تفسير و تدبر قرآن انلاين-تالارگفتگوي قرآن پویان
»
پرسش و پاسخ و تحقيقات قرآني
»
پرسش و پاسخ قرآني
»
استخاره از منظر قرآن واسلام:ایا استخاره حجیت دارد؟کجا و در چه مواردی باید از استخاره استفاده کرد؟
رتبه: Advanced Member
گروه ها: Moderator, member تاریخ عضویت: 1394/12/17 ارسالها: 651 ![Iran (Islamic Republic Of)]( "Iran (Islamic Republic Of)") تشکرها: 7 بار
31 تشکر دریافتی در 31 ارسال
|
به نام خدا
در گروه قران پویان در تلگرام ،سئوالی مطرح شد و بحثی پیش آمد که جایگاه استخاره در اسلام کجاست؟
و در چه مواردی باید از استخاره استفاده کرد؟
در این مورد پاسخهایی از اساتید مختلف ارسال شد که جهت استحضار مخاطبان ارسال می کنیم:
✔️ استخاره براى ازدواج
🔻🔻
هنگامى كه انسان وسايل اصلى رسيدن به شناخت را با تلاش ويژه و به كار گيرى توانايى هاى موجود در خود، يا با كمك شناخت ديگران از موضوع مورد ترديد، كه در اينجا منظور، انسانى است كه قصد ازدواج با او را دارد، در اختيار داشته باشد، ديگر دعا بى معنا مى شود.
زيرا اگر بگويد: خدايا براى من انتخاب كن كه آيا اين زن براى من همسر خوبى است، يا اين شوهر شايسته من است، خدا به او مى فرمايد: آيا تو را به انديشيدن امر نكردم؟ آيا تو را به مشورت فرمان ندادم؟ پس چرا نمى انديشى و آنچه را به شناخت كمك مى كند، به كار نمى برى؟ به همين دليل استخاره در زمينه انتخاب بى معناست، مگر اينكه انسان انديشه و مشورت كرده و به نتيجه اى نرسيده باشد، كه در اين هنگام حيرت انسان، واقعى است و اگر خدا او را در اين حالت بيابد، با مهربانى و لطف خود، اگر مصلحت بداند به او پاسخ مى دهد.
🔺🔺
دنياى زن، ص٢٤٢
⬇️
كانال تلگرام علامه فضل الله@fadhlollah کلمات کلیدی: استخاره قرآن طلب خیر ویرایش بوسیله کاربر 1398/05/03 05:10:44 ب.ظ
| دلیل ویرایش: edit
|
|
|
|
|
|
رتبه: Guest
گروه ها: Guests
تاریخ عضویت: 1391/10/20
ارسالها: 807
17 تشکر دریافتی در 16 ارسال
|
سلام
در اين خصوص توجه شما را به مطلبي از ايت الله گرامي كه در استخاره معروف هستند،جلب مي كنم
استخاره اصلا جنبه استدلالى و فكرى ندارد. البته در همه جا اين طور نيست.
ما دو نوع استخاره داريم: يك استخاره همان استخاره اى است كه در كتاب هاى فقهى پيرامون آن بحث شده و روايت هم دارد و انواع مختلفى هم برشمرده اند، اين نوع استخاره ممكن است مطابق با زندگى شما باشد و يا نباشد. در اين جا نوعى استنباط و فهم از قرآن وجود دارد.
در نوع دوم استخاره به بعضى از افراد نوعى اجازه باطنى داده مى شود كه ديگر استدلال ندارد و به فهم و استنباط مربوط نمى شود و در اكثر اوقات جواب ها كاملا مطابق با واقع در مى آيد.
لذا مى شود كه از يك آيه دو جور مطلب به ذهن استخاره كننده بيايد كه هر دو مطلب نيز مطابق با واقع باشد.
در باره خودم هم يك قضيه اى اتفاق افتاد كه خيلى قابل توضيح نيست. حتى با يك حالت تندى بعد از مدتى از آن واقعه به من گفته شد: پس دنبال فلان مقام هستى كه استخاره نمى كنى؟ پس مردم كجا بروند؟ معنايش اين بود كه فكر مى كنى استخاره كردن برايت عيب است. به هر حال برقى زده شد و چون تطابق زياد بود و تجربه هاى شيرين فراوان، تاكنون ادامه داده ام.
