بنام خدا

🔶 تدبر در سوره مرسلات 🔶


🔸 درب پاراگراف اول : آیات ۱تا ۷

سوگند به آشکارکنندگان حقایق الهی که وعده خداوند (قیامت ) قطعی است.


🔸 درب پاراگراف دوم : آیات ۸ تا ۱۴

این وعده ، روز فصل است که حوادثی هولناک ولحظات نفس گیر تا تعیین تکلیف را درپی دارد.


🔸 درب پاراگراف سوم : آیات ۱۵ تا ۱۸

روزی که هلاکت همه اقوام گناهکار (از اول تا آخر ) را دارد چراتکذیب می کنید؟


🔸 درب پاراگراف چهارم : آیات ۱۹ تا ۲۳

آیا قدرت پروردگارتان را بر آفرینش خود تا زمان معین ، نمی بینید ؟ پس چرا تکذیب می کنید؟


🔸 درب پاراگراف پنجم : آیات ۲۴ تا ۲۷

آیا نعمتهای پروردگارتان را نمی بینید ؟ پس چرا تکذیب می کنید؟


🔸 درب پاراگراف ششم : آیات ۲۸ تا ۳۳

آیا جهنمی سخت سوزان را که برای رفتن بسمت آن اختیار ندارید تکذیب می کنید؟


🔸 درب پاراگراف هفتم : آیات ۳۴ تا ۳۶

آیا روزی که توان تکلم ندارید تا حتی عذرخواهی کنید تکذیب می کنید؟


🔸 درب پاراگراف هشتم : آیات ۳۷ تا ۳۹

آیا روزی که در حضور همگانی درآن (باهر ترفندی ) اراده ای ندارید تکذیب می کنید؟


🔸 درب پا راگراف نهم : آیات ۴۰ تا ۴۴

روزی که می توانید درپاداش کارهای نیکتان به نعمتهای متنوع وآرامش بخش برسید چراتکذیب می کنید؟


🔸 درب پاراگراف دهم : آیات ۴۵ و۴۶

روزی که به سزای گناهانتان می رسید چراتکذیب می کنید ؟


🔸 درب پاراگراف یازدهم :آیات ۴۷ و۴۸

وای بر شماکه تکذیبتان ،شمارا از طاعت وبندگی خداوند بازداشت!


🔸 درب پاراگراف دوازدهم : آیات ۴۹ و۵۰

وای برشما که کلام پروردگارتان را نفهمیدید!




🔰 درس سوره :

وقوع قیامت حتمی است

پس ای انسانها ،با تفکر بر قدرت ونعمات خداوند وعدم توانایی خود برهر کاری (اراده مطلق پروردگار) وتوجه به کلام هدایت کننده وتوصیف کننده اش (بر روز جدایی حق وباطل وجایگاه متفاوت نیکوکاران وبدکاران) ، دست از تکذیب بردارید.

خانم الهه سادات خدایی

💢یک قسم است كه نخستين آيه براى همان است، سپس «فالعاصفات» و «الناشرات» و «فالفارقات» و «فالملقيات» عطف هايى گوناگون براين «المرسلات» هستند.
💢دو قَسَم است بدين معنى كه دومينش «و الناشرات» است و سه يا چهار با اضافه «فالعاصفات» و «فالفارقات» و در آخر كار پنجمين قَسَم "فالملقيات ذكراً" است، و در هر صورت اين قسم يا قسمها خود سوگندهائى به ادله اى براى تثبيت واقعيت قيامت است.

💢«المرسلات» مؤنث، وصفى است براى موصوف مؤنثى محذوف، كه بر مبناى اطلاقش مناسب ترينش موصوف قوّات و نيروهاى ربانى است، و اين نخستين قَسَم به همان نيروهاى فرستاده شده ربانى است، بحالت «عُرفاً» عُرف هم بمعناى معرفت و شايستگى و پياپى است، چنانكه اين هر سه معنى در لغت آمده، مثلا در آيه (7:199) بمعناى احسان و نيكى است، و بالاخره اين مرسلات ربانى براى معرفت و معروف و پياپى يكديگر در طول زمان به سود مكلفان ريزانند.

