تدبر در سوره قیامت : درس و نکات سوره قیامه

سورة القیامة - به ترتیب مصحف کنونی سورة ٧٥ وبه ترتیب نزول سوره ۱۷ قران کریم می باشد تعداد آیات ۴۰ ودارای ۸ فراز است

فراز اول ایات ۱_۵
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

لا أُقْسِمُ بِیَوْمِ الْقِیَامَةِ ﴿١﴾ قسم می خورم (سه بار) به روز قیامت
وَلا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ ﴿٢﴾وقسم می خورم به نفس سرزنش کننده
أَیَحْسَبُ الإنْسَانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظَامَهُ ﴿٣﴾ایا گمان می کند انیان ایا هرگر جمع نمی کنیم استخواناایش را
بَلَى قَادِرِینَ عَلَى أَنْ نُسَوِّیَ بَنَانَهُ ﴿٤﴾بله توانمندانیم بر اینکه بپردازیم سر انگشتانش را
بَلْ یُرِیدُ الإنْسَانُ لِیَفْجُرَ أَمَامَهُ ﴿٥﴾بلکه می خواهد انسان تا اینکه گناه کند اینده اش را (آزاد ورها باشد )

درب فراز اول : حتمی بودن وقوع قیامت، انکار قیامت برای ازادبودن در انجام کارهای خطا

فراز دوم ایات۶_۹
یَسْأَلُ أَیَّانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ ﴿٦﴾ می پرسد چه زمانیست روز قیامت
فَإِذَا بَرِقَ الْبَصَرُ ﴿٧﴾ پس زمانیکه خیره شود دیدگان
وَخَسَفَ الْقَمَرُ ﴿٨﴾وبی فروع گردد ماه
وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ ﴿٩﴾ وجمع گردد خورشید وماه

درب فرازدوم: وقوع قیامت ناگهانی هست وزندگی وهر چه موجب حیات زمین بود نابود میشود

فرازسوم ایات۱۰_۱۵
یَقُولُ الإنْسَانُ یَوْمَئِذٍ أَیْنَ الْمَفَرُّ ﴿١٠﴾ می گوید انسان در چنین روزی کجاست این گریزگاه
کَلا لا وَزَرَ ﴿١١﴾نه چنین است، نیست پناهگاهی
إِلَى رَبِّکَ یَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ ﴿١٢﴾به سوی پروردگارت در چنین روزی این قرارگاه است
یُنَبَّأُ الإنْسَانُ یَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ ﴿١٣﴾خبرداده می شود انسان در چنین روزی به آنچه پیش وپس فرستاده
بَلِ الإنْسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِیرَةٌ ﴿١٤﴾ بلکه انسان برخودش بیناست
وَلَوْ أَلْقَى مَعَاذِیرَهُ ﴿١٥﴾ وهرچند پیش بیاورد عذرهایش را

درب فرازسوم: منکران در قیامت با علم به اعمالشان بدنبال گریزگاه میگرددولی هیچ مفری نیست لذابرای انکارشان عذرها می اورند

فرازچهارم ایات۱۶_۱۹
لا تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ ﴿١٦﴾حرکت نده برای آن زبانت را تا عجله کنی به آن
إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ ﴿١٧﴾همانا بر ماست جمع کردنش و خواندنش
فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ ﴿١٨﴾ پس زمانیکه خواندیم آن را پی پیروی کن خواندنش را
ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنَا بَیَانَهُ﴿١٩﴾سپس همانا بر ماست بیان کردنش

درب فراز چهارم:
همه قران از طرف خداوند است( جمع وقرائت وبیان) وپیامبر ص موظف بر بیان تدریجی آن هست

