عرش خدا چيست؟منظور از ملكوت چيست؟

ممنون می شوم با توجه به موارد زیر در مورد واژه ملکوت بیشتر بدانم.

آیا منظور باطن همه چیز است / یا ربط داشتن هر چیزی به خداوند / یا منظور بزرگی و عظمتِ نهفته در ملک خداست/ یا .... ؟

قُلْ مَن بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيْهِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿مومنون / ۸۸﴾

فَسُبْحَانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿یس/۸۳﴾

و منظور همان ملکوتی است که به ابراهیم نشان داده شد؟

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لأَبِيهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً إِنِّي أَرَاكَ وَقَوْمَكَ فِي ضَلاَلٍ مُّبِينٍ ﴿ انعام/۷۴﴾ كَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ ﴿انعام/۷۵﴾

و همین که قرآن از ندیدن یا توجه نکردن به آن ابراز تعجب می‌کند؟

أَوَلَمْ يَنظُرُ‌وا فِي مَلَكُوتِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ وَمَا خَلَقَ اللَّـهُ مِن شَيْءٍ وَأَنْ عَسَىٰ أَن يَكُونَ قَدِ اقْتَرَ‌بَ أَجَلُهُمْ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ (اعراف/185)

كلمات كليدي:ملكوت عرش كرسي خدا

ویرایش بوسیله کاربر 1396/02/03 09:50:27 ق.ظ  | دلیل ویرایش: edit

عليكم السلام
روح انسان همان حقيقت ماورايى است كه امكان شناخت حقايق ماورايى را دارد

منظورم اين بود عرش جايگاه واقعى در عالم است و مركز فرماندهى عالم است

اگر مفهوم عرش جايگاه واقعى و مركز مديريت و برنامه ريزى عالم است چرا مفهوم مثل برايش در نظر مى گيريد كه خلاف ظاهر است و نياز به اثبات دارد

مگر فرماندهى عقلانى در اين دنيا و ستاد هاى فكرى مفهومى مثالى در عالم دنياست؟

كجاى اين بيان علامه طباطبايى و عبده مثل مى باشد بلكه حقيقتى خارجى و موجود مى باشد

به نظر المیزان چنان که نقل شد عرش حقیقتی از حقایق و امری از امور خارجی است و مرکز تدبیر امور جهان است (المیزان ج8ص157-160).

در المنار ذیل آیه 3 از سوره یونس عرش را مرکز تدبیر دانسته است و می نویسد «ثم استوی علی عرشه الذی جعله مرکز التدبیر لهذا الملک العظیم» آن گاه ادامه می دهد عرش مخلوقی است که پیش از آسمان ها و زمین آفریده شد.

ممنون از همگی
من از یک طرف فکر می کنم می توانیم بفهمیم چون خداوند می گوید اولم ینظروا فی ملکوت السموات... پس چیزی است که باید بتوانیم در آن تعمق کنیم (و دلایل دیگر)

و نمی توانیم بفهمیم چون ذهن مادی بشری شاید این توانائی را بصورت کامل نداشته باشد و مسئله ایمان به غیب که اشاره شد
شاید آنچه که هر دو نظر را در خود جمع میکند ، شناخت انسان و نفس او از ابعاد مختلف باشد -

از آنجا که گفته اند "من عرف نفسه فقد عرف ربه" شاید شناخت توانائیهای دیدنی و نادیدنی انسان ، روشن کننده کل موضوع باشد
اما چون این مبحثی است دارای جوانب زیاد و حتما دهها سوال کاملا متفاوت، اگر بشود به شکلی وارد موضوع شویم که بحثها پراکنده نشود عالی است مثلا با دسته بندی سوالات یا اینکه در یک مرحله بیان پیش فرض ها باشد و بعد سوالات...
نکته: شاید کل قابلیت ادراکی انسان در ذهن او نباشد

منظور از عرش و کرسی در ایات الهی.👇👇


فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ ۖ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ

پس بلندمرتبه است خداوندى که فرمانرواى حق است، معبودى جز او نیست. و او پروردگارعرش کریم است.
(مؤمنون/116)

إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ ۗ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ ۗ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ

پروردگار شما، خداوندى است که آسمانها و زمین را در شش روز [= شش دوران ] آفرید. سپس بر عرش (قدرت) قرار گرفت (و به تدبیر جهان پرداخت). با (پرده تاریکِ) شب، روز را مى پوشاند. و شب به سرعت، در پى روز مى آید. و خورشید و ماه و ستارگان را آفرید، که مسخّر فرمان او هستند. آگاه باشید که آفرینش و تدبیر (جهان)، از آن او (و به فرمان او) است! پر برکت و بى زوال است خداوندى که پروردگار جهانیان است.
(اعراف/54)

ایه ی 255 سوره ی بقره.
ایه الکرسی.