در اصل استخاره و در فهم از آيه برهان وجود ندارد لذا از آن زمان به بعد هنگام استخاره ديگر هيچ دعايى نمى خوانم
. در روايات آمده است: آن مطلبى كه در قلبت واقع مى شود، به همان عمل كن. پس مهم همانى است كه در ابتدا در قلب واقع مى شود چه بسا با تأمل و دقت مطلبى به ذهن خطور كند كه با آنچه در ابتدا به ذهن آمده مخالف باشد. مهم همان است كه ابتدا در قلب واقع مى شود. البته مقدارى هم اين امر تجربى است
استخاره از معجزات شيعه است. اگر استخاره كننده از جانب اهل بيت(ع) مجاز باشد حالا چه در خواب و چه در بيدارى، واقعاً از شهادت دو شاهد عادل اقرب است.
براساس تجربه اى كه ما به دست آورديم نود و پنج درصد از استخاره ها درست است
به نظر من صلاح نيست كه فرهنگ حاكم و رايج جامعه اين باشد كه افراد در همان ابتدا براى هر كارى استخاره كنند. اين كار درست نيست. مورد استخاره تحير و سرگردانى است. تحيرى كه نه با عقل و نه با شرع و نه با مشورت و رايزنى حل شود; مثل قرعه، ما در مواردى به قرعه پناه مى بريم. ولى كجا و در چه موارد بايد از آنها استفاده كرد؟ براى بعضى از مشكلات حل نشدنى قرعه جايز است. استخاره هم همين طور، وقتى مشكل حل نشد بايد به آن پناه برد.
زمانى كه عقل خود من يا ديگران مشكل را حل مى كند، جاى استخاره نيست. موضوع استخاره همان تحير است. در بعضى از روايات آمده است كه در چيزى كه نمى دانى و متحير هستى استخاره كن. يك وقت است كه راه حلى نيست، خوب، تحير پيدا مى شود و مى توان به استخاره پناه برد.
ویرایش بوسیله کاربر 1398/04/12 06:05:08 ق.ظ
| دلیل ویرایش: edit
|
|
|
|
|
|
رتبه: Guest
گروه ها: Guests
تاریخ عضویت: 1391/10/20
ارسالها: 807
17 تشکر دریافتی در 16 ارسال
|
برای استخاره نمى‌توان دليل معتبر شرعى اقامه کرد؛
به اين معنا که منسوب کردن نتيجه استخاره به خداوند، توجيه شرعى ندارد و کارى که مستند به اين نوع استخاره باشد، حجيت و قابليت دفاع در محضر خدا را دارا نيست.
براى رهايى از شک و ترديد، توصيه‌هاى فراوانى در روايات معتبر وارد شده است.
در بعضى از روايات به نماز استخاره وذکر و دعا، مخصوصاً در مکان مقدسى مثل مسجد توصيه شده و سپس عمل به موردى موجه شمرده شده که در ذهن محبوب‌تر و تمايل بيشترى نسبت به آن است.
در بعضى روايات ديگر، مثل صحيحه هارون بن خارجه، امام توصيه مى‌کند که از خدا طلب خير کند و سپس مشورت کند که خدا خير را به زبان هرکس از خلق که بخواهد جارى مى‌کند.
قطعاً انسان پس از تفکر، مشورت و طلب خير از خدا، به يکى از دو طرف شک تمايل اندکى خواهد يافت و قطعاً عقل او يک طرف را برتر از طرف ديگر احتمال خواهد داد.
از عقل و روايات برمى‌آيد که عمل به همين احتمال، بهترين راهى است که مى‌توان در دوراهى‌ها انتخاب کرد؛ اما اگر انسان با راه‌هايى که گفته شد به هيچ طرف متمايل نشد، به اين معنا که نزد او هيچ طرف از نظر عقلى و شرعى برترى نيافت، از آنجا که مجبور به انتخاب يکى از دو راه است، به هر طريقى مثل قرعه مى‌تواند يکى از اين دو راه را انتخاب کند.
با توجه به روایت یسع قمی و روايات بحار، يکى از راه‌هايى که ممکن است در چنين حالتى مورد تأييد معصومان باشد، استفاده از قرآن است. در چنين موارد نادرى، به اين دليل که انتخاب هيچ طرف تفاوتى ندارد، مى‌توان به نيت رجا از اين راه استفاده نمود.
با اين بيان، مشخص مى‌شود که تعيين يک راه به وسيله قرآن، به هيچ وجه نشان دهنده اعلام الهی نيست،
بلکه راهى پيشنهادى براى خروج شخص از ترديد و شک است.
|
|
|
|
|
|
رتبه: Guest
گروه ها: Guests
تاریخ عضویت: 1391/10/20
ارسالها: 807
17 تشکر دریافتی در 16 ارسال
|
سلام
همان طور که بیان شد
استخاره،برای رفع تردید و تصمیم گیری از بین دو یا چند گزینه ایست
که قبلا مطابقت انها با معیارهای عقلی و شرعی کنترل شده است.