فراز پنجم ایات۲۰_۲۵
کَلا بَلْ تُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ ﴿٢٠﴾نه چنین است بلکه دوست می دارید این دنیا را
وَتَذَرُونَ الآخِرَةَ ﴿٢١﴾ورها می کنید این آخرت را
وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌ ﴿٢٢﴾ چهره هایی در چنین روزی شادمانند
إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ﴿٢٣﴾به سوی پروردگارش نظارگراست
وَوُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ بَاسِرَةٌ﴿٢٤﴾وچهرهایی در چنین روزی درهم کشیده است
تَظُنُّ أَنْ یُفْعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌ ﴿٢٥﴾گمان میکنند(اطمینان دارند) اینکه انجام بگیرد عذابی که کمر شکن هست

درب فراز پنجم :دلیل انکار معاد دوست داشتن دنیاست متکران با مشاهده ان بایقین منتظر بازخورد سخت اعمالشان هستند ولی پذیرندگان شادمانند

فرازششم ایات ۲۶_۳۰
کَلا إِذَا بَلَغَتِ التَّرَاقِیَ ﴿٢٦﴾نه چنین است زمانیکه برسد(جان) به گلو گاه
وَقِیلَ مَنْ رَاقٍ ﴿٢٧﴾وگفته شود چه کسی نجات بخش است
وَظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَاقُ ﴿٢٨﴾وگمان کند(یقین کند) همانا آن لحظه جدایی است
وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ ﴿٢٩﴾و به هم پیچد ساق به ساق
إِلَى رَبِّکَ یَوْمَئِذٍ الْمَسَاقُ ﴿٣٠﴾به سوی پروردگارت در چنین روزی این سوق دادن است

درب فراز ششم: لحظات خروج روح وفراق دنیا منکران به مرگ ومعاد یقین حاصل می کنند لذا بدنبال فریادرس می گردند سرانجام این مسیر محظر خداوند است

فراز هفتم ایات۳۱_۳۵
فَلا صَدَّقَ وَلا صَلَّى﴿٣١﴾پس تصدیق نکرد ونماز نگذارد
وَلَکِنْ کَذَّبَ وَتَوَلَّى ﴿٣٢﴾ولیکن تکذیب کرد وروی برگرداند
ثُمَّ ذَهَبَ إِلَى أَهْلِهِ یَتَمَطَّى ﴿٣٣﴾سپس رفت به سوی خانواده اش به حالت متکبرانه
أَوْلَى لَکَ فَأَوْلَى ﴿٣٤﴾شایسته تر است(عذاب) برای تو پس شایسته تر است
ثُمَّ أَوْلَى لَکَ فَأَوْلَى ﴿٣٥﴾سپس شایسته تر است(عذاب) برای تو پس شایسته تر است

درب فراز هفتم :منکران معاد صدق معاد ونماز را تکدیب کردند وپشت کردند ومتکبرانه فرصت دنیا را از دست دادند لذا شایسته عداب الهی هستند

فراز هشتم ایات۳۶_۴۰
أَیَحْسَبُ الإنْسَانُ أَنْ یُتْرَکَ سُدًى ﴿٣٦﴾ایا می پندارد انسان اینکه رها می شود به حالت بیهوده
أَلَمْ یَکُ نُطْفَةً مِنْ مَنِیٍّ یُمْنَى ﴿٣٧﴾ایا نبود نطفه ای ای آبی جهنده
ثُمَّ کَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى ﴿٣٨﴾سپس گردید خون بسته پس آفرید پس موزون ساخت
فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَیْنِ الذَّکَرَ وَالأنْثَى﴿٣٩﴾پس قرار داد از او دو گروه مرد وزن
أَلَیْسَ ذَلِکَ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ یُحْیِیَ الْمَوْتَى ﴿٤٠﴾ایا نیست آن توانمند بر اینکه زنده کند مردگان را

درب فراز هشتم : توجه به افرینش اولیه انسان که نشان از توانایی وعلم خداوند استد امکان معاد وتحقق بازسازی دوباره انسان را قابل پذیرش میکند

درس سوره : وقوع قیامت حتمی وناگهانی هست که با برچیده شدن دنیا ومرگ انسانها آغاز ودر روز معاد که افرینش مجدد انسانها ست در محضر خداوند انجام مبگیرد انکار این برنامه برای یله رها شدن برخی انسانها از تکلیفهای عبادی واخلاقی است