💢مرسلات اعم از مرسلات درونى فطرت و عقل، و مرسلات برونى مماس حواس پنجگانه، و نيز مرسلات منفصل پيامبران آلهى، و كل آيات و نشانه هاى ربانى است، كه انسان در اين مثلث شايسته پيوسته مورد ارسالهاى هدايتى معنوى و مادى ربانى قرارگرفته، و در حقيقت در طول زندگى تكليف در ژرفاى ارساليات و ادله هدايتى ربانى غرِ است.
«فالعاصفات» عطف به مرسلات است، كه يا كلّ مرسلات و يا برخى از آنها و زشهايى براى خيزشهايى از مكلفان دارند، سپس "والناشرات نشراً" كه نيروهائى نشرو پخش كننده رحمتهايى براى مكلفان دارند. اعم از پخش زندگى وپخش مرگ، نشر هم داراى معانى زيرين است: بازكردن، پخش نمودن، باد رحمت، جداسازى، تراشيدن، پناه دادن، وزيدن، رسائى، زنده كردن، رويانيدن، و روياندن برگهاى درختان، و اينجاـ چون قرينه ويژه اى در كار نيست ـ تمام اين معانى كه رحمتهاى گوناگون پروردگارند مراد مى باشند.
سپس "فالفارقات فرقاً" اين فارقات نيروهاى جداسازى ـ طبعاً ـ بر مبناى رحمت وكرامت ربانى است.
💢💢در آخر كار "فالملقيات ذكراً" كه در جمع مرسلات، ناشرات و فارقات آنان يا دواره هاى ربانى را بر مكلفان مى افكنند.
"عذراً اونذراً" اين ذكر اعم است از يادآورى نخستين كه بيانگر احكامى ربانى است، بگونه عرف، عصف، نشرو فرِ: جداسازى، كه در اين مربع ـ با معانى گوناگونش ـ حضرت اَقدس الهى همواره يادواره هايى كافى و وافى براى كل مكلفان مى افكند.
🌀مرحله دوم ذكر بعد از ذكر است، يعنى كسانى كه تذكر يافته اند ولى تخلف مى كنند مشمول امر به معروف و نهى از منكراند، از اين آيه بخوبى مى فهميم كه يادواره در هر دو جهتش هرگز مشروط به شرط هيچگونه تأثيرى نيست، چنانكه آياتى از قبيل آيه (2:6) براى اين كافران هشدار دادن يا عدم هشدار را برابر دانسته، ولى براى مقام رسالت اين برابرى نيست، كه در هر صورت انذار و هشدارش تداوم دارد.
عُذْرًا أَوْ نُذْرًا _…_6_
معذوران يا هشدار دهندگان (كه در صورت عدم تأثير مقدرند كه تكليف خود را انجام داده اند)، _…_6_
آيه 6 ـ اينجا در دومين بعد ـ كه «ذكر»: امر به معروف و نهى از منكر است ـ خالى از چهار جهت نيست: يقيين، گمان، احتمال تأثير و يقيين به عدم تأثير، حال آنكه واقعيت وسيعتر از اين يقيين است كه نادانسته احياناً تأثير بخش است، و اينها مشمول «نذراً» هستند، و ديگر «عذراً» كه هيچگونه تأثيرى ندارد، خود عذرى در برابر حضرت اقدس الهى است، گرچه همپاى اين عذر تكرار حجت ربانى است نسبت به كسانى كه هرگز تأثيرپذير نيستند، روى اين مبنا و دو آيه (7:166) و (31:17) و آياتى مشابه در باب امر و نهى، هرگز احتمال تأثيرى شرط نيست، بلكه در زمينه يقيين به عدم تأثير و زيانى كمتر هم اين امر و نهى واجب است.
آرى، اگر اين امر ونهى مشتمل بر ضررى بيشتر باشد طبعاً وجوبش ساقط و بلكه حرام است، و در ضرر برابر مباح و در ضرر كمتر همچنان بر وجوب خود باقى است، چنانكه در آيه (31:17) "يا بنى اقم الصلاة و أمر بالمعروف وَ اْنهَ عن المنكر وَ اصْبِر على ما أصابَكَ إنَّ ذلِك مِنْ عَزْمِ الاءَمُورِ" كه صبر بر زيانهايى فروتر در زمينه امر و نهى واجب است، واگر اين دو مشروط به بى زيانى مطلق بودند، دو اسطوانه نگهبانى از دين نيز نوعاً واژگون بود.

📚تفسیر فرقان

تدبر در سوره مرسلات:ترجمه برخي لغات سوره مرسلات،نگاهي متفاوت به قسم هاي ابتداي سوره مرسلات

به نام خدا

در مفهوم و مصداق آیات(1-6) سوره مرسلات،اختلاف نظر بین مفسرین زیاد است.سعی ما براین است که مطابق روال مرسوم مان،این قسمها را با توجه به خود قرآن(آیات و سور دیگر) بررسی و کشف معنا کنیم. لذا به سراغ تک تک کلمات میرویم:

1)مرسلات
خداوند در قرآن، بروز و حدوث و نزول پدیده ها و افراد گوناگونی را با فعل ارسلنا توصیف کرده و به نوعی مصداق مرسل شمرده است