بنابراین روشی است که برای خود فرد،معتبر است .
البته تجربه استخاره های قبلی که فرد خودش یا فردموثقش ،آنرا انجام داده،بر ارامش درونی فرد و حجت قلبی کار می افزاید.
|
|
|
|
|
|
رتبه: Guest
گروه ها: Guests
تاریخ عضویت: 1391/10/20
ارسالها: 807
17 تشکر دریافتی در 16 ارسال
|
استخاره کردن در چه شرایطی جایز است؟
سنّت حسنه استخاره در اسلام شرایط و اصول خاصی دارد که تنها با در نظر گرفتن آنها استخاره‌کنندگان بهره لازم را خواهند برد.
1. استخاره در مورد مسائلی که شرع مقدّس در خصوص انجام و یا عدم انجام آنها امر و نهی دارد، هیچ وجهی ندارد.
به عنوان مثال، شخص نمی‌تواند در مورد احکام عملی خود، استخاره کند، مثلاً استخاره کند که وضو را چگونه بگیرد؟ و یا غیبت کسی را بکند یا نه؟ و یا حتّی در مورد انجام دادن مکروهات نیز استخاره کردن معنا ندارد. مثلاً استخاره کند که به هنگام ورود به مسجد، اوّل پای چپ خود را بگذارد یا پای راست را؟
2. استخاره کردن در خصوص مسایل بی‌اهمیّت و پیش پا افتاده که ارزش استخاره را ندارد، صحیح نیست. برخی از افراد برای هر کاری استخاره می‌کنند؛ در حالی که استخاره در مورد کارهای مهمّی است که واقعاً تصمیم گرفتن در باره آنها دشوار شده است.
3. انسان در کارهایی که می‌تواند از طریق شرع، عقل، تجربه، مشورت و یا استفاده از علوم پذیرفته شده بشری تشخیص دهد که آن کار خیر است یا شرّ، نیاز به استخاره ندارد، و در غیر آن در خصوص هر کار مهمّی می‌تواند استخاره کند.
4. استخاره جهت پذیرفتن یافته‌های قطعی علوم طبیعی و تجربی بشر که مورد پذیرش تمام عقلا و اهل فنّ واقع شده، جایی ندارد. مثلاً استخاره کسی که مریض شده و تمام پزشکان می‌گویند باید برای درمان آن فلان کار را بکند، و یا نسخه‌ای خاص را به او تجویز می‌کنند، صحیح نیست.
5. تردید در استخاره و تکرار آن برای رسیدن به نتیجه ای که خودش می خواهد، موجب بی‌اعتبار شدن استخاره می‌شود و تکرار استخاره تنها در حالتی مجاز است که مدت قابل توجهی از استخاره اول گذشته باشد و یا شرایط موثر بر نیت استخاره کننده تغییر کند. مثلا در موردی که شخصی بین انجام دادن یا ترک یک فعلی متحیر است اما یکی از این دو را بر دیگری ترجیح بدهد اگر استخاره کند و جواب استخاره اش با ترجیح او یکی نشود نباید استخاره خود را تکرار کند. البته می تواند به استخاره عمل نکند و عمل نکردن به استخاره منع شرعی ندارد . لیکن این کار صحیح نیست و اخلاقا مذموم است که کسی با خدا مشورت نماید و خلاف آن را انجام بدهد.
6. استخاره‌کننده باید بداند که استخاره فقط مختصّ مقام تردید و حیرت است، آن هم تردیدی که مکلّف، با تکیه بر مشورت و تجربه و استفاده از آموزه‌های شرعی و عقلانی یا تجربی نمی‌تواند تردید خود را رفع نماید و به نتیجه‌ای قطعی برسد. بنابراین، استخاره‌کننده نمی‌تواند در خصوص هر تصمیمی که می‌خواهد بگیرد، بلافاصله و بدون تعقّل و تفکر دست به استخاره زده و از وظیفه خود در خصوص قوّه تعقّل و تفکّر و مشورت با دیگران و موعظه‌پذیری هیچ بهره‌ای نبرد و در واقع بخواهد تمام امور خود را با استخاره پیش ببرد.
7. استخاره هر کس، تنها در مورد آن بخش از کار که مربوط به خود او می‌شود، ارزش و اعتبار دارد و کسی حق ندارد حاصل استخاره خود را بر دیگران تحمیل کند و یا برای کس دیگری بدون اینکه خودش بخواهد استخاره نماید و نیت استخاره باید توسط کسی انجام شود که قرار است فاعل یک فعلی باشد.
|
|
|
|
|
|
رتبه: Guest
گروه ها: Guests
تاریخ عضویت: 1391/10/20
ارسالها: 807
17 تشکر دریافتی در 16 ارسال
|
اعتقاد و باور عمومی مردم مسلمان این است که برای پرسش ها و مسایل شخصی زندگی خود به قرآن مراجعه کرده و با بهره گیری از قرآن ، پاسخ می گیرند و به آن چه گفته شده عمل می کنند.