خانم انصاری

کلمات کلیدی: قیامت انسان معاد مرگ

💫 به نام خداوند بخشنده مهربان
سوره مبارکه قیامت،
مکی و دارای ۴۰ آیه است.
سوره ۱۷ بر اساس ترتیب نزول

🌺 فراز اول، آیات (۱ الی ۱۵)

⚜درب فراز:
تذکر قطعیت وقوع قیامت به انسان علیرغم تمایل انسان به ایجاد تردید در باره آن و اینکه انسان به اعمال خود آگاه خواهد شد.


🌺فراز دوم،آیات( ۱۶ الی ۱۹)

⚜درب فراز:
خداوند به پیامبر ( ص) اطمینان میدهد که جمع بندی آیات قرآن و نحوه قرایت و متعاقبا توضیح و تفسیر آن با ماست.


🌺 فراز سوم، آیات (۲۰ الی ۳۵ )

⚜درب فراز:
انسان قیامت را سبک‌ میشمارد ولی وقایع هنگام مرگ و قیامت رخ دادنی است


🌺فراز چهارم‌ آیات( ۳۶_۴۰)

⚜درب فراز:
همانگونه که خداوند برخلقت اولیه انسان تواناست،می تواند مردگان را زنده کند.

📚درس سوره قیامت:

ای انسان، قطعا مرگ و وقایع قیامت و پاداش یا جزای اعمال، آمدنی است، هرچند تو آن را سبک‌بشماری و ای پیامبر ما تورا در بیان و انتقال آیات قران،( از جمله‌ وقایع مرگ و قیامت)، یاری میرسانیم.

خانم موبدی

تدبر در سوره قيامت تفسير خلاصه و درس و نكات سوره قيامت،عصاره فرازهاي سوره لااقسم بيوم القيامه

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ {1}سوگند به روز قيامت

وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ {2}و سوگند به نفس لوامه و وجدان بيدار و ملامتگر (كه رستاخيز و جزا حق است)
أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَجْمَعَ عِظَامَهُ {3}آيا انسان مىپندارد كه هرگز استخوانهاى او را جمع نخواهيم كرد .

بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُ {4}آرى قادريم كه حتى خطوط سر انگشتان او را موزون و مرتب كنيم

بَلْ يُرِيدُ الْإِنسَانُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ {5}(انسان شك در معاد ندارد )بلكه او مىخواهد آزاد باشد و بدون ترس از دادگاه قيامت در تمام عمر گناه كند

يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ {6}از اينرو مى پرسد قيامت كى خواهد بود

💢عصاره فراز آیات (1-6)حساب در قيامت و قدرت خدا بر بعث انسانها قطعی است. اما انسان بخاطر تمایل به فجور بدون بازخواست،درپذیرش معاد بهانه میاورد.

♻️نکته:
پیش از این در سوره عبس لفظ کفره الفجره و در سوره شمس فجور بکار رفته بود.در سوره قیامت هم لیفجر استفاده شده است.

موضوع تکذیب و عدم باور به جزای اخروی که در سوره های قبلی مرحله دوم،نیز وجود داشت در این سوره نیز ادامه یافته است.

فَإِذَا بَرِقَ الْبَصَرُ {7}بگو در آن هنگام كه چشمها از شدت وحشت به گردش در آيد

وَخَسَفَ الْقَمَرُ {8}و ماه بى نور گردد

وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ {9}و خورشيد و ماه يك جا جمع شوند

يَقُولُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ الْمَفَرُّ {10}آن روز انسان مى گويد راه فرار كجاست

كَلَّا لَا وَزَرَ {11}هرگز چنين نيست راه فرار و پناهگاهى وجود ندارد

إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ {12}آن روز قرارگاه نهايى تنها بسوى پروردگار تو است

يُنَبَّأُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ {13}و در آن روز انسان را از تمام كارهايى كه از پيش يا پس فرستاده آگاه مى كنند

بَلِ الْإِنسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ {14}بلكه انسان خودش از وضع خود آگاه است

وَلَوْ أَلْقَى مَعَاذِيرَهُ {15}هر چند در ظاهر براى خود عذرهايى بتراشد

💢عصاره فراز آیات( 7-15) پس از بروز حوادث هولناک قیامت ،اعمال انسان به او ارايه ميشود هرچند که میدانسته اما بازهم بهانه میاورد.