ازجمله ناقه صالح(انا مرسلوا الناقه)،پیامبران (وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلاَّ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ) أَنَّ صَالِحًا مُّرْسَلٌ مِّن رَّبِّهِ
فرشتگان (قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ ) حَتَّىَ إِذَا جَاء أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا
شیاطین (أَلَمْ تَرَ أَنَّا أَرْسَلْنَا الشَّيَاطِينَ عَلَى الْكَافِرِينَ تَؤُزُّهُمْ أَزًّا )

بادو طوفان چه بعنوان عذاب چه بعنوان رحمت
إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي يَوْمِ نَحْسٍ مُّسْتَمِرٍّ ، وَهُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ، وَفِي عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الرِّيحَ الْعَقِيمَ

سیل و باران سنگ و صیحه آسمانی
فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ، إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ صَيْحَةً وَاحِدَةً، إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ حَاصِبًا إِلَّا آلَ لُوطٍ
با توجه به تنوع مرسل ها،باید با دقت در آیات بعد،مراد و مصداق را فهمید

2)عرفا:در قران کلمه عرف به معنای نیکویی و پسندیده بکاررفته است(وامر بالعرف) در لغت نامه ها،معنی پی در پی نیز ذکر شده است.

3)عاصف:غیر از این سوره،در سه جای دیگر بکار رفته که همواره با ریح و به معنای باد شدید و طوفانی بکاررفته است.
کلمه عصف نیز دوبار در قران به معنای کاه (فجعلهم کعصف ماکول) و غشائ میوه (والحب ذوالعصف و الریحان)بکاررفته است. در لغت نامه ها نیز ریشه عصف را دال بر خفت و سرعت بیان نموده اند.و طوفان هم از ان جهت که اشیا را مانند کاه سبک کرده و با سرعت جابجا میکند ،عاصف گفته اند.
لذا بهترین مصداق عاصفات کدر خود قران هم سابقه دارد،بادها و طوفانها هستند.

o4-ناشر: نشَرَ يَنشُر ، نَشْرًا ونُشُورًا ، فهو ناشِر ، والمفعول مَنْشور

نشر در قران در معانی گستراندن(ینشر رحمته)،بازکردن کتاب (واذاالصحف نشرت)و زنده کردن زمین (فانشرنا به بلده میته) و افراد مرده (أَمِ اتَّخَذُوا آلِهَةً مِّنَ الْأَرْضِ هُمْ يُنشِرُونَ ،حیوه و لا نشورا) بکاررفته است.

در سوره فاطر آیه 9 خداوند بادها را زمینه نزول باران و احیای زمین میت معرفی کرده و بلافاصله اشاره کرده که نشور و زنده شدن در قیامت هم چنین است.

وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَلِكَ النُّشُورُ {9}
و خدا همان كسى است كه بادها را روانه مىكند پس [بادها] ابرى را برمىانگيزند و [ما] آن را به سوى سرزمينى مرده رانديم و آن زمين را بدان [وسيله] پس از مرگش زندگى بخشيديم رستاخيز [نيز] چنين است

بنابراین در اینجا هم با توجه به اینکه کل سوره به حوادث قیامت و یوم الفصل اشاره دارد و جواب قسم نیز به تحقق وعده قیامت اختصاص دارد،مناسب ترین معنای ترکیبی برای عاصفات و ناشرات استفاده از ایه 9 سوره فاطر است

لذا قسمهای ابتدای این سوره هم مشابه سوره نازعات،به کیفیت کار عاملان ایجاد صحنه قیامت اشاره دارد.براین اساس معنای سه ایه ابتدایی چنین خواهد بود: فرستادگان مختلف خدا در زمان برپایی قیامت کار خود را پی در پی انجام میدهند.پس طوفانهایی سریع و سپس باران هایی فرستاده میشود که مردگان را زنده میکند.

5)فارق: فرق نیز در معنای جداکردن در قران زیاد بکاررفته است:

وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ ، فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ

هم چنین در روزقیامت ،مردم متفرق خواهند بود.
وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَتَفَرَّقُونَ {14}

با توجه به سوره قارعه (یوم یکون الناس کالفراش المبثوث) هم معنای پراکنده و جدا ازهم را میتوان برداشت کرد و هم به معنای جداشدن نیکان از بدان.

لذا معنای ایه چنین خواهد شد که از میان ان مرسلین ، فرشتگانی ،مردم را پس از زنده شدن،جدا میکنند که با توجه به تاکید سوره بر یوم الفصل و تبعات آن،همین معنای جداسازی مجرمان از متقین یا اهل نار و جنت مناسب تر است.

6)ملقیات:
القا در قران در معانی افکندن ،القا کردن (خیر یا شر)،طرح کردن و بیان کردن بکاررفته است:
قَالَ لَهُم مُّوسَى أَلْقُوا مَا أَنتُم مُّلْقُونَ، إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا ،یلقی الیک الکتاب،مایلقی الشیطان، أَؤُلْقِيَ الذِّكْرُ عَلَيْهِ مِن بَيْنِنَا ،وَلَوْ أَلْقَى مَعَاذِيرَهُ، جالب اینکه القا هم با ذکر بکار رفته و هم با معاذیر(عذر) که در این ایات هم وجود دارند.

