتِراتا» (Strata) به معناي «راه سنگفرش»، يا اصطلاحاً «راه رومي» گرفته شده است و اعراب جاهلي ظاهرا هيچ خاطره اي از اين ريشه نداشتند. واژة Street نيز قاعدتاً از همان ريشه لاتيني گرفته شده است.

در قرآن كلمة صراط (19*2)38 مرتبه، و به حالت نكره (صراطاً) و با ضمير (صراطي و صراطك)، جمعاً (5*9) 45 مرتبه تكرار شده است كه 33 مورد آن با پسوند (صراط المستقيم) توأم گشته كه صفت مضاعفي است بر راست و درست بودن اين راه، توضيح آنكه خودِ كلمة صراط، با توجه به ريشة تاريخي آن، دلالت بر «شاهراه» بودن مي‌كند، آنچنان كه امپراطوران روم باستان براي رسيدن به كاخ يا مقرّ حكومتي خويش، جاده‌هايي عريض و تشريفاتي به همين نام احداث مي‌كردند.

لغت شناساني كه هر دو كلمه: صراط و سراط را «راه واضح و آشكار» شمرده‌اند، با توجه به معناي «بلعيدن»، كه در اصل اين كلمه وجود دارد، گفته‌اند: كسي كه در صراط گام بر مي‌دارد، همان طور كه غذاي گوارا از گلو پائين مي‌رود، پيش مي‌رود. پس صراط مستقيم، مثل معشوقي كه دل عاشق را به سوي خود مي‌كشد، پوينده را جذب مي‌كند. با چنين نگاهي، مناظر بديع و شگفت‌انگيز راه توحيدي، ناهمواري‌هاي راه را براي دل‌هاي شيفتة جلال و جمال ربوبي هموار مي‌سازد.

از آنجايي كه خط مستقيم نزديك‌ترين فاصله ميان دو نقطه است، صراط مستقيم سر راست‌ترين و عريض‌ترين راه رسيدن بنده به آفريدگار محسوب مي‌گرددكه تنها با احتراز از شرك و عبادت خالص توحيدي طي مي‌شود. اين سخن، نه برداشتي شخصي، كه عين بيان قرآن است (به: يس 60 (36:60) تا 64، حجر 39 (15:39) تا 41، مريم 36 (19:36) ، انعام 153 (6:153) و 161 (6:161) ، اعراف 16 (7:16) ، زخرف 161 (43:161) و آل عمران 51 (3:51) نگاه كنيد).

در ضمن اين تنها آيه‌اي است در قرآن كه كلمة «صراط» با ضمير متكلم وحده «صراطي» تركيب شده است. يكبار هم عبارت «صراطك المستقيم» از قول ابليس در قرآن آمده است (اعراف 16 (7:16) ).



274- آخرين توصيه در اين مجموعة سه آيه‌اي كه شامل ده فرمان، مشابه آنچه بر موسي(ع) نازل شده، مي‌باشد، «تقوا» در ارتباط با «صراط مستقيم»، مؤثرترين عامل در پيمودن راه به سوي خدا شمرده شده است. آية بعد اشاره‌اي است به كتابي كه به موسي(ع) داده شده بود.

از تفسير سوره انعام اقاي عبدالعلي بازرگان