💠در این سوره لفظ الانسان 6 بار تکرار شده که 5 بار ان در آیات 1-15است همانند سوره های مرحله اول،مخاطب نوع انسان است همان انسانی که در خسران است و دنیا طلبی بر او غلبه دارد.

-در این فراز بخش دیگری از حوادث قیامت بازگو شده است.

لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ {16}زبانت را بخاطر عجله براى خواندن آن [= قرآن] حركت مده

إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ {17}چرا كه جمعكردن و خواندن آن بر عهده ماست

فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ {18}پس هر گاه آن را خوانديم از خواندن آن پيروى كن

ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ {19}سپس بيان و توضيح آن نيز بر عهده ماست

💢عصاره فراز آیات( 16-19 ):خطاب به پيامبر كه خواندن و جمع كردن قران با ماست نگران نباش.
این فراز را میتوان به عنوان پرانتزی یا جملات معترضه در نظر گرفت.

كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ {20}
چنين نيست (كه شما دلايل معاد را كافى ندانيد) بلكه (تکذیب شما به این دلیل است که)شما دنياى زودگذر را دوست داريد
وَتَذَرُونَ الْآخِرَةَ {21}و آخرت را رها مى كنيد

💢عصاره فراز آیات (20-21):دلیل تکذیب جزا و قیامت ،دنیاطلبی است.

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ {22}آرى در آن روز صورتهايى شاداب و مسرور است

إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ {23}و به پروردگارش مى نگرد

وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ بَاسِرَةٌ {24}و در آن روز صورتهايى عبوس و در هم كشيده است

تَظُنُّ أَن يُفْعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌ {25}زيرا مىداند عذابى در پيش دارد كه پشت را در هم مى شكند

كَلَّا إِذَا بَلَغَتْ التَّرَاقِيَ {26}چنين نيست (كه انسان بتواند از اخرت فرارکند) موقعى كه جان به گلوگاهش رسد
وَقِيلَ مَنْ رَاقٍ {27}و گفته شود آيا كسى هست كه اين بيمار را از مرگ نجات دهد

وَظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَاقُ {28}و به جدائى از دنيا يقين پيدا كند

وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ {29}و ساق پاها از سختى جان دادن به هم بپيچد

إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَسَاقُ {30}آرى در آن روز مسير همه بسوى دادگاه پروردگارت خواهد بود

💢عصاره فراز آیات (22-30): مرگ و بازگشت بسوی پرودگار برای حساب و کتاب و تفکیک مردم بر اساس اعمالشان قطعی است.

فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّى {31}در آن روز گفته مىشود او هرگز ايمان نياورد و نماز نخواند

وَلَكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّى {32}بلكه تكذيب كرد و روى گردان شد

ثُمَّ ذَهَبَ إِلَى أَهْلِهِ يَتَمَطَّى {33}سپس بسوى خانواده خود باز گشت در حالى كه متكبرانه قدم برمي داشت

أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى {34}با اين اعمال عذاب الهى براى تو شايسته تر است شايسته تر

ثُمَّ أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى {35}سپس عذاب الهى براى تو شايسته تر است شايسته تر

💢عصاره فراز ایات (31-35):تکذیب عملی و اعتقادی قیامت و ترک عبادت ،این انسان را مستحق عذاب اخروی میکند.

