قُلْ إِنِّى نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ قُل لَّآ أَتَّبِعُ أَهْوَآءَكُمْ قَدْ ضَلَلْتُ إِذاً وَمَآ أَنَاْ مِنَ الْمُهْتَدِينَ‏ 56

بگو: من از پرستش آنها كه به جاى خدا مى‏خوانید نهى شده‏ ام. بگو: من از هوسهاى شما پیروى نمى‏ كنم، كه در این صورت گمراه شده و از هدایت یافتگان نخواهم بود.


پيام ها
1- در پاسخ به تمایلات نابجاى مشركین مبنى بر پذیرش بت‏ها و روش آنان، باید با صراحت جواب نفى داد. «نُهیتُ، لا أتّبع، ضللت» (آرى شرك، در هیچ قالبى مجاز نیست)
2- برخورد و موضع‏گیرى‏هاى پیامبر صلى الله علیه وآله، از وحى سرچشمه مى‏گیرد. «قل، قل»
3- برائت از شرك، جزو اسلام است. «نُهیتُ أن أعبد الّذین تدعون من دون اللّه»
4- ریشه‏ى شرك، هواپرستى است. «لا أتّبع أهوائكم»
5 - مبلّغ، نباید در پى ارضاى هوسهاى مردم باشد. «لا أتّبع أهوائكم»
6- هواپرستى، زمینه‏ى هدایت را در انسان از بین مى‏برد. «لاأتّبع اهوائكم... ما أنا من المهتدین»

قُلْ إِنِّى عَلَى‏ بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّى وَكَذَّبْتُم بِهِ مَا عِندِى مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ يَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَيْرُ الْفصِلِينَ‏ 57


بگو: همانا من از طرف پروردگارم بر دلیل آشكارى هستم، ولى شما آن را دروغ پنداشتید. آنچه را شما (از عذاب الهى) با شتاب مى‏طلبید به دست من نیست فرمان جز به دست خدا نیست كه حقّ را بیان مى‏ كند و او بهترین (داور و) جدا كننده‏ ى حقّ از باطل است.

نکته ها
«بیّنة» ازكلمه‏ى «بینونة» (جدایى)، به دلیلى گفته مى‏شود كه به طور كامل و روشن، حق و باطل را از هم جدا مى‏كند. دلائل و معجزات پیامبران، نه ثقیل بود نه مبهم، همه مى‏فهمیدند و اگر لجاجت نمى‏كردند، از جان و دل مى‏پذیرفتند، به همین خاطر پیامبران خود را داراى «بیّنه» معرّفى مى‏كردند.
كفّار مى‏گفتند: اگر راست مى‏گویى، چرا قهر خدا بر ما نازل نمى‏شود؟ «تستعجلون به» نظیر آیه‏اى كه مى‏گفتند: اگر این مطلب راست است، خدایا بر ما سنگ بباران، «فامطر علینا حجارةً من السماء» [354] «استعجال» و عذاب خواهى در اقوام دیگر هم بوده و به حضرت هود و صالح و نوح هم مى‏گفتند: اگر راست مى‏گویى عذاب موعود را سریعاً براى ما بیاور. «فَاتِنا بما تَعدُنا» [355]
354) انفال، 32.
355) اعراف، 70 و 77 ؛ هود، 32.


پيام ها
1- دعوت انبیا بر اساس «بینه» است، نه خیال و تقلید كوركورانه «على بیّنة»
2- اعطاى بیّنه به پیامبر، پرتوى از ربوبیّت خداوند است. «بیّنة من ربّى»
3- انبیا باید بیّنه‏ى الهى داشته باشند، نه آنكه طبق تقاضاى روزمرّه‏ى مردم كار كنند. «بیّنة من ربّى» (قرآن، بیّنه و دلیل روشن وگواه حقانیّت پیامبرصلى الله علیه وآله است)
4- پیامبر اسلام بر قرآن كه بیّنه‏ى اوست، احاطه‏ى كامل دارند. («على بیّنة» به معناى استعلا و احاطه بر مفاهیم قرآن است)
5 - كافران، بیّنه‏ى پیامبر را تكذیب مى‏كنند، ولى انتظار دارند او از هواهاى نفسانى آنان پیروى كند. «لا اتّبع اهوائكم - كذّبتم به»
6- با بهانه جویان، صریح حرف بزنید. «ما عندى»
7- پیامبر، تنها فرستاده‏اى همراه با منطق و بیّنه است و نظام هستى به دست خداست. (با تقاضاى نزول سریع قهر الهى از پیامبر، قلع و قمع خود یا نابودى هستى را نخواهید). «ما تستعجلون به»
8 - آیه، هم تهدید كافران است، هم دلدارى پیامبر. «و هو خیرالفاصلین»


قُل لَوْ أَنَّ عِندِى مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِىَ الْأَمْرُ بَيْنِى وَبَينَكُمْ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِالظَّلِمِينَ‏ 58

بگو: اگر آنچه كه درباره آن شتاب مى‏كنید نزد من بود (و به درخواست شما عذاب نازل مى‏كردم،) قطعاً كار میان من و شما پایان گرفته بود، ولى خداوند به حال ستمگران آگاه‏تر است (و به موقع مجازات مى‏كند).