این مسایل شخصی هر چند به نظر شخصی است ولی گاه زندگی شخص و یا اشخاصی را تحت تاثییر خود قرار می دهد.
کشف مبانی استخاره
مردم برای مسایلی شخصی چون ازدواج، طلاق، انجام عمل پزشکی چون عمل قلب ، سفر، فرزنددار شدن ، انجام کاری یا ترک آن به قرآن مراجعه کرده و بر استخاره و مفاد آن رفتار می کنند.
کسی که استخاره می کند، دارای مبانی است که کشف آن نشان می دهد که مردم تا چه اندازه به حیات و زنده بودن قرآن، ارتباط مستقیم با خدا از راه قران و مانند آن اعتقاد و باور دارند.
کسی که استخاره می گیرد در حقیقت معتقد است:
قرآن زنده است و همانند خورشید و ماه در همه زندگی انسان حضور و نقش مستقیم دارد؛
خداوند پرسش های شخصی مرا می شنود و بدان پاسخ می دهد؛
این پاسخ گویی خداوند از طریق قرآن است؛
قرآن ، سخنی برای دیروز و گذشته نیست؛ بلکه پاسخی برای حال و آینده من است؛
الفاظ قرآن، مجرایی برای پاسخ گویی خداوند برای پرسش هایی من است؛
خداوند از طریق قرآن به هر پرسشی حتی پرسش های شخصی من پاسخ می دهد؛
خداوند در هر مساله ای حکم می کند و برای شخص پس از مراجعه به قرآن، اختیاری نیست؛
پاسخی که از قرآن دریافت می شود، حکم قطعی خداوند و لازم الاجراء است و در صورت تخلف باید کفاره پرداخته شود؛
این ها تنها بخشی از مبانی شخصی است که به استخاره اعتقاد دارد و به قرآن برای استخاره مراجعه می کند. با نگاهی به این مبانی می توان دریافت که از نظر مردم، قرآن از چه جایگاهی بلند ارتباطی میان مردم و خدا برخوردار است و مردم آن را همانند ابزارهای ارتباطی مستقیم با خداوند تلقی می کنند و به مفاد و محتوای آن صد درصد اعتقاد و باور دارند.
|
|
|
|
|
|
رتبه: Guest
گروه ها: Guests
تاریخ عضویت: 1391/10/20
ارسالها: 807
17 تشکر دریافتی در 16 ارسال
|
حقيقت امر در خصوص عمل استخاره
"حقيقت امر اين است كه انسان وقتى بخواهد به كارى دست بزند ناچار است زير و روى آن كار را بررسى نموده و تا آنجا كه مى تواند فكر خود را كه غريره و موهبتى است خدادادى بكار بيندازد، و چنانچه از اين راه نتوانست صلاح خود را در آن كار تشخيص دهد ناگزير بايد از ديگران كمك فكرى گرفته و تصميم خود را با كسانى كه صلاحيت مشورت و قدرت تشخيص صلاح و فساد را دارند در ميان بگذارد، تا به كمك فكر آنها خير خود را در انجام دادن و ترك آن كار تشخيص دهد، و اگر از اين راه هم چيزى دستگيرش نشد چاره اى جز اينكه متوسل به خداى خود شده و خير خود را از او مسئلت نمايد ندارد.
و اين همان استخاره است ،
و نبايد اين عمل را كه عبارتست از اختيار چيزى كه با استخاره تعيين شده دعوى علم غيب ناميد، و نيز نبايد آنرا تعرض به شوون الوهيت پروردگار نام نهاد، كما اينكه مشورت را هم نبايد به خيال اينكه تشريك غير خداى تعالى است در امور خود شرك ناميد، و خلاصه هيچ مانع و محذور دينى در استخاره و مشورت نيست ، چون استخاره كارى جز تعيين يكى از دو طرف ترديد را انجام نمى دهد، نه غير واجبى را واجب و حلالى را حرام و خلاصه حكمى از احكام خداى را تغيير مى دهد، و نه آدمى را به آنچه در پس پرده غيب است خبردار مى كند، تنها و تنها مى گويد: خير صاحب استخاره در فعل است يا در ترك ، و به اين وسيله او را از حيرت و ترديد نجات مى دهد، و اما اثر فعل و ترك در آينده چه خواهد بود و چه حوادثى را به بار خواهد آورد از عهده استخاره بيرون است ، و استخاره از تعيين اين جهت ساكت است ، و آينده صاحب استخاره از خير و شر عينا مانند آينده كسى است كه استخاره نكرده ، و كار خود را با فكر و مشورت انجام داده است ."