♻️نکات:
1⃣مفهوم آیه( 20 و 21) که بر دنیا طلبی انسان وغفلت از اخرت تاکید دارد،در سوره های پیش نیز بیان شده بود

سوره اعلی: بل توثرون الحیاه الدنیا ،سوره عادیات:انه لحب الخیر لشدید،همزه:جمع مالا و عدده یحسب ان ماله اخلده

2⃣مفهوم دو دسته شدن انسانها در قیامت بر اساس اعمالشان که در سوره های قبل نیز بیان شده بود،ادامه یافته است. این تقسیم در سوره عبس با عبارات وجوه یومئذ مسفره و وجوه یومنذ علیها غبره بیان شده بود در اینجا با وجوه یومئذ ناضره و وجوه یومئذ باسره بیان شده است.

3⃣در سوره ماعون به علایم بخشی از بی باران به معاد و جزای اخروی اشاره شد:نمازگزاران وعابدانی که انفاق نمی کنند و از کمک به هم نوعان خود دریغ میکنند در اینجا نشانه گروهی از دنیا خواهان ومعاد گریزان بیان شده است:
اهل نماز و عبادت نیستند و بخاطر فرار از جزای اخروی و توجیه رفتار دنیوی خود،معاد را انکار میکنند.

أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَن يُتْرَكَ سُدًى {36}آيا انسان گمان مى كند بى هدف رها مى شود

أَلَمْ يَكُ نُطْفَةً مِّن مَّنِيٍّ يُمْنَى {37}آيا او نطفهاى از منى كه در رحم ريخته مىشود نبود

ثُمَّ كَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى {38}سپس بصورت خون بسته در آمد و خداوند او را آفريد و موزون ساخت

فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنثَى {39}و از او دو زوج مرد و زن آفريد

أَلَيْسَ ذَلِكَ بِقَادِرٍ عَلَى أَن يُحْيِيَ الْمَوْتَى {40}آيا چنين كسى قادر نيست كه مردگان را زنده كند

💢عصاره فراز آیات( 36-40):بطلان پندار نفی قیامت:خدايي كه نخستين بار انسان را افريد به زنده كردن او قادر است



📚درس سوره قيامت:علیرغم قطعی بودن مرگ و قدرت خدا بر حشر و ارایه و سنجش اعمال انسانها،ادمی بخاطر دنیا طلبی؛ اخرت را رها و تکذیب میکند که جان دادنی سخت و عذابی کمرشکن در آخرت خواهد داشت.
⚜💠⚜💠⚜💠

🖋 آقای سید کاظم فرهنگ

ویرایش بوسیله کاربر 1397/03/28 07:59:48 ق.ظ  | دلیل ویرایش: edit

نكاتي از سوره #قيامت از #تفسیر_نور

🍃🌻🍃🌻🍃🌻🍃🌻🍃🌻🍃

⬅️شاید شباهت قیامت با نفس لوّامه که هر دو مورد قسم واقع شده اند، در این باشد که در دنیای کوچک وجود انسان #دادگاهی به نام نفس لوّامه وجود دارد، در عالم هستی نیز #دادگاهی به نام قیامت قرار دارد.

⬅️ یکی از ویژگی‌های انسان، داشتن وجدان اخلاقی و شناخت فطری خوبی‌ها و بدی‌ها و سرزنش و ملامت خود یا دیگران به هنگام انجام بدی‌ها است. «بِالنَّفْسِ اللَّوّٰامَةِ»

⬅️ ایمان به معاد مانع از انجام فسق و فجور است. لذا آنان که بنای بر انجام گناه و فجور دارند، معاد را زیر سؤال می‌برند. «بَلْ یُرِیدُ الْإِنْسٰانُ لِیَفْجُرَ أَمٰامَهُ یَسْئَلُ أَیّٰانَ یَوْمُ الْقِیٰامَةِ»

⬅️ خداوند به انسان قدرت انتخاب و اختیار و اراده عطا کرده است و او می‌تواند بر خلاف عقل و فطرت و آگاهی خود تصمیم بگیرد. «بَلْ یُرِیدُ الْإِنْسٰانُ لِیَفْجُرَ أَمٰامَهُ»

