بنام خدا

در تعدادي از سوره هاي قرآن فعل صلي و اسم فاعل آن مصلين بكار رفته است كه در ترجمه ها ي فارسي به معناي نمازگزاران معنا شده است.

در تعدادي از سوره ها نيز از فعل اقام الصلاه و اسم فاعل مقيم الصلاه و آن هم به معناي نماز گزار استفاده شده است

آيا اين دو عبارت با هم تفاوت دارند ؟تفاوت آنها چيست؟

در اين تحقيق به كاربردهاي اين دو فعل و مشتقات آن در سوره هاي مختلف قرآن و سپس استخراج پاسخ سوال بر اساس موارد كاربرد اين عبارات،خواهيم پرداخت.

ابتدا به معناي لغوي آنها مي پردازيم:

1-ريشه كلمه« صلوة»

در اصل كلمه صلوة بين علماي لغت وتفسير اختلاف است .

بعضي گفته اند: صلوة از ريشه عبري است ودر زبان عبرانيان« صلوتا» كنيه يهوديان است.
برخي ، صلوة را از لفظ عبري« صلوة» مشتق مي گيرند ودرمنابع سرياني الفاظي مشابه ومعادل با« اقامه صلوة» به چشم مي خورد

برخي از متاخرين ، ريشه آن را آرامي پنداشته اند وبا تحقيقاتي كه اخيراً به عمل آمده ، اين احتمال قوت گرفته است كه اصل«صَلوة» سرياني باشد و از آن زبان ، نخست در زبان جنوب عربستان ، معمول گرديده است وشعرا ، آنرا در اشعار به كار برده اند وپس از آن اعراب شمالي ، لفظ« صلوة» را از عربهاي جنوبي گرفته اند. در هر حال ، پيش از اسلام اين لفظ ، به معاني« پرستشگاه» و« نيايش» به كار رفته است.

2- معاني صلوة

در اشتقاق معنوي نام« صلوة» در ميان اهل لغت اختلاف نظر وجوددارد :

معناي اول: گفته شده صلوة از دعا مشتق شده است وبه معناي تبريك وتمجيد مي باشد وگفته شده نماز را به خاطر دعاهايي كه در آن وجوددارد« صلوة» ناميده اند.
»
معناي دوم:
گفته شده كه اين كلمه از«صلي» كه از« صَلَّيت العود علي النّار» به معناي « چوب يا عصا را به كمك آتش ، نرم و راست كرد».
گرفته شده وچون مشتمل بر«كمك خواهي» از خداست به اين نام ناميده اند چرا كه انسان با استعانت از خداوند ونماز نرم وانعطاف پذير مي گردد.
معناي سوم:
امكان دارد كه صلوة از« مصلي»« وصلة » كه به معناي پيوستن است گرفته شده است. زيرا در نماز انسان چه از لحاظ روحي وجسمي به خدا مي پيوندد وپل ارتباطي بين خدا وبنده است.
معناي چهارم:
در برخي از كتب لغت« صلوة» به معني بزرگداشت وتعظيم نيز آمده است چنانچه لفظ« نم» در كلمه نماز به همين معني است(
معناي پنجم:
در جايي نيز صلوة به معناي« زيارت» آمده است.

معاني ششم:
صلوة به معناي رحمت مي باشد چنانچه خداوند در سوره احزاب مي فرمايد: «اِنَّ اللهَ وَمَلائِكَتَهُ يَصَلُّونَ عَلَي النَّبي يا آيها الَّذينَ امَنُو صَّلوُا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسليما»« همانا خداوند و فرشتگان اوبر پيامبر درود مي فرستند اي اهل ايمان شما نيز بر او درود فرستيد.»
معناي هفتم:
ودر جايي صلوة را اوج گرفتن عقل به سوي خدا به حدي كه براي اوسجده كرده و شكرگزار او باشيم معني شده است

كلمات كليدي:صلاه اقامه نماز مصلين مصلي

ویرایش بوسیله کاربر 1395/12/04 02:52:23 ب.ظ  | دلیل ویرایش: edit

🌟🌸به پا داشتن نماز

الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ3/بقره

🌱 همانان كه به غيب [=حقايق پنهان] ايمان مي‌آورند و نماز [=رويكرد به خدا را] به پا مي‌دارند و از آنچه روزيشان داديم انفاق مي‌كنند.