همين اشكال را ممكن است كسى در استخاره با قرآن كرده و توهم كند كه استخاره با قرآن بدست آوردن علم غيب است، چون نفس صاحب استخاره از استخاره با قرآن و تفال به آن و امثال آن نحوست و ميمنتى احساس مى‌كند، و اگر استخاره‌اش خوب بود انتظار خير و نفعى را مى‌كشد، و اگر بد بود مترصد شر و ضررى مى‌شود. ليكن اين اشكال نيز توهمى بيش نيست،
چون بطريق صحيح هم از شيعه و هم از اهل سنت رواياتى داريم كه پيغمبر (ص) خودش تفال به خير مى‌زد، و مردم را هم به اين عمل توصيه مى‌فرمود، و از فال بد زدن نهى مى‌نمود، و مى‌فرمود: هر جا هم كه فال بد زده شد توكل به خدا كنيد و در پى كار خود رويد، بنا بر اين هيچ مانعى از تفال زدن با قرآن كريم و امثال آن بنظر نمى‌رسد، چه اگر استخاره خوب بود صاحب استخاره عمل را با طيب نفس و دل پاك انجام مى‌دهد، و اگر بد بود توكل به خدا كرده و در پى كار خود مى‌رود
ترجمه تفسير الميزان جلد 6 صفحه : 177 ویرایش بوسیله کاربر 1403/04/10 03:08:13 ب.ظ
| دلیل ویرایش: edit
|
|
|
|
|
|
رتبه: Guest
گروه ها: Guests
تاریخ عضویت: 1391/10/20
ارسالها: 807
17 تشکر دریافتی در 16 ارسال
|
استخاره از منظر قرآن
تابستان شده است و دلمان بدجور هواي مسافرت کرده، کجا برويم؟ شمال؟ جنوب؟ داخلي؟ خارجي؟ کنکور داده ام و حالا وقت انتخاب رشته است، کدام رشته را انتخاب کنم؟ پزشکي يا دندانپزشکي يا داروسازي؟ شمسي خانم يک دختر خوب براي پسرم انتخاب کرده، برويم خواستگاري؟ نرويم خواستگاري؟ دختر مريم خانم را ديدم، به نظرم گزينه مناسبي آمد، پا پيش بگذارم؟ نگذارم؟ دوستم درخواست شراکت در کار داده است، قبول کنم؟ قبول نکنم؟ اين سوالات و صدها سوال ديگر در طول زندگي براي بسياري از ما پيش مي آيد. ترديد و دودلي براي تصميم گيري در موضوعات مهم و اساسي، جزئي از زندگي است. خيلي ها به محض اين که سر يک دوراهي گير مي افتند جز گرفتن استخاره، راه ديگري به ذهن شان نمي رسد. حتي بر سر موضوعات جزئي زندگي شان هم استخاره نقش اساسي دارد که مثلا از اين مسير برويم شمال يا آن يکي؟ اين دارو را بخورم يا نه؟ پيش فلان پزشک بروم يانه؟ اين ماشين را بخرم يا آن يکي را؟ اين پرونده نگاهي مي اندازد به مفهوم اصلي استخاره، جايگاه آن در زندگي و آداب و شرايط استفاده از آن.
مفهوم و معناي استخاره
چيزي که از مفاهيم مختلف در ذهن ما وجود دارد الزاما آن چيزي نيست که معناي حقيقي آن کلمه است. گاهي ما برداشتي داريم و حقيقت چيز ديگري است. استخاره نيز از جمله مفاهيمي است که ما در باور عمومي درباره مفهومش به اشتباه افتاده ايم. «استخاره» در معناي لغوي به معني «طلب خير کردن» است. اين طلب خير کردن تنها در زمان دودلي و ترديد و حيراني بر سر تصميم گيري ها اتفاق نمي افتد، بلکه توصيه ديني بزرگان ماست که در آغاز هر کاري که تصميم به انجامش گرفته ايد از خداوند طلب خير کنيد. گاهي هم اتفاق مي افتد که آدمي در شرايط خاصي قرار مي گيرد (درباره آن شرايط در بند بعدي سخن خواهيم گفت) اين زماني است که شخص به دلايلي در تصميم گيري ناتوان مي شود و استخاره يعني مشورت گرفتن از خداوند براي انتخاب يک راه و گرفتن يک تصميم.