⬅️وجدان انسان بهترین شاهد علیه او در دادگاه قیامت است. «بَلِ الْإِنْسٰانُ عَلیٰ نَفْسِهِ بَصِیرَةٌ»

⬅️ انسان، خودش هم به عذرهایی که می‌آورد ایمان ندارد. «وَ لَوْ أَلْقیٰ مَعٰاذِیرَهُ»

⬅️ علاقه به دنیا زمانی بد و قابل سرزنش است که یا شدید باشد: «لِحُبِّ الْخَیْرِ لَشَدِیدٌ» و یا ملازم رها کردن قیامت باشد. «تُحِبُّونَ الْعٰاجِلَةَ وَ تَذَرُونَ الْآخِرَةَ»

⬅️ ترسیم لحظات جان دادن، بهترین وسیله برای ترک دل بستگی به دنیاست. تُحِبُّونَ الْعٰاجِلَةَ... کَلاّٰ إِذٰا بَلَغَتِ التَّرٰاقِیَ

⬅️سخت ترین حالات جان دادن، زمانی است که روح به گلو می‌رسد. «کَلاّٰ إِذٰا بَلَغَتِ التَّرٰاقِیَ»

⬅️ مرگ، قابل درمان نیست. زمانی می‌رسد که همه در برابر قدرت خداوند اظهار عجز می‌کنند و درماندگی خود را به زبان می‌آورند. «قِیلَ مَنْ رٰاقٍ»

⬅️ لحظه مرگ، هنگام فراق و جدایی است. فراق از فرزندان، اموال، مقام، امکانات و... «وَ ظَنَّ أَنَّهُ الْفِرٰاقُ»

⬅️لحظه مرگ، لحظه ای بسیار سخت و ناگوار است. «وَ الْتَفَّتِ السّٰاقُ بِالسّٰاقِ»

⬅️ عقاید مقدّمه اعمال است. کسی که حق را تصدیق نکند، قهراً نماز هم نمی خواند. «فَلاٰ صَدَّقَ وَ لاٰ صَلّٰی»

⬅️ دوری از دین و تکالیف دینی، عامل غرور و سرمستی می‌شود. «ذَهَبَ إِلیٰ أَهْلِهِ یَتَمَطّٰی» در جای دیگر هم می‌خوانیم: مجرمان وقتی به نزد اهل خود می‌روند، خنده‌های مستانه دارند. «وَ إِذَا انْقَلَبُوا إِلیٰ أَهْلِهِمُ انْقَلَبُوا فَکِهِینَ»

⬅️در برابر انکارهای پی در پی «فَلاٰ صَدَّقَ وَ لاٰ صَلّٰی وَ لٰکِنْ کَذَّبَ وَ تَوَلّٰی»، تهدیدهای پی در پی لازم است. (چهار مرتبه کلمه «أَوْلیٰ» نشانه آن است که در برابر تکبّرهای مستانه باید تحقیرهای پی در پی باشد. ) «أَوْلیٰ لَکَ فَأَوْلیٰ»


⬅️ بسیاری از محاسبات انسان باطل است. در آغاز سوره خواندیم: «أَ یَحْسَبُ الْإِنْسٰانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظٰامَهُ» و در پایان آن می‌خوانیم: «أَ یَحْسَبُ الْإِنْسٰانُ أَنْ یُتْرَکَ سُدیً»، آری انسان موجودی خیال گرا است و اگر رهنمود انبیا نباشد منحرف می‌شود. یَحْسَبُ... یَحْسَبُ

