رتبه: Advanced Member
گروه ها: member, Administrators تاریخ عضویت: 1390/02/31 ارسالها: 1,038 ![Iran (Islamic Republic Of)]( "Iran (Islamic Republic Of)") 48 تشکر دریافتی در 28 ارسال
|
معنای لغوی تدبر و تدبیر چیست؟
یتدبرون از ریشه دبر: اصل واحد در اين ماده، آن چيزي است كه مقابل قُبُل (روبه رو) و إقبال (رو كردن) است و اين مفهوم به اختلاف صيغه ها و موارد متفاوت ميشود.
بنابراين ميگويند: دَبَرَ/يَدبُرُ/ دُبوراً؛ يعني دابر شد و دابر هر چيزي، آخرش و آن چيزي است كه از آن عقب ميماند مانند:فقطع دابر القوم الّذين ظلموا(سورۀ مباركۀ انعام آيه 45)و قطع دابِر، عبارت است از: بريده شدن و پايان يافتن آخر؛ به گونه اي كه جريانش ادامه نيابد و به قدرت ثابتي مستند نباشد كه به طور قهري، جريان وجود و حياتش پايان مييابد.
اما تدبير: چيزي را صاحب دُبُر -يعني پشت و عاقبت- كردن است، به اينكه چيزي داراي عاقبتي نيكو و نتيجهاي مطلوب باشد و اين معناي عمل از روي فكر و انديشه است.
ثُمَّ استَوی عَلَی العَرشِ يُدَبِّرُ الاَمرَ(سورۀ مباركۀ يونس ع آيه 3)تدبير خداي تعالي، عبارت است از تنظيم و ترتيب امور عالم و قرار دادن امور بر نيكوترين شكل و محكمترين ساختار نتيجهبخش. اما تدبيرهاي منسوب به غير خدايتعالي، در جزئيات مشخص دنبالهدار است. اما تَدَبُّر: بر باب تَفَعُّل و براي اثرپذيري از تفعيل است. بنابراين حقيقت معناي آن، حصول و تحقق معناي تدبير و برگزيدن آن مفهوم است. بنابراين ميگويند: دَبَّرالامرَ(كاري را تدبير كرد؛ يعني داراي عاقبت نيكو قرار داد)
فتَدَبَّرالامرُ؛ يعني آن كار داراي عاقبت نيكو شد و مفهوم متعدّي از همين معنا گرفته ميشود، مانند: تَدَبُّرِالقرآن؛ (يعني درك نتيجه عاقبت آيات قرآن) و گويا بازگشتش به جمله تَدَبَّرفي القرآن باشد.
اَ فَلَم يَدَّبَّروا القَولَ(سورۀ مباركۀ مؤمنون آيه 68)گاهي تاء در تَدَبَّر، به دال تبديل و در دال ادغام ميشود و در هنگام احتياج براي تلفظ، همزه اي در ابتداي آن ميآيد. بنابراين ميگويند: اِدَّبَّرَ/يَدَّبَّرُ و فاعلش مُدَّبِّر است، مانند: مُدَّثِّر.
همچنين تدبير يا در امور تكويني است يا در اعمال يا در اقوال يا در افكار، بنابراين ميگويند: دَبَّرالخَلقَ او العَمَلَ او القَولَ او النَظَرَ؛ (يعني خلق يا عمل يا قول يا نظر را تدبير كرد) و هرگاه تدبير همراه با نظر به كار رود، به معناي انديشيدن و نگريستن در عاقبت امور است. بنابراين روشن شد كه مفهوم تفكر، مطلقاً معناي حقيقي كلمه نيست، بلكه از مصاديق اصل الواحد در يك مورد خاص است.
برگرفته از التحقیق فی کلمات القران علامه مصطفوی
کلمات کلیدی: تدبر تدبیر تفسیر قران
|
سیدکاظم فرهنگ |
|
|
|
|
|
رتبه: Advanced Member
گروه ها: Moderator, Administrators, member
تاریخ عضویت: 1390/03/24
ارسالها: 1,960
تشکرها: 4 بار
29 تشکر دریافتی در 29 ارسال
|
معناي لغوي تفسير
تفسیر از ریشه فسر: اصل الواحد در ماده، شرح همراه با توضيح است
و فرق ميان اين ماده و موادّ شرح، توضيح، تبيين، كشف، تفصيل و تأويل اين است كه: شرح؛ بسط مخصوصي در موضوع و در مقابل قبض است و بيان؛ انكشاف پس از ابهام، به وسيله تفريق (فرق قائل شدن) و فصل (جدا كردن) است و انكشاف؛ از ميان رفتن غِطاء (پوشش) و برداشتن آن از روي چيزي است تا آن چيز آشكار شود و تأويل؛ مقدم داشتن چيزي است به قصد آنكه چيزي بر آن مترتّب شود و توضيح؛ در مقابل خمول (فراموشي يا ناشناس بودن) و خفاست (سخن ناپسند) و تفصيل در مقابل وصل (به هم پيوستن) است.