7)ذکر:
در قران مصادیق و معانی متعددی دارد .ازجمله به معنای یاد کردن،یاداوری و به یاد اوردن نیز استعمال شده است:
واذکر فی الکتاب ابراهیم،اولایذکرالانسان اناخلقناه من قبل و لم یک شیئا

در سوره فجر و نازعات یکی از مشخصات روزقیامت،متذکر شدن انسانها بیان شده است:
وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ وَأَنَّى لَهُ الذِّكْرَى ،یوم یتذکرالانسان ماسعی
پس یکی دیگر از وظایف فرشتگان مرسل،القا کردن و به یاداوردن رفتارها و گفتارهای هر انسان در دنیاست.

8)عذر:
در قرآن هم به معنای حجت و عذر موجه و هم به معنای بهانه و عذر ناموجه بکاررفته است:
قَالَ إِن سَأَلْتُكَ عَن شَيْءٍ بَعْدَهَا فَلَا تُصَاحِبْنِي قَدْ بَلَغْتَ مِن لَّدُنِّي عُذْرًا {76}
[موسى] گفت اگر از اين پس چيزى از تو پرسيدم ديگر با من همراهى مكن [و] از جانب من قطعا معذور خواهى بود {76}
يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ قُل لاَّ تَعْتَذِرُواْ لَن نُّؤْمِنَ لَكُمْ، ولوالقی معاذیره

9)نُذر در جای دیگری از قران بکار نرفته است و لغت نامه ها معنای انذار را برای ان بیان کرده اند.

لذا معنای آیات 6و7 اینگونه خواهد بود:
پس گذشته انها را به یادشان میاورند (رفتارها و گفتارهاشان) در برابر حجتها یا انذارهایی که به ایشان در دنیا عرضه شده بود ولی انها تکذیب کرده بودند و وای بر این مکذبین که در ادامه سوره خواهد امد

✨💫✨💫✨💫✨💫

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيم

به نام خداوند رحمتگر مهربان
وَالْمُرْسَلَاتِ عُرْفًا {1}
سوگند به فرستادگان پی درپى
فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفًا {2}
پس طوفانهایی توفنده
وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا {3}
و سوگند به زنده کنندگان مردگان
فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا {4}
پس جداکننده آنها یند
فَالْمُلْقِيَاتِ ذِكْرًا {5}
پس یادآورنده(رفتاروگفتارانها در دنیا ) هستند
عُذْرًا أَوْ نُذْرًا {6}
(رفتار آنها در برابر) حجت ها یا بیم ها(یی که به انها در دنیا عرضه شد)
إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ {7}
كه آنچه وعده يافته ايد قطعا رخ خواهد داد

💠عصاره فراز آیات(1-7)قطعا وعده قیامت و حسابرسی انسانها و عذاب مکذبین محقق خواهد شد.

فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ {8}
پس وقتى كه ستارگان محو شوند
وَإِذَا السَّمَاء فُرِجَتْ {9}
و آنگاه كه آسمان بشكافد
وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ {10}
و آنگاه كه كوهها از جا كنده شوند

وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ {11}
و آنگاه كه پيمبران به ميقات آيند
لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ {12}
(این پدیده ها)تا چه روزى به تاخیر انداخته شده است
لِيَوْمِ الْفَصْلِ {13}
براى روز داورى
وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الْفَصْلِ {14}
و تو چه دانى كه روز داورى چيست
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ {15}
آن روز واى بر تكذيب كنندگان

💠عصاره فراز آیات (8-15)
آن وعده قیامت و حسابرسی که همراه با وقایعی خاص در جهان است،تا زمانی معین به تاخیر افتاده است .اماپس از وقوع،وای بر مکذبان.

♻️نکات:
1)اولین استعمال عبارت"یوم الفصل" برای روز قیامت. در کل قران ،مجموعا 6 بار یوم الفصل استفاده شده که سه بار ان در سوره مرسلات، بکاررفته است.لذا داوری و حسابرسی در قیامت یکی از نکات و محورهای اصلی سوره است.

2)آیه 11،رسل نیز مانند رسول و مرسلات می تواند مصادیق مختلفی داشته باشد لکن از انجا که در ایه اول،مرسلات بکاررفته و اینجا ،رسل (لذا تفوت مصداق،می تواند مورد انتظار باشد) و نیز مشهود بودن هر سه پدیده ذکر شده در سه آیه قبل،این ایه نیز باید بر پدیده ای مشهود در قیامت دلالت کند لذا انتخاب معنای پیامبران در این آیه،مناسب تر بنظر میرسد.