شرط هاي پيش از استخاره
هيچ کس منکر نيست که عقل بزرگ ترين موهبت خدا به بشر است. آن قدر مهم و آن قدر بزرگ که در دين ارزش تعقل و تفکر از عبادت هم بيشتر است. جايگاه عقل در اسلام به قدري بزرگ و محترم است که يکي از منابع استنباط احکام شرع توسط بزرگان محسوب مي شود. و هر چه عقل به آن حکم کند شرع هم به آن حکم مي کند. پس مرحله اول در تصميم گيري و انتخاب مسيرها در شرايط دودلي و ترديد، استفاده درست از نيروي عقل و تفکر است. از نظر قرآن بدترين موجودات کساني هستند که کارهاي شان از روي تعقل نيست.(انفال 22) شايد شرايطي پيش آيد که عقلِ محدود آدمي با همه تلاشش به جايي نرسد. اين جا نوبت به استفاده از عقل جمعي است. عقلي که نقص عقل فردي را جبران کند. مشورت که اين همه در قرآن و احاديث بدان توصيه شده، مصداق همان عقل جمعي است. مشورت با آدم هاي متخصص، امين و کاردان خيلي زمان ها ما را از ترديد نجات مي دهد. اما... گاهي اين دو مرحله يعني تفکر کافي در اطراف و جوانب موضوع و مشورت با آدم هاي متخصص و صاحب نظر هم به هر دليلي آدم را از حيراني براي تصميم گيري نجات نمي دهد. اين رکود و حيرت براي هر کسي آزاردهنده است. به طوري که اگر زمان آن طولاني شود و آدمي نتواند تصميم بگيرد زندگي او در يک تعليق زجرآور قرار مي گيرد. در اين مواقع پيشنهاد عملي دين مشورت با خداست. رفتاري که مي تواند آدم را از دودلي نجات دهد در واقع تکيه به اراده خدا براي تقويت اراده خود است. نماز، ياد خدا و آن گاه درخواست و طلب خير از خدا که عموما به وسيله قرآن انجام مي گيرد.
يک نکته مهم، اساسي و مغفول!
همانطور که پيداست با شرايط گفته شده در بند قبلي کمتر زماني پيش خواهد آمد که آدم به نتيجه يا يک تصميم قاطع نرسد و در حالت 50 - 50 باقي بماند. از همين رو قرار گرفتن در وضعيت استخاره خيلي به ندرت روي مي دهد و البته در اين شرايط است که استخاره معنا مي يابد و راه به خير مي برد.
استفاده ازاستخاره به صورت مداوم و در محل نادرست ديگر آن اثر و نتيجه را نخواهد داشت و به يک عادت تبديل مي شود که ممکن است اراده را از آدم بگيرد و آدم را از مسئوليت پذيري دور و به تن آسايي و عدم تلاش براي تعقل و تحقيق سوق دهد تا جايي که براي هر کار پيش پا افتاده اي استخاره مي گيرد.
سه دسته ديدگاه درباره استخاره
ديدگاه هاي مختلفي درباره اهميت و جايگاه استخاره در ميان مردم وجود دارد.
حقيقت اين است که دين استخاره را در مواقعي خاص تاييد مي کند، اما برخي مردم آن را در هر شرايطي تجويز مي کنند. بعضي همه تصميم هاي زندگي شان را از مسافرت و ازدواج تا شغل و تحصيل بچه ها و حتي پختن يا نپختن فلان غذا مي گذارند به عهده استخاره،
برخي هم در دسته دوم جا دارند. آن ها به ظاهر عقل گراي محض و منکر استخاره هستند. اين آدم ها تا حدي به نيروي فکر انسان ايمان دارند که معتقدند استخاره هيچ جايگاهي در زندگي ندارد. اين ها يا مفهموم و شرايط استخاره را درک نکرده اند و يا در شرايط واقعي حيراني و ترديد قرار نگرفته اند.
البته خيلي ها ممکن است منکر استخاره نباشند اما حتي يک بار هم در زندگي به آن نيازمند نشده باشند چون روي دو مرحله نخست خوب و اساسي تمرکز کرده اند.
اما عده سوم افرادي هستند که جايگاه و منزلت عقل و مشورت را تاييد مي کنند اما استفاده از استخاره را در مواردي که اين دو عنصر توان کافي براي تصميم گيري ندارد وارد مي دانند.
اين افراد کساني هستند که معناي درست استخاره را دريافته اند و استخاره را در اين شرايط عين خردورزي مي دانند.
استخاره را اهلش بايد بگيرد...