پس ترجمه ماده تفسير به بيان يا كشف يا تأويل، تقريبي است و اصل در آن؛ شرح همراه با توضيح است و از مصاديق آن: توضيح و شرح بول مريض در شيشه آزمايش است و اينكه به خود قاروره (شيشه آزمايش) تَفسِرِه گفته اند، از روي مجاز است؛ زيرا آن مورد تفسير واقع ميشود.
سوره مباركه فرقان آيه 33: وَلَا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْنَاكَ بِالْحَقِّ وَأَحْسَنَ تَفْسِيرًا، و برای تو مَثَلی نياوردند، مگر آنكه [ما] حق را با نيكوترين بيان برای تو آورديم
پوشيده نيست كه تفسير اصطلاحي از همين معنا گرفته شده است.
ضمناً تفسير هر كلامي متوقف بر دو چيز است: 1- فهم مفاهيم الفاظ و كلمات از روي دقت و تحقيق و نه به صورت تقريبي و مَجازي؛ زيرا فهم منظور متكلّم به فهم تحقيقي مدلول كلمات وابسته است.
2- فهم منظور متكلّم، تا مفسّران بتوانند آن را شرح، توضيح داده و تبيين نمايند و از حق خارج نشوند و كلام را بر خلاف مقصود، تفسير نكنند.
ترجمه التحقيق في كلمات القران
( تفسرة ) تفسرة. [ ت َ س ِرَ ] ( ع مص ) نگاه کردن طبیب بول را تا بمرض پی ببرد. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). بول نگریستن طبیب جهت پی بردن بمرض. ( آنندراج ). || ( ع اِ ) قاروره و بول مریض و علامت مرض. ( ناظم الاطباء ). آب بیمار که از آن بیماری او را شناسند و گویند که قاروره ای است که بول بیمار در آن است برای نشان دادن بطبیب و آنرا دلیل نیز نامند چه احوال بدنی بیمار را برای طبیب آشکار سازد. گویند: نظر الطبیب فی تفسرة المریض. و در «بصائر» آمده است. هرچیز که حال چیزی را بیان کند تفسره آن است. ( از اقرب الموارد ).
تفسره ، قاروره ای که در نزد طبیب برند. ( ناظم الاطباء ). پیشاب بیمار که طبیب برای تشخیص علت بیند و آزماید. شیشه ای که در آن پیشاب بیمار کنند تا بطبیب عرضه دارند و آن را قاروره و دلیل نیز گویند. ( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ). نزد پزشکان ظرفی از آبگینه را گویند که بول بیمار در آن ریزند تا به پزشک عرضه دارند. و آنرا دلیل نیز گویند و وجه تسمیه آن به تفسره برای آن است که احوال جسمانیه بیمار را در نظر پزشک تفسیر میکند و روشن میسازد. ( کشاف اصطلاحات الفنون ) : در تفسره صفرت او نگریست بدانست که جوان درتب منطبق عشق است. ( سندبادنامه ص 189 ). تفسره دل بدو نمود و نبض عشق پیش او داشت. ( سندبادنامه ص 238 ).
فرهنگ لغت اباديس
|
|
|
|
|
|
رتبه: Advanced Member
گروه ها: Moderator, Administrators, member
تاریخ عضویت: 1390/03/24
ارسالها: 1,960
تشکرها: 4 بار
29 تشکر دریافتی در 29 ارسال
|
🔰🔰تفاوت #تدبر و #تفسير چيست؟
✅" در (تدبّر در قرآن) همۀ اقشار مردمي در هر رتبه از فهم و درك، و مراتب علمي و روحي كه باشند، شركت دارند وصرفِ بهرهمندي ازترجمه، براي اصلِ تدبّر كفايت ميكند حال آنكه (تفسير) به مجتهدينِ درفهمِ قرآن، اختصاص دارد "
ولي¬الله نقي¬پورفر ، كتاب پژوهشی پیرامون تدبّر در قرآن
✅"مفهوم تدبّر، #فهم_روشمند و #هماهنگ ظاهر قرآن است. ظاهر قرآن عبارت است از آیه، سوره، کل قرآن و موضوعات؛ پس تدبّر در تمام این سطوح معنی دارد. آنچه تاکنون در ترجمه¬ها و تفاسیر بیشتر مورد توجه بوده، تدبّر در آیات قرآن است. تدبّر در سوره¬ها نیز کم¬و¬بیش در برخی از تفاسیر به چشم می¬خورد اما روشمند بودن و در نتیجه قابل تعلیم و ترویج بودن آن محل سؤال است.
🤔ممکن است خوانندۀ گرامی چنین بیندیشد که چرا تدبّر را تفسیر نمی¬خوانیم؟ پاسخ آن است که در فرهنگ قرآن کریم، وظیفه¬ای با اصطلاح تفسیر، بر عهدۀ مخاطبان قرآن گذاشته نشده است. "
حجت الاسلام علي صبوحي،كتاب روش تدبر در سوره هاي قرآن
بخشي از فصل 2-6 #كتاب "مباني و روش مطالعه و فهم ساده قران"
|
|
|
|
|
|
جهش به انجمن
شما مجاز به ارسال مطلب در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به ارسال پاسخ در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به حذف مطلب ارسالی خود در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به ویرایش مطلب ارسالی خود در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به ایجاد نظر سنجی در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به رای دادن در این انجمن نمی باشید.