💢احتجاج و بیان شواهد و قراینی دال بر امکان پذیر بودن وقوع قیامت و بطلان حرف تکذیب کنندگان

أَلَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ {16}
مگر پيشينيان را هلاك نكرديم
ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الْآخِرِينَ {17}
سپس از پى آنان پسينيان را مىبريم
كَذَلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ {18}
با مجرمان چنين مىكنيم
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ {19}
آن روز واى بر تكذيبكنندگان

💠عصاره دسته آیات(16-19)
همانگونه که توانستیم مجرمین امتهای قبل را هلاک و عذاب کنیم،مجرمین امتهای بعد را نیز هلاک میکنیم. پس از تکذیب قیامت دست بردارید

در سوره واقعه،نیز لفظ اولین و اخرین استفاده شده بود.

أَلَمْ نَخْلُقكُّم مِّن مَّاء مَّهِينٍ {20}
مگر شما را از آبى بی مقدار نيافريديم
فَجَعَلْنَاهُ فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ {21}
پس آن را در جايگاهى استوار نهاديم
إِلَى قَدَرٍ مَّعْلُومٍ {22}
تا مدتى معين
فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ {23}
پس توانستیم و چه نيك تواناييم
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ {24}
آن روز واى بر تكذيب كنندگان

💠عصاره دسته آیات( 20-24)
همانطور که در دوران محدود جنینی شما را بخوبی نگهداری و سپس به این دنیا وارد کردیم،میتوانیم از این دنیا هم به دنیای بعدی وارد کنیم. پس از تکذیب قیامت دست بردارید


أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ كِفَاتًا {25}
مگر زمين را محل اجتماع نگردانيديم
أَحْيَاء وَأَمْوَاتًا {26}
چه براى مردگان چه زندگان
وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَيْنَاكُم مَّاء فُرَاتًا {27}
و كوههاى بلند در آن نهاديم و به شما آبى گوارا نوشانيديم
وَيْلٌ يوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ {28}
آن روز واى بر تكذيبكنندگان

💠عصاره دسته ایات( 25-28)
همانگونه که در زمین همه وسایل حیات شما را فراهم کردیم،میتوانیم همه انها را قطع و منهدم کنیم. پس از تکذیب قیامت دست بردارید

✅این ایات با استدلالهای مطرح شده در سوره واقعه مشابهت دارد

💠عصاره فراز آیات(16-28)با توجه به سرنوشت امتهای قبل،پرورش شما در دنیای جنین و ورودتان به این دنیا و خلق عوامل لازم برای حیات شما در زمین،خدا قادر بر زنده کردن شما در قیامت و برپایی حساب است. از تکذیب دست بردارید.

💢بیان سرنوشت سخت مکذبان در آخرت:

انطَلِقُوا إِلَى مَا كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ {29}
برويد به سوى همان چيزى كه آن را تكذيب مىكرديد
انطَلِقُوا إِلَى ظِلٍّ ذِي ثَلَاثِ شُعَبٍ {30}
برويد به سوى [آن] دود سه شاخه
لَا ظَلِيلٍ وَلَا يُغْنِي مِنَ اللَّهَبِ {31}
نه سايهدار است و نه از شعله [آتش] حفاظت مى كند
إِنَّهَا تَرْمِي بِشَرَرٍ كَالْقَصْرِ {32}
[دوزخ] چون كاخى [بلند] شراره مىافكند
كَأَنَّهُ جِمَالَتٌ صُفْرٌ {33}
گويى شترانى زرد رنگند
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ {34}
آن روز واى بر تكذيبكنندگان

💠عصاره دسته آیات (29-33)
در آتش سخت و بی پناهی که تکذیب میکنید،وارد خواهید شد. پس از تکذیب قیامت دست بردارید

هَذَا يَوْمُ لَا يَنطِقُونَ {35}
اين روزى است كه سخنی نتوانند گفت
وَلَا يُؤْذَنُ لَهُمْ فَيَعْتَذِرُونَ {36}
و رخصت نمىيابند تا عذر بیاورند
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ {37}
آن روز واى بر تكذيبكنندگان

💠عصاره دسته آیات( 35-37)
در صحنه داوری قیامت،امکان عذر و بهانه ندارید. پس از تکذیب قیامت دست بردارید

هَذَا يَوْمُ الْفَصْلِ جَمَعْنَاكُمْ وَالْأَوَّلِينَ {38}
اين [همان] روز داورى استشما و [جمله] پيشينيان را گرد مىآوريم
فَإِن كَانَ لَكُمْ كَيْدٌ فَكِيدُونِ {39}
پس اگر چاره و حيلتى داريد در برابر من ،انجام دهید
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ {40}
آن روز واى بر تكذيبكنندگان

