ترجمه فارسي و تدبر سوره ذاريات

سوره الذاریات به ترتیب مصحف کنونی سوره ٥١ وبه ترتیب نزول سوره۴۶ - تعداد آیات ٦٠ با توتوجه به محتوا جزء سوره های مکی میباشد در سال چهارم بعثت در مرحله پنجم نازل شده

فراز اول ایات ۱_۶
 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
به نام الله آن بخشنده ی مهربان
وَالذَّارِیَاتِ ذَرْوًا ﴿١﴾
سوگند به پراکنده کنندگان با یک نوع پراکنده کردنی
 فَالْحَامِلاتِ وِقْرًا ﴿٢﴾
وسوگند به حمل کنندگان سنگینی را
 فَالْجَارِیَاتِ یُسْرًا ﴿٣﴾
وسوگند به روندگان به آسانی
فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْرًا ﴿٤﴾
وسوگند به تقسیم کنندگان کارها
 إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ ﴿٥﴾ 
همانا فقط آنچه وعده داده شدید هرآینه صادق است
وَإِنَّ الدِّینَ لَوَاقِعٌ﴿٦﴾
وهمانا قیامت هرآینه واقع شدنی است

درب فراز اول: سوکند به همه نعمتهای الهی ماموران خدا دنیای شما را به جلو میراند تا به وقت معلوم به امری مهم وعده داده شده ی حقی (قیامت ومعاد) برساند

فراز دوم ایات۷_۹
 وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْحُبُکِ ﴿٧﴾
سوگند با آسمان دارای لایه لایه
 إِنَّکُمْ لَفِی قَوْلٍ مُخْتَلِفٍ ﴿٨﴾
همانا شما هرآینه در سخنی (موضوع مهم معاد ) اختلاف کنندگانید
یُؤْفَکُ عَنْهُ مَنْ أُفِکَ ﴿٩﴾
بازگردانده میشود از آن (سخن) کسی که منحرف شده

درب فراز دوم:
سوگند به واقعیت مهم قابل مشاهده در مورد وقوع قیامت ومعاد در اختلافید( وهر گروهی نظری دارد) البته نظرهای اشتباه شما را از واقعیت منحرف می کند

فراز سوم ایات۱۰_۱۴
 
قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ ﴿١٠﴾
مرده باد آن دروغ پردازان
 الَّذِینَ هُمْ فِی غَمْرَةٍ سَاهُونَ ﴿١١﴾
که ایشان در آن گرداب گمراهی سرگردانند 
یَسْأَلُونَ أَیَّانَ یَوْمُ الدِّینِ ﴿١٢﴾
سوال میکنند چه زمانیست روز قیامت
 یَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ یُفْتَنُونَ ﴿١٣﴾
روزیکه ایشان بر آن آتش گرفتارمیشوند
 ذُوقُوا فِتْنَتَکُمْ هَذَا الَّذِی کُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ﴿١٤﴾
بچشیده این بلایتان را که آنرا به عجله درخواست میکردید

درب فراز سوم :
سزاوار دروغپردازان قیامت در دنیا سرگردانی و نابودی ودر اخرت چشیدن طعم تلخ عذاب است،

فراز چهارم ایات ۱۵_۱۹

 إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَعُیُونٍ ﴿١٥﴾
همانا متقین در باغهایی وچشمه سارانی هستند
 آخِذِینَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ کَانُوا قَبْلَ ذَلِکَ مُحْسِنِینَ ﴿١٦﴾
دریافت کنندگانند آنچه را که عطا کرد ایشان را پروردگارشان ، همانا ایشان بودند از قبل آن نیکوکاران
 کَانُوا قَلِیلا مِنَ اللَّیْلِ مَا یَهْجَعُونَ ﴿١٧﴾
اندکی از شب را می خوابیدند
 وَبِالأسْحَارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ ﴿١٨﴾
ودر سحرگاهان ایشان طلب بخشش میکردند
 وَفِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ ﴿١٩﴾
ودر مالهایشان بود حقی برای نیازمند وبینوایان

درب فراز چهارم:
( در مقابل) سزاوار متقین و باورمندان قیامت در دنیا بهرمندی از ستایش سحرگاهی ، دستگیری از نیازمندان ودر آخرت باغهای بهشتی وعطاهای ناب الهی است