🍃🌻🍃🌻🍃🌻🍃🌻🍃

ویرایش بوسیله کاربر 1397/05/17 03:47:05 ب.ظ  | دلیل ویرایش: مشخص نشده است

┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

*پیشگفتار سوره قیامه (75)*

در قرآن ده‌ها عنوان براي روز رستاخيز ذكر شده است كه عنوان «يَوْمِ الْقِيَامَه» با 70 بار تكرار بيش از بقيه مي‌باشد، پس از آن «يَوْمِ الآخِر» قرار دارد كه 26 مرتبه تكرار شده است. اسامي ديگري مثل: يوم‌الدين، يوم‌الفصل، يوم يبعثون، يوم الموعود، يوم‌الخروج، يوم‌الحشر و... نيز در قرآن آمده است كه هركدام از زاويه‌اي آن پديده را تبيين مي‌نمايد. در عنوان «يَوْمِ الْقِيَامَه»، همچون مشتقات ديگر اين كلمه همچون: مقام، قوام، قيوم، تقويم و استقامت، رستاخيزي مطرح مي‌شود كه آدميان، مثل سر برآوردن دانه از دل خاك و سبز و سرزنده شدن طبيعت در بهاران، برپا مي‌شوند و برحسب مكتسبات دنيايي سرنوشت مختلفي پيدا مي‌كنند. به اين ترتيب محور اصلي سورة «قيامه» همان‌طور كه از نام و سوگند ابتداي آن پيداست، «روز رستاخيز» مي‌باشد، اما نه در هشدار از وقوع و شرح تفصيلي تحولات فيزيكي آن، بلكه از نظر زنده شدن مردگان و تركيب مجدّد ذرات پوسيده و پنهان شدة آدميان در دل خاك. اين مطلب را هم در آيات ابتداي سوره كه جنبة مقدمه و مطلع دارد، پس از سوگند به قيامت مطرح مي‌سازد، و هم در آخرين آيه سوره كه جنبة جمع‌بندي و نتيجه‌گيري دارد.



┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

قیامه:3
أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَّجْمَعَ عِظَامَهُ
آيا انسان مي‌پندارد كه ما هرگز استخوان‌هايش را [پس از مرگ و پوسيده شدن، در روز رستاخيز] جمع نمي‌كنيم؟4

______
4 - نه تنها در اين سوره، بلكه حداقل در ده آيه از سوره‌هاي ديگر به طور مستقيم انكار مشركان نسبت به بازآفريني انسان در قيامت را نقل كرده است [مريم 66 (19:66) ، مؤمنون 35 (23:35) و 37 (23:37) و 82 (23:82) ، صافات 16 (37:16) و 53 (37:53) ، دخان 35 (44:35) ، جاثيه 24 (45:24) ، ق 3 (50:3) ، واقعه 47 (56:47) و 56 (56:56) ]. اينكه انسان به راحتي نمي‌تواند امري بديهي مانند قيامت را باور كند تا اندازة زيادي ناشي از خصلت‌هاي بشري اوست كه عجول و ظاهربين مي‌باشد. در اين سوره به موزات طرح مسئله قيامت، روانشناسي «انسان» به عنوان مسئله‌اي كليدي و بنيادي مطرح شده است. به طوري كه با وجود كوتاهي حجم سوره، شش بار كلمه «انسان» در آن تكرار گشته است كه چنين توجه و تمركزي بي‌سابقه در قرآن مي‌باشد. جالب اينكه در سوره بعدي كه به نام «انسان» مي‌باشد فقط دو بار اين كلمه به كار رفته است. البته از نظر آماري سوره اسراء با هفت بار تكرار اين كلمه در جايگاه نخست قرار دارد، ولي اگر حجم آن را كه بيش از 10 برابر اين سوره مي‌باشد در نظر بگيريم، متوجه مي‌شويم كه تمركز سورة قيامت بر مسئله خصلت‌هاي «انسان» به طور نسبي به مراتب بيشتر است. ذيلا آيات ناظر به اين مسئله را مورد توجه قرار مي‌دهيم: «أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَجْمَعَ عِظَامَهُ» [آيه 3]، «بَلْ يُرِيدُ الْإِنسَانُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ» [آيه 5]، «يَقُولُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ الْمَفَرُّ» [آيه 10]، «يُنَبَّأُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ» [آيه 13]، «بَلِ الْإِنسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَهٌ» [آيه 14]، «أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَن يُتْرَكَ سُدًى» [آيه 36].
آيات 3 و 36 [ابتدا و انتها] كه با جمله «أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ» شروع مي‌شود پندار غلط انسان را در ناباوري مطلق زنده شدن مجدّد و تصور باطلش را در رها و بي‌هدف بودن آن نشان مي‌دهد. آيات 5 و 14 [رديف دوم از اول و آخر] كه با جمله «بَلِ الْإِنسَانُ» آغاز مي‌گردد زمينة مثبت و مساعدي را از انسان سراغ مي‌دهد كه برخلاف حيوانات، كنجكاوي و شور و شوق كشف و درك مجهولات دارد و عليرغم انكار قيامت مايل است بفهمد كي اين واقعه اتفاق مي‌افتد «يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَهِ»، ديگر اين‌كه با وجود پرده‌پوشي و صحنه‌سازي و عذر و بهانه تراشيدن، بر نفس خويش آگاه است «بَلِ الْإِنسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَهٌ».
و بالاخره آيات 10 و 13 حالت انساني را در روز قيامت تصوير مي‌نمايد كه يكسره در جستجوي راه فرار است و با نگراني و وحشت، از كساني كه همچون او در تحيّر و سرگراني‌اند مرتباً راه گريزي مي‌جويد! اين روزي است كه هر انساني به آنچه در زمان حياتش پيش فرستاده، يا پس از مرگ، گفتار و كردار نيك و بدش در نسل‌هاي بعد به صورت زنجيره‌اي بازتاب داشته، آگاه مي‌گردد.



┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

قیامه:26
كَلَّا إِذَا بَلَغَتِ التَّرَاقِيَ
هرگز [دنياپرستي نجات‌بخش نيست، بلكه]، آنگاه كه جان‌ها به گلوگاه‌ها رسد،21
______
21 - «تَرَاقِي» از «رَقي» [بالا رفتن]، با ترقي و ارتقاء هم‌ريشه مي‌باشد، و «رَاق»، در «وَقِيلَ مَنْ رَاق»، اسم فاعل به معناي بالا برنده است. از آنجايي كه هنگام مرگ و در آخرين نفس، جان به گلوگاه مي‌رسد، آن را تراقي [جمع ترقوه] گفته‌اند. در اين لحظات با توقف ضربان قلب و ريه و افتادن پلك چشم، ديگر نفسي بالا نمي‌آيد و گويي به زبان حال اطرافيان شخص در حال احتضار گفته مي‌شود «قِيلَ مَنْ رَاق»! اين استغاثه‌اي است نوميدانه براي رسيدن نجات‌بخش و شفادهنده.
در آيات 83 (56:83) تا 87 سورة واقعه لحظات احتضار را با بياني مشابه آورده است: «فَلَوْلا إِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ وَأَنْتُمْ حِينَئِذٍ تَنْظُرُونَ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْكُمْ وَلَكِنْ لا تُبْصِرُونَ فَلَوْلا إِنْ كُنْتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ تَرْجِعُونَهَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» [پس چرا وقتي جان به گلوگاه مي‌رسد و در آن هنگام شخص مشرف به موت با نگراني نظاره مي‌كنيد- كاري از دستتان برنمي‌آيد- در حالي كه ما در آن شرايط به او نزديك از شما به او هستيم ولي نمي‌بينيد! اينك اگر راست مي‌گوييد كه كيفري در كار نيست، چرا- جان- او را برنمي‌گردانيد؟
از ديگر سخنان حكيمانة اميرالمؤمنين در اين باب است كه «...چه بيماراني كه با دستهايت تيمار داشتي و چه دردمنداني كه پرستاري كردي. براي آنها شفا طلبيدي و از پزشكان وضع بيماري‌شان را پرسيدي. اما نه داروي تو درمانشان كرد و نه گريه‌هايت و نگراني‌هايت سودي براي آنان داشت، نه به خواست خود رسيدي و نه توانستي مرگ را از آنان دور سازي. دنيا از مرگ او براي تو عبرتي گذاشت كه مرگ تو مرگ او را ماند...» [حكمت 131 نهج‌البلاغه].



┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄
📚تفسیر آقاے بازرگان