💠عصاره دسته آیات (38-40)
در روزداوری،توان هیچ مکر و چاره ای برای رهایی از عذاب ندارید. پس از تکذیب قیامت دست بردارید

💠عصاره فراز آیات (29-40)
از سرانجام اتش سخت قیامت،هیچ رهایی و چاره ای ندارید. پس از تکذیب قیامت دست بردارید

💢توجه دادن به سرانجام مطلوب و مطبوع متقین
إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلَالٍ وَعُيُونٍ {41}
اهل تقوا در زير سايه ها و بر كنار چشمه سارانند
وَفَوَاكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ {42}
با هر ميوهاى كه خوش داشته باشند
كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ {43}
به [پاداش] آنچه مىكرديد بخوريد و بياشاميد گواراتان باد
إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنينَ {44}
ما نيكوكاران را چنين پاداش مى دهيم
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ {45}
آن روز واى بر تكذيب كنندگان

💠عصاره دسته آیات( 41-45) پاداش بسیار مطبوع در انتظار متقین و نیکوکاران است برخلاف مجرمان و مکذبین. پس از تکذیب قیامت دست بردارید

كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُم مُّجْرِمُونَ {46}
[اى كافران] بخوريد و اندكى برخوردار شويد كه شما گناهكاريد
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ {47}
[ولى] آن روز واى بر تكذيبكنندگان

💠عصاره دسته آیات( 46-47) بهره مندی شما از نعمات دنیا در برابر نعمات عظیم بهشت،کم و کوتاه است. پس از تکذیب قیامت دست بردارید

💠عصاره فراز آیات (41-47)
پاداش مطبوع زیاد و مستمر در انتظار متقین و نیکوکاران است.به نعمات کم و کوتاه دنیا دل نبندید و از تکذیب قیامت دست بردارید.

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لَا يَرْكَعُونَ {48}
و چون به آنان گفته شود خضوع کنید،خضوع نمیکنند
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ {49}
آن روز واى بر تكذيب كنندگان
فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ {50}
پس به كدامين سخن پس از آن[قرآن یا آیات همین سوره که در رد سخن انها بود] ايمان مىآورند

💠عصاره فراز آیات (48-50)
این سخنان،مستحق خضوع و پذیرش است.وای بر تکذیب کنندگان.

♻️نکات:
این فراز مشابه آیات انتهای سوره انشقاق است. فَمَا لَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ {20} وَإِذَا قُرِئَ عَلَيْهِمُ الْقُرْآنُ لَا يَسْجُدُونَ {21} بَلِ الَّذِينَ كَفَرُواْ يُكَذِّبُونَ {22} همانگونه که در انجا مراد از سجده،خضوع و تسلیم در برابر سخن حق پیامبر و قران بود،در اینجا هم مردا از رکوع،همان خضوع و پذیرش است.
زیرا اولا تا این مرحله از نزول قران، دستوراتی برای وجوب نماز و رکوع صادر نشده بود ثانیا از مکذبانی که هنوز معاد را انکار میکنند انتظار نمازخواندن و رکوع کردن،منطقی نیست

💠عصاره فراز آیات (1-7)
قطعا وعده قیامت و داوری میان انسانها و عذاب مکذبین محقق خواهد شد.
💠عصاره فراز آیات (8-15)
آن وعده قیامت و داوری که همراه با وقایعی خاص در جهان است،تا زمانی معین به تاخیر افتاده است .اماپس از وقوع،وای بر مکذبان.
💠عصاره فراز آیات (16-28)
با توجه به سرنوشت امتهای قبل،پرورش شما در دنیای جنین و ورودتان به این دنیا و خلق عوامل لازم برای حیات شما در زمین،خدا قادر بر زنده کردن شما در قیامت و داوری است.از تکذیب دست بردارید.
💠عصاره فراز آیات (29-40)
از سرانجام اتش سخت قیامت،هیچ رهایی و چاره ای ندارید. پس از تکذیب قیامت دست بردارید
💠عصاره فراز آیات (41-47)
پاداش مطبوع زیاد و مستمر در انتظار متقین و نیکوکاران است.به نعمات کم و کوتاه دنیا دل نبندید و از تکذیب قیامت دست بردارید.
💠عصاره فراز آیات (48-50)
این سخنان،مستحق خضوع و پذیرش است.وای بر تکذیب کنندگان.

📚درس سوره مرسلات: وعده قیامت و داوری میان انسانها و عذاب سخت مکذبین قطعی است.دست از تکذیب قیامت بردارید .