پيام ها
1- عجله‏ى مردم، حكمت خدا را تغییر نمى‏دهد. «تستعجلون... واللَّه اعلم»
2- كیفرها به دست خداوند است، امّا اگر او به درخواست كفّار در عذاب خود عجله كند، هیچ‏كس باقى نمى‏ماند. «لقضى الامر» چنانكه در آیه 11 سوره‏ى یونس آمده است: «ولو یُعجّل اللّه للنّاس الشّر استعجالهم بالخیر لقضى الیهم أجلهم»
3- خدا طبق حكمت وسنّت خود، به ظالمان مهلت مى‏دهد. «قل لو ان عندى ماتستعجلون به لقضى... واللَّه‏اعلم بالظالمین»
4- تأخیر در قهر و عذاب الهى سبب نشود كه كافران خیال كنند كفرشان از یاد رفته است. «واللَّه اعلم بالظالمین»
5 - اعراض از ایمان و عجله در عذاب، ظلم است. «بالظالمین»

وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَآ إِلَّا هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِى الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَ مَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلَّا يَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ فِى ظُلُمَتِ الْأَرْضِ وَ لَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِى كِتَبٍ مُبِينٍ‏ 59

و گنجینه‏هاى غیب، تنها نزد خداست و جز او كسى آن را نمى‏داند و آنچه را در خشكى ودریاست مى‏داند، وهیچ برگى از درخت نمى‏افتد جز آنكه او مى‏داند و هیچ دانه‏اى در تاریكى‏هاى زمین وهیچ تر وخشكى نیست، مگر آنكه (علم آن) در كتاب مبین ثبت است.


نکته ها
«مفاتح»، یا جمع «مِفتَح» به معناى گنجینه و خزانه است، یا جمع «مِفتاح» به معناى كلید است، ولى معناى اوّل مناسب‏تر است. [356]
كلمه‏ى تر و خشك، كنایه از همه‏ى چیزهایى است كه مقابل همند، مثل مرگ و حیات، سلامتى و مرض، فقر و غنا، نیك و بد، مجرّد و مادّى. این مطلب در آیه‏ى «و كلّ شى‏ء أحصیناه فى امامٍ مُبین» [357] نیز بیان شده است.
شاید مراد از سقوط برگ‏ها، حركات نزولى و مراد از دانه‏هاى در حال رشد زیر زمین، حركات صعودى باشد. [358]
356) تفسیر المیزان.
357) یس، 12.
358) تفسیر فى ظلال القرآن.
پيام ها
1- دلیل آنكه عذاب عجولانه‏اى كه كفّار تقاضا مى‏كنند فرا نمى‏رسد، علم خداوند به اسرار هستى است. «ما تستعجلون... و عنده مفاتح الغیب»
2- احكام الهى بر اساس آگاهى او بر غیب و شهود است. «اِنِ الحُكم الاّ للّه - و عنده مفاتح الغیب»
3- دامنه‏ى علم غیب، گسترده‏تر از علوم عادّى است. (زیرا قرآن درباره آن تعبیر انحصارى دارد.) «لا یعلمها الاّ هو»
4- بر خلاف كسانى كه مى‏گویند خداوند تنها به كلیّات علم دارد، خداوند به همه چیز دانا و از همه‏ى جزئیّات هستى آگاه است. پس باید مواظب اعمال خود باشیم. «لا تسقط من ورقة...»
5 - جز خداوند، هیچكس از پیش خود علم غیب ندارد. «و عنده مفاتح الغیب لایعلمها الاّ هو»
6- در جهان، مركزیّتى براى اطلاعات وجود دارد. «فى كتاب مبین»
7- نظام هستى، طبق برنامه‏ى پیش بینى شده‏اى طراحى شده است. «كتاب مبین»
[color=green][b]


کلمات کلیدی : عذاب،بينه،حجت،غيبي،كتاب

ویرایش بوسیله کاربر 1393/06/06 10:32:53 ب.ظ  | دلیل ویرایش: مشخص نشده است