فراز پنجم ایات ۲۰_۲۳

 وَفِی الأرْضِ آیَاتٌ لِلْمُوقِنِینَ ﴿٢٠﴾
ودر زمین هست نشانه هایی برای یقین کنندگان
وَفِی أَنْفُسِکُمْ أَفَلا تُبْصِرُونَ ﴿٢١﴾
ودر جانهایشان( هست نشانه هایی) آیا پس نمی نگرند
 وَفِی السَّمَاءِ رِزْقُکُمْ وَمَا تُوعَدُونَ ﴿٢٢﴾
ودر این آسمان روزی ایشان است وآنچه راکه وعده داده شدند
 فَوَرَبِّ السَّمَاءِ وَالأرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ مَا أَنَّکُمْ تَنْطِقُونَ ﴿٢٣﴾
وسوگند به پروردگار آسمانها واین زمین ، همانا آن (قیامت) هراینه حق است به مانند آنچه همانا شما سخن میگویید .

درب فراز پنجم :
سخن از قیامت حقیتی آشکار است وبرای ایجاد باور وایمان به قیامت سیر افاق (نشانه های زمینی واسمانی) وسیر انفسی(توجه به جان وروح ادمی) کافیست

فراز ششم ایات ۲۴_۳۷
 هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ ضَیْفِ إِبْرَاهِیمَ الْمُکْرَمِینَ ﴿٢٤﴾
آیا رسید تورا سخن مهمانان گرامی ابراهیم ع
 إِذْ دَخَلُوا عَلَیْهِ فَقَالُوا سَلامًا قَالَ سَلامٌ قَوْمٌ مُنْکَرُونَ ﴿٢٥﴾ 
زمانیکه داخل شدند بر او پس گفتند درودی گفت درود .(شما) ناشناسید
فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاءَ بِعِجْلٍ سَمِینٍ ﴿٢٦﴾
پس به ارامی رفت به سوی خانواده اش پس اورد گوساله ای چاق را
 فَقَرَّبَهُ إِلَیْهِمْ قَالَ أَلا تَأْکُلُونَ ﴿٢٧﴾
پس نزدیک کرد آنرا به سویشان گفت آیا نمی خورید

فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِیفَةً قَالُوا لا تَخَفْ وَبَشَّرُوهُ بِغُلامٍ عَلِیمٍ ﴿٢٨﴾
پس احساس کرد از ایشان ترسی را ، گفتند نترس وبشارت دادند اورا به پسری دانایی
فَأَقْبَلَتِ امْرَأَتُهُ فِی صَرَّةٍ فَصَکَّتْ وَجْهَهَا وَقَالَتْ عَجُوزٌ عَقِیمٌ ﴿٢٩﴾
پس پیش آمد همسرش با فریاد پس سیلی زد صورتش را وگفت پیرزنی نازا؟!
قَالُوا کَذَلِکَ قَالَ رَبُّکِ إِنَّهُ هُوَ الْحَکِیمُ الْعَلِیمُ ﴿٣٠
گفتند اینچنین است، گفت پروردگار تو همانا او ، اوست با حکمت دانا
قَالَ فَمَا خَطْبُکُمْ أَیُّهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿٣١﴾
گفت پس چیست حال شما ای فرستاده شدگان
 قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُجْرِمِینَ ﴿٣٢﴾
گفتند همانا ما فرستاده شدیگ به سوی قومی گناهکار
 لِنُرْسِلَ عَلَیْهِمْ حِجَارَةً مِنْ طِینٍ ﴿٣٣﴾
تا بفرستیم بر ایشان سنگهایی از گل خشک شده
 مُسَوَّمَةً عِنْدَ رَبِّکَ لِلْمُسْرِفِینَ ﴿٣٤﴾
نشاندار شده از نزد پروردگارت برای اسرافکاران
 فَأَخْرَجْنَا مَنْ کَانَ فِیهَا مِنَ الْمُؤْمِنِینَ ﴿٣٥﴾
پس بیرون آوریم کسی را که باشد در آن از ایمان اورندگان
فَمَا وَجَدْنَا فِیهَا غَیْرَ بَیْتٍ مِنَ الْمُسْلِمِینَ ﴿٣٦﴾
پس نمی یابیم در ان بجز خانه ای از تسلیم شدگان
 وَتَرَکْنَا فِیهَا آیَةً لِلَّذِینَ یَخَافُونَ الْعَذَابَ الألِیمَ ﴿٣٧﴾
وباقی گذاریم در آن نشانه ای برای کسانیکه میترسند از آن عذاب دردناک