آقای سید کاظم فرهنگ

ویرایش بوسیله کاربر 1397/07/22 02:58:16 ب.ظ  | دلیل ویرایش: edit

پیشگفتار سوره مرسلات (77)

محور اصلي اين سوره «يَوْمُ الْفَصْل» است كه سه بار در آيات آن، در ارتباط و اتصال زنجيري با سوره‌هاي نازل شدة قبلي، تكرار شده و تمركز كامل سوره را بر موضوع قيامت، ضمن عنايت خاص بر وقوع طبيعي و فيزيكي آن در ارتباط با تحولات كيهاني و چاره‌جويي تكذيب مشركين نسبت به رستاخيز نشان مي‌دهد.

اين سوره با وجود يك پارچگي نزول آن در سال دوم بعثت، از نظر مضامين آن قابل تقسيم‌بندي به مقدمه‌اي در هفت آيه شامل چند سوگند و نتيجه‌گيري از آن، سپس 10 بخش كوتاه است كه به هركدام با جملة ثابت «وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِين» ختم مي‌شود و بالاخره بخش آخر [آيات 48 تا 50] تذكر و گامي براي آينده مي‌باشد. اين سوره با ترجيع‌بند تكراري «واي در آن روز بر تكذيب‌كنندگان» مسلماً يكي از تكان دهنده‌ترين و بيدار كننده‌ترين سوره‌هاي قرآن نسبت به حادثة هولناك قيامت مي‌باشد. در اين هشدارهاي هراس‌آور، حداكثر نيروي تحوّل‌آفريني براي به حركت درآوردن اراده و ايمان بندگان نهفته است.

┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

مرسلات:13
لِيَوْمِ الْفَصْلِ
براي روز فصل16 [=جدايي افراد و اعمال حق و باطل، يا جدايي ذرات پيوسته و آميخته].
______
16 - معناي «فصل» [در: يَوْمَ الْفَصْل] را مفسرين روز جدايي بهشتيان از دوزخيان، حق از باطل، آزادي روح از تن و امثالهم شمرده و برخي متكلمين و معلمين آن را به جدايي طفل از رَحِم مادر تشبيه كرده‌اند. در تفسير «پا به پاي وحي» [نوشتة مهندس مهدي بازرگان]، به مفهوم مادّي و فيزيكي قضيه كه تجزيه و تلاشي همه مواد و عناصر تشكيل دهنده زمين و آسمان است توجه شده كه شامل تركيبات همة موجودات جاندار و بي‌جان تا ذرّات حامل صفات و مشخصات آنها مي‌باشد، گويي در اثر آن انفجار عظيم و فراگير جهاني همة تدارك و توليد و تركيب‌ها به انفصال و انقطاع و استقلال كشيده مي‌شود. همچنان كه كوهها تبديل به ذرّات غبار و سراب مي‌شوند [نبأ 20 (78:20) ، معارج 9 (70:9) ، قارعه 5 (101:5) و آيات متعدد ديگر]. به نظر مي‌رسد همچنان كه در انفجار بزرگ اوليه، آفرينش از ذرّات كوارك و اجزاء زير اتمي تا تشكيل عناصر و مواد و ستاره‌ها و كهكشان آغاز گرديد، در روز فصل جرياني معكوس صورت گيرد! [انبياء 104 (21:104) - يَوْمَ نَطْوِي السَّمَاءَ كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ خَلْقٍ نُعِيدُهُ وَعْدًا عَلَيْنَا إِنَّا كُنَّا فَاعِلِينَ].

┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

مرسلات:27
وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَيْنَاكُم مَّاءً فُرَاتًا
كه در آن كوه‌هاي استوار و بلند25 قرار داديم و شما را از آبي گوارا نوشانديم26
______
25 - «رواسي» جمع «راسيه» به معنای لنگر است که موجب توقف کشتی در بندر می‌گردد. کوه‌ها نيز به دليل ريشه‌دار بودن‌، قاره‌های زمين را روی قشر خميري زمين نگه داشته و مانع حرکت آنها می‌گردند. اين اصطلاح 10 بار در قرآن تکرار شده است: رعد 3 (13:3) ، حجر 19 (15:19) ، نازعات 32 (79:32) ، نحل 15 (16:15) ، انبياء 31 (21:31) ، نمل 61 (27:61) ، لقمان 10 (31:10) ، فصلت 10 (41:10) ، ق 7 (50:7) ، و مرسلات 27 (77:27) .