مسلم است که اگر استخاره آن شرايط سخت را دارد که هر کسي مشمول آن نمي شود، کسي که از طرف ما وکيل مي شود تا استخاره بگيرد نيز بايد حائز شرايطي باشد. البته توصيه شده است که اگر آدمي در شرايط استخاره قرار گرفت يعني دچار تضرع شديد دروني شد که با همه وجود از خداوند طلب خير کرد مي تواند براي خودش استخاره بگيرد. وضو بگيرد، نماز بخواند و با همه وجود دعا کند و از خدا طلب خير نمايد. بزرگان دين گفته اند چون در اين حالت دروني انسان از شيطان دور و به خداوند متعال نزديک مي شود آن چه در دلش مي افتد به خير نزديک است و بايد به آن اعتماد کند. در واقع کسي که مستاصل و حاجتمند است دعايش و درخواستش به اجابت نزديک تر است. اما وقتي پاي قرآن وسط مي آيد مسلم است که در شأن هر کسي نيست که به آن رجوع کند. عالم به علم تفسير بودن و صفاي باطن و ظاهر براي تاويل قرآن، امري مسلم است. قرآن به علم خداوند نازل شده است و کسي مي تواند از آن برداشت درستي داشته باشد که از اين علم بهره برده باشد در اين حالت علما چون به علم تفسير قرآن مجهزند به مردم عادي رجحان دارند.
منابع:
* مقاله : انواع استخاره و جايگاه آن در اعتقاد مردم- مصطفي خلعتبري- فرهنگ مردم ايران – شماره 5و6- ص118تا 140
* مقاله: بررسي جايگاه استخاره غلبه بر دوراهي- زهرا ترحمي
* مصاحبه با علي ثاني حيدري- کارشناس قرآن- در سايت ايکنا
ویرایش بوسیله کاربر 1398/08/22 11:19:59 ق.ظ
| دلیل ویرایش: edit
|
|
|
|
|
|
رتبه: Advanced Member
گروه ها: Moderator, Administrators, member
تاریخ عضویت: 1390/03/24
ارسالها: 1,950
تشکرها: 4 بار
29 تشکر دریافتی در 29 ارسال
|
استخاره در نهج البلاغه: منظور حضرت علي از اينكه زياد استخاره كن،چيست؟
دستور امیرالمؤمنین(ع) این است که " وَ أَكْثِرِ الِاسْتِخَارَة" یعنی زیاد استخاره کن!
استخاره یک معنای لغوی دارد که به معنی طلب خیر کردن است. اما امروزه در جامعه استخاره با قرآن و یا با تسبیح رواج دارد. استخاره در کلام حضرت، همان استخاره به معنی لغوی آن است یعنی از خدا طلب خیر کن تا خدا نیز مسیر خیر را به تو نشان دهد.
لازم است درباره استخاره و آنچه در بین افراد جامعه رایج است توضیحاتی بیان شود. استخاره به معنی طلب خیر کردن در منابع دینی فراوان مطرح شده است.
به عنوان نمونه دعای سی و سوم صحیفه سجادیه درباره همین استخاره است. عنوان دعا هم این است: "وَ كَانَ، مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي الِاسْتِخَارَةِ" با این جمله آغاز می‌شود که " اللَّهُمَّ إِنِيِّ أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ" یعنی خدایا من به خاطر علمی که داری از تو طلب خیر می‌کنم تا به واسطه علمت راه صحیح را نشانم دهی. در ادامه می‌فرماید " فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اقْضِ لِي بِالْخِيَرَةِ وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ الِاخْتِيَارِ" یعنی خدایا به من دانش انتخاب کردن بده و به من یاد بده چگونه انتخاب کنم و چه راهی را انتخاب کنم.
البته ائمه(ع) برای دعای استخاره و طلب خیر کردن از خدا راهنماییهایی کرده‌اند. از آن جمله فرموده‌اند برای استخاره نمازی خوانده شود و توجهی پیدا شود، سپس از خدا طلب راهنمایی و خیر کرد. از زمان قدیم هم در کتب حدیثی مانند کافی، بابی تحت عنوان "بابُ صلاۀِ الإستخارۀ" وجود دارد یعنی نمازی که انسان می‌خواند و طلب خیر می‌کند. از جمله این روایات این است که:
إِذَا أَرَادَ أَحَدُكُمْ شَيْئاً فَلْيُصَلِّ رَكْعَتَيْنِ ثُمَّ لْيَحْمَدِ اللَّهَ وَ لْيُثْنِ عَلَيْهِ وَ لْيُصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ وَ يَقُولُ اللَّهُمَّ إِنْ كَانَ هَذَا الْأَمْرُ خَيْراً لِي فِي دِينِي وَ دُنْيَايَ فَيَسِّرْهُ لِي وَ اقْدِرْهُ وَ إِنْ كَانَ غَيْرَ ذَلِكَ فَاصْرِفْهُ عَنِّي
یعنی هرگاه کسی خواست کاری انجام دهد دو رکعت نماز بخواند و بعد حمد و ثنای الهی به جا آورد، سپس بر پیامبر و آل پیامبر(ص) درود فرستد و اینگونه دعا کند که خدایا اگر این کار به صلاح دین و دنیای من است پس انجام آن را مقدر و آسان گردان و اگر به صلاح دین و دنیای من نیست، پس مرا از آن منصرف گردان.