درب فراز ششم: در ماجرای حضرت ابراهیم ع مشاهده انجام امور دنیا بدست موران الهی قابل درک است، واینکه سرانجام نیکو کاران (مصداق برترش حضرت ابراهیم ع وحضرت لوط ) وسرانجام بدکاران (مجرمین قوم لوط) درس عبرتی برای آیندگان

فراز هفتم ایات ۳۸_۴۶
 وَفِی مُوسَى إِذْ أَرْسَلْنَاهُ إِلَى فِرْعَوْنَ بِسُلْطَانٍ مُبِینٍ ﴿٣٨﴾ 
ودر باره موسی زمانیکه فرستادیم اورا به سوی فرعون با دلایلی آشکار
فَتَوَلَّى بِرُکْنِهِ وَقَالَ سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ﴿٣٩﴾
پس باز گشت به تکیه گاهی وگفت جادوگری یا دیوانه ای هستی  
فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِی الْیَمِّ وَهُوَ مُلِیمٌ ﴿٤٠﴾
پس گرفتیم اورا وسپاهیانش را پس افکندیم در دریا درحالی که او بود سرزنش شده
 وَفِی عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَاعَلَیْهِمُ الرِّیحَ الْعَقِیمَ ﴿٤١﴾
ودر مورد قوم عاد ؛ زمانیکه فرستادیم بر ایشان آن باد یکباره

 مَا تَذَرُ مِنْ شَیْءٍ أَتَتْ عَلَیْهِ إِلا جَعَلَتْهُ کَالرَّمِیمِ ﴿٤٢﴾
 رها نکرد چیزی را که رسید بر آن مگر اینکه گرانید آنرا مانند پوسیده شده
وَفِی ثَمُودَ إِذْ قِیلَ لَهُمْ تَمَتَّعُوا حَتَّى حِینٍ ﴿٤٣
ودر باره قوم ثمود زمانیکه گفته شد به ایشان بهرمند شوید تا زمانی مشخص
 فَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ وَهُمْ یَنْظُرُونَ﴿٤٤﴾ 
پس نافرمانی کردند از فرمان پروردگارشان پس گرفت ایشان را آن صاعقه در حالیکه ایشان فقط می نگریستند
فَمَا اسْتَطَاعُوا مِنْ قِیَامٍ وَمَا کَانُوا مُنْتَصِرِینَ ﴿٤٥﴾
پس نتوانستند برخیزند ونبودند از طلب یاری کنندگان
 وَقَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ کَانُوا قَوْمًا فَاسِقِینَ ﴿٤٦﴾
و قوم نوح از قبل( اینها) همانا ایشان بودند قومی که بدکارانند

درب فراز هفتم: وهمچنین در این فراز بیان سرانجام مخالفان انبیاء در دنیا واقعیت تلخ این مخالفت را برای مخالفان ومکذبان از امت پیامبر اکرم ص قابل لمس میکند

فراز هشتم ایات ۴۷_۵۳
 وَالسَّمَاءَ بَنَیْنَاهَا بِأَیْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ ﴿٤٧﴾
و این آسمان را که بنا نهادیم آنرا با دست(قدرت) وهمانا ما هراینه هستیم گستراننده
 وَالأرْضَ فَرَشْنَاهَا فَنِعْمَ الْمَاهِدُونَ ﴿٤٨﴾
واین زمین را پهن کردیم آنرا پس چه خوبند آرام کنندگانِ (زمین)
وَمِنْ کُلِّ شَیْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَیْنِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ ﴿٤٩﴾
واز هر چیزی ؛ آفریدیم زوج شاید شما پند گیرید
 فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ إِنِّی لَکُمْ مِنْهُ نَذِیرٌ مُبِینٌ ﴿٥٠﴾
پس بگریزید به سوی الله همانامن برای شما آز سوی او بیم دهنده ای آشکارم
 وَلا تَجْعَلُوا مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ إِنِّی لَکُمْ مِنْهُ نَذِیرٌ مُبِینٌ ﴿٥١﴾ 
وقرار ندهید با الله معبودی دبگر همانا من برای شما از سوی او بیم دهنده ای آشکارم
کَذَلِکَ مَا أَتَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلا قَالُوا سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ ﴿٥٢﴾
اینچنین؛ نیامد کسانی را که از قبل ایشانند هیچ رسولی مگر اینکه گفتند جادوگر یا دیوانه است
 أَتَوَاصَوْا بِهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ﴿٥٣﴾
آیا سفارش شدید به آن (گفتار) بلکه ایشان قومی سرکشند