26 - وضعيت طبيعي كره زمين نيز دليل ديگري بر استمرار ربوبيّت الهي و لزوم «يوم‌الفصل» مي‌باشد. فعل و انفعالات و تغيير و تحولات فيزيكي و شيميايي كه دائماً در زمين جريان دارد، اهل بصيرت را بس عبرتهاست. در اين زمين دائماً مرگ و حيات صورت مي‌گيرد و حلقة پيوسته‌اي از زنجيره حياتي مشاهده مي‌شود. از يك طرف انسان از زمين ارتزاق مي‌كند [سبزيجات، ميوه‌جات، لبنيات، گوشت و غيره] و از طرف ديگر دور ريختني‌ها و فضولات با استحاله‌اي حيرت‌آور مجدداً تبديل به مواد خوراكي مي‌گردد.
پروردگار عالم دست اندركار حيات و رحمت مستمر است، درعين آنكه زمين فراگيرندة زندگان و مردگان [به طور عموم از جماد و گياه و حيوان] است «أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ كِفَاتًا أَحْيَاءً وَأَمْوَاتًا»، در همان حال آب پاكيزه و گوارا را، كه مايه حيات انسان است، بدون آنكه تغييري در رنگ و بوي آن حاصل شده باشد، از [ميان برفهاي انباشته در] قله‌هاي شامخ سرازير كرده و پس از عبور دادن از لايه‌هاي زير زميني به صورت چشمه و رودخانه براي آبياري طبيعت و تشنگان مي‌فرستد «وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَيْنَاكُمْ مَاءً فُرَاتًا». اگر قرار بود آب در تبخير و صعود آ‌لودگي‌ها را نيز به همراه مي‌برد، چه وضعيتي پديد مي‌آمد؟ آيا تحولات و دگرگوني‌هايي كه مستمراً در زمين رخ مي‌دهد و نيز تجديد حيات دائمي پديده‌ها، دليلي بر تحوّل و دگرگوني بزرگتري در يوم‌الفصل و احياي مجدد مردگان نمي‌باشد؟


┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

مرسلات:41
إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلَالٍ وَعُيُونٍ
بي‌ترديد پرهيزكاران در سايه‌ها و چشمه سارهايند.36
______
36 - در اين سوره از دو نوع سايه [ظلّ] سخن گفته است؛ سايه‌اي براي مكذبين، كه نه خاصيت سايه دارد و نه مانع حرارت آتش مي‌شود: «انْطَلِقُوا إِلَى ظِلٍّ ذِي ثَلاثِ شُعَبٍ لا ظَلِيلٍ وَلا يُغْنِي مِنَ اللَّهَبِ»، و سايه‌اي براي متقين: «إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلالٍ وَعُيُونٍ». معناي اصلي «ظلّ» سِتر است كه از آفتاب مي‌پوشاند. اصطلاحاً پناه گرفتن از ناخوشايند نيز زير ساية كسي يا چيزي رفتن محسوب مي‌شود. «ظل ظليل» همان پناه واقعي و به عبارتي به لذت و رفاه و زندگي امن و عزّت‌بخش دائمي رسيدن است كه سايه مكذبين فاقد اين معنا مي‌باشد. در قرآن اشاراتي به سايه‌هاي مختلف قيامت شده است:
الف] سايه‌هاي دوزخي
[دربارة اصحاب الشمال] واقعه 42 (56:42) تا 44- «فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ وَظِلٍّ مِنْ يَحْمُومٍ لا بَارِدٍ وَلا كَرِيمٍ» [در آتشي نافذ و آبي جوشان و سايه‌اي از دود، كه نه خنك است و نه گرامي، آنها پيش از اين پيوسته هوسران بودند].
ب] سايه‌هاي بهشتي
[دربارة اصحاب اليمين] واقعه 27 (56:27) تا 30- «وَأَصْحَابُ الْيَمِينِ مَا أَصْحَابُ الْيَمِينِ فِي سِدْرٍ مَخْضُودٍ وَطَلْحٍ مَنْضُودٍ وَظِلٍّ مَمْدُودٍ» [...در زير درخت سدري بي‌خار و سايه‌اي ممتد...].
[دربارة اهل ايمان و عمل صالح] نساء 57 (4:57) - «...وَنُدْخِلُهُمْ ظِلاًّ ظَلِيلاً» [...آنها را در سايه‌اي از نعمات وارد مي‌كنيم].
[دربارة متّقين] رعد 35 (13:35) - «...أُكُلُهَا دَائِمٌ وَظِلُّهَا...» [...ميوه و سايه بهشت آنان دائمي است].
[دربارة اصحاب الجنه] يس 56 (36:56) - «هُمْ وَأَزْوَاجُهُمْ فِي ظِلالٍ عَلَى الْأَرَائِكِ مُتَّكِئُونَ» [آنان و همسرانشان در سايه‌هايي تكيه زده بر اورنگ‌هايي هستند].
[دربارة ابرار] انسان 13 (76:13) و 14- «مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلا زَمْهَرِيرًا وَدَانِيَهً عَلَيْهِمْ ظِلالُهَا...» [در آن بهشت بر اورنگ‌هايي تكيه زده‌اند كه در آنجا سوزش آفتاب و سرمايي نمي‌بينند و بر آنها سايه‌هاي آن بهشت نزديك است و...].


┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

📚تفسیر آقاے بازرگان