استخاره در واقع همین است و چیزی به عنوان استخاره با قرآن یا تسبیح وجود نداشت. انسان باید مثلا همان دعای صحیفه سجادیه یا دو رکعت نماز را بخواند، بعد از آن هرچه به دلش افتاد، همان کار را انجام دهد. در واقع پاسخ خدا درباره خوب یا بد بودن کارها، همان است که بعد از این نماز و دعا در قلب انسان خطور می‌کند.
مرحوم شهید مطهری قائل است که مراجعه مردم به روحانیت برای گرفتن استخاره را نباید به دین نسبت داد بلکه این مطلب یک امر تجربی است. برخی انسانها چنین کاری کرده‌اند و به نتیجه هم رسیده‌اند. لذا با خدا اینطور قرار می‌گذارد که اگر کار مورد نظر خوب است، دانه‌های تسبیح اینطور باشند، اگر بداست، دانه‌ها اینطور بیاید. پس این مطلب یک قرار شخصی با خداست و اعتقاد دارد که خدا بر اساس همین قرار پاسخ می‌دهد. در نتیجه این شخص می‌تواند به این تجربه خود نه به عنوان یک امر دینی، بلکه به عنوان یک امر تجربی عمل نماید.
اما استخاره واقعی در اسلام که اسناد معتبری هم دارد، همان است که در زوایات آمده و با دعا و نماز استخاره انجام می‌شود.
مرحوم سیدمحدکاظم طباطبایی یزدی صاحب کتاب عروه، درباره استخاره اینطور فرموده است که (سایر فقها نیز نظر مرحوم سید را پذیرفته‌اند):
و من أوكدها-: الاستخارة؛ بمعنى طلب الخير من ربّه، و مسألة تقديره له عند التردّد في أصل السفر أو في طريقه أو مطلقاً، و الأمر بها للسفر و كلّ أمر خطير أو مورد خطر مستفيض، و لا سيّما عند الحيرة و الاختلاف في المشورة، و هي الدعاء لأن يكون خيره فيما يستقبل أمره، و هذا النوع من الاستخارة هو الأصل فيها، بل أنكر بعض العلماء ما عداها ممّا يشتمل على التفؤّل و المشاورة بالرقاع و الحصى و السبحة و البندقة و غيرها؛ لضعف غالب أخبارها؛ و إن كان العمل بها للتسامح في مثلها لا بأس به أيضاً، بخلاف هذا النوع؛ لورود أخبار كثيرة بها في كتب أصحابنا
در باب مقدمات سفر ایشان می‌فرماید از جمله موارد مؤکد، استخاره به معنی طلب خیر از خدا در مواقعی است که در اصل سفر یا هر امر مهم دیگری تردید وجود داشته باشد. خصوصا وقتی انسان پس از مشورت کردن هنوز مردد باشد. استخاره هم دعا کردن درباره خیر بودن آنچه در آینده اتفاق می‌افتد، است. این نوع استخاره همان استخاره اصلی است و اَشکال دیگر آن که به صورت تفأل و تسبیح و ... سندی ندارند. حتی برخی از علما صور دیگر استخاره را رد کرده‌اند چون روایات آنها بسیار ضعیف هستند. برخلاف این نوع دعا و استخاره که روایات معتبری بر آن دلالت می‌کند.
آنچه که امیرالمؤمنین(ع) درباره استخاره و زیاد استخاره کردن فرموده است مربوط به همین نوع استخاره و طلب خیر کردن است
از جلسات شرح نهج البلاغه استاد سروش محلاتي
|
|
|
|
|
|
تفسير و تدبر قرآن انلاين-تالارگفتگوي قرآن پویان
»
پرسش و پاسخ و تحقيقات قرآني
»
پرسش و پاسخ قرآني
»
استخاره از منظر قرآن واسلام:ایا استخاره حجیت دارد؟کجا و در چه مواردی باید از استخاره استفاده کرد؟
جهش به انجمن
شما مجاز به ارسال مطلب در این انجمن می باشید.
شما مجاز به ارسال پاسخ در این انجمن می باشید.
شما مجاز به حذف مطلب ارسالی خود در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به ویرایش مطلب ارسالی خود در این انجمن می باشید.
شما مجاز به ایجاد نظر سنجی در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به رای دادن در این انجمن می باشید.