درب فراز هشتم : بیان قدرت نمایی الهی با افرینش اسمانها وزمین تا دقت در آن از شرک ورزی جلوگیری کند وبیان موضع گیری مشترک امتهای پیشین در مقابل رسولان گویی همدیگر را بدان سفارس کردند

فراز نهم ایات ۵۴_۵۵

 فَتَوَلَّ عَنْهُمْ فَمَا أَنْتَ بِمَلُومٍ ﴿٥٤﴾
پس بازگرد از ایشان پس نیستی تو به خاطر آن سرزنش شده
 وَذَکِّرْ فَإِنَّ الذِّکْرَى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِینَ ﴿٥٥﴾
و پند بده پس همانا این پند سودمیدهد کسانی را که ایمان میاورند

درب فراز نهم: ای پیامبر از مخالفان روی گردان وایمان اورندگان را راهنمایی کن که بسیار سودمند است برایشان

فراز دهم ایات ۵۶_۵۸
 وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالإنْسَ إِلا لِیَعْبُدُونِ ﴿٥٦﴾
ونیافریدیم جن وانس را مگر اینکه عبادت کنند مرا
 مَا أُرِیدُ مِنْهُمْ مِنْ رِزْقٍ وَمَا أُرِیدُ أَنْ یُطْعِمُونِ ﴿٥٧﴾
نمی خواهم از ایشان هیچ روزی ونمی خواهم اینکه غذا دهند مرا
 إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِینُ ﴿٥٨﴾
همانا الله اوست آن روز دهنده وصاحب همه نیروهای استوار

درب فراز دهم: ای پیامبر هدف از خلقت انس وجن شناخت ومعرفتم وعطا نعمتها به آنهاست در عین بی نیازیم از آنها

فراز یازدهم ایات ۵۹_۶۰

 فَإِنَّ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا ذَنُوبًا مِثْلَ ذَنُوبِ أَصْحَابِهِمْ فَلا یَسْتَعْجِلُونِ ﴿٥٩﴾ 
پس همانا برای کسانیکه ستم کردند گناهی است مانند گناهان دوستانشان پس به عجله طلب نکنید مرا
فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ یَوْمِهِمُ الَّذِی یُوعَدُونَ ﴿٦٠﴾
پس وای بر کسانیکه کفر ورزیدند از روزشان که وعده داده شدند   

درب فراز یازدهم: ای پیامبر برای گناهکاران امت تو همان سرانجام گناهکارن امتهای پیشین است وسزای همه آنها درقیامت محقق خواهد شد

درس سوره :
سوگند به نعمتها با عظمت وقدرت بی منتهای الهی در افرینش آسمانها وزمین وآنچه در آن دو است نشان از مود قسم مهمی دارد که آن ؛ تحقق حتمی قیامت بابیان سرانجام دنیایی وآخرتی مکذبان وباورمندان آن ازهمه امتهای پیشین برای هوشیاری وهدایت امت پیامبر صلی الله علیه واله می باشد

خدایا ما را در سیر افاقی وانفسی در معرفت به خودت کمک کار باش تا به همه وعده های تو ایمان بیاوریم باشد که دنیایمان را در رسیدن به اخرتی نیکو در قیامت با جهان هستی تو پیش بریم آمین

مترجم و متدبر : لیلا انصاری به شیوه تحت اللفظی

ویرایش بوسیله کاربر 1398/04/29 10:02:06 ق.ظ  | دلیل ویرایش: edit