🕊🌹معناي صلات «رويکرد» است، يعني روي آوردن و توجه کردن به چيزي يا به کسي که به آن علاقه و عقيده پيدا کرده‌ايم. واژة مخالف آن «تولّي» است [قيامه 31 (75:31) ] که معناي رويگرداندن، پشت کردن و بي‌اعتنايي دارد.

🕊🌹با اين توجيه، «صلاتِ» همة موجودات، همان خودآگاهي آنان در پيروي از قوانين حاکم بر هستي و هدايت غريزيشان به سوي کاري است که براي آن آفريده شده‌اند، «تسبيح» آنان نيز کار مفيدي است که در مدار سازنده و مثبت خود انجام مي‌دهند.

🕊🌹اما صلاتِ [نماز] آگاهانه و با اختيار و علاقة آدمي، اقبال و روي آوردني است به آفريدگار جهان، با پشت کردن به هواي نفس و تحريکات شيطاني و جاذبه‌هاي فريبندة دنيايي، براي ايفاي نقشي که در اين جهان به عهدة هر كس گذاشته شده است.

🕊🌹 ما [فارسي زبان‌ها] مي‌پنداريم نماز
خواندني است! مي‌پرسيم آيا نمازت را خوانده‌اي؟! اما «صلات» خواندني نيست و هرگز، حتي يکبار هم، در قرآن گفته نشده است: «نماز بخوانيد»!... بلکه «نماز را بپا داريد»، بپاداشتن، يعني جدّي گرفتن و اهميّت دادن ، شما اگر چيز با ارزشي را روي زمين افتاده ببينيد، آن را برمي‌داريد و در بلندي قرار مي‌دهيد تا ضايع و خراب نشود.

🕊🌹 ارتباط با آفريدگار را نيز بايد بلند کرد و بپاداشت. اگر به اين ارتباط اهميّت مي‌دهيم چگونه مي‌توانيم آنرا سَرسَري بگيريم و سهل‌انگاري کنيم؟

🕊🌹بپاداشتن نماز، در اصطلاح قرآني «اقامه صلوه» است که 47 بار اين ترکيب تکرار شده است. بپاداشتن [اقامه] فقط براي نماز نيست، اين اصطلاح براي امور ديگري نيز به کار رفته است، مثل: «اقامة قسط» [عدالت اقتصادي]، «اقامة شهادت» [گواهي دادن به نفع صاحبان حق]، «اقامة وزن» [ميزان و انصاف را در معاملات رعايت کردن] و «اقامة وجوه» [جدّي گرفتن توجه به آرمان‌هاي بزرگ] و... به طور خلاصه، بها قائل شدن، جدي تلقي کردن و تلاش مسئولانه در هر کار را «اقامة» آن مي‌گويند. [ر ك به مقالة نماز و نياز از ج 2 كتاب پژوهشي در قرآن]


📚تفسیر آقاے بازرگان

┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

اینکه اگر گفته شد حقیقت نماز همان قرآن مرکّب و ممثّل است؛ یعنی قرآن وقتی مجسّم شود به صورت نماز درمی‌آید،
آن وقت این سؤال مطرح شده است که چطور درباره قرآن آمده:
﴿اقْرَأْ﴾ یا ﴿فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ﴾ و درباره نماز آمده است: ﴿أَقیمُوا الصَّلاةَ﴾؛

برای اینکه دینی که نماز را عمود می‌داند، این دین حرف‌های آن باید هماهنگ باشد. اگر یک مکتب نماز را عمود دانست دیگر درباره نماز نباید بگوید نماز بخوان، چون ستون را نمی‌خوانند؛

لذا دین هماهنگ با این مبنا همیشه درباره نماز دارد:
﴿أَقِیمُوا الْصَّلاَةَ﴾، ﴿یُقِیمُوا الصَّلاةَ﴾، ﴿یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ﴾،برای اینکه ستون را نمی‌خوانند، ستون را اقامه می‌کنند.
این یک سنخ حرف زدن است. اگر یک وقت دین بگوید نماز ستون دین است، بعد بگوید نماز بخوان! این قرآن حکیم نیست، برای اینکه ستون خواندنی نیست؛ اما وقتی که دین می‌گوید نماز عمود دین است،

هر جا یعنی هر جا! هر جا سخن از نماز است: ﴿أَقیمُوا﴾, ﴿یُقِیمُوا﴾ است، این کتاب می‌شود کتاب حکیم، برای اینکه ستون را اقامه می‌کنند

تفسیر سوره مدثر ایت اله جوادی املی