بارها گفته ایم، الفاظ ما که براى زندگى روزمرّه محدود خودمان، وضع شده، عاجزتر از آن است که، بتواند حقایق مربوط به جهان ماوراء طبیعت، یا پایان این جهان و آغاز جهان دیگر را دقیقاً بیان کند، به همین دلیل، باید از الفاظ معمولى، معانى وسیع تر و گسترده ترى استفاده شود، منتها با توجه به قرائن موجود.

کلمه عرش چنان که قبلاً هم اشاره کرده ایم اشاره به مجموعه جهان هستى است که در حقیقت تحت حکومت خداوند، محسوب مى شود (زیرا عرش در لغت به معنى تخت پایه بلند مخصوصاً تخت حکومت زمامداران است، و این تعبیر کنایه اى است از قلمرو حکومت پروردگار).

معنى دیگرى براى عرش نیز هست، و آن در مواردى است که در مقابل کرسى قرار گیرد، در این گونه موارد کرسى (که معمولاً به تخت هاى پایه کوتاه گفته مى شود) ممکن است کنایه از جهان ماده بوده باشد و عرش کنایه از جهان ما فوق ماده (عالم ارواح و فرشتگان) چنان که در تفسیر آیه وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّماواتِ وَ الأَرْض (255.بقره) .


عرش چیست؟

عرش در لغت به معنى چیزى است که داراى سقف بوده باشد و گاهى به خود سقف نیز عرش گفته مى شود مانند: أَوْ کَالَّذی مَرَّ عَلى قَرْیَة وَ هِیَ خاوِیَةٌ عَلى عُرُوشِها: مانند کسى که از کنار قریه اى گذشت در حالى که آن چنان ویران شده بود که سقف هایش فرو ریخته و دیوار بر سقف ها در غلطیده بود .(بقره.259)
گاهى به معنى تخت هاى بلند همانند تخت سلاطین نیز آمده است، چنان که در داستان سلیمان مى خوانیم که مى فرماید: أَیُّکُمْ یَأْتِیْنِى بِعَرْشِها: کدام یک از شما مى توانید تخت او (بلقیس) را براى من حاضر کنید ؟(نمل .38)
و نیز به داربست هائى که براى برپا نگه داشتن بعضى از درختان مى زنند، عرش گفته مى شود: همان طور که در قرآن مى خوانیم: وَ هُوَ الَّذی أَنْشَأَ جَنّات مَعْرُوشات وَ غَیْرَ مَعْرُوشات: او کسى است که باغ هائى از درختان داربست دار و بدون داربست آفرید .(انعام.141)

ولى هنگامى که در مورد خداوند به کار مى رود و گفته مى شود عرش خدا ، منظور از آن مجموعه جهان هستى است که در حقیقت تخت حکومت پروردگار محسوب مى شود.
اصولاً جمله اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ کنایه از تسلط یک زمامدار بر امور کشور خویش است، همان طور که جمله ثُلَّ عَرْشُهُ (تختش فرو ریخت) به معنى از دست دادن قدرت مى باشد، در فارسى نیز این تعبیر کنائى زیاد به کار مى رود، مثلاً مى گوئیم در فلان کشور، جمعى شورش کردند و زمامدارشان را از تخت فرو کشیدند، در حالى که ممکن است اصلاً تختى نداشته باشد، یا جمعى به هواخواهى فلان برخاستند و او را بر تخت نشاندند، همه اینها کنایه از قدرت یافتن یا از قدرت افتادن است.
بنابراین، در آیه مورد بحث، جمله اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ کنایه از احاطه کامل پروردگار و تسلط او بر تدبیر امور آسمان ها و زمین بعد از خلقت آنها است.

منظور از عرش و کرسى چیست؟
کرسى از نظر ریشه لغوى از کِرْس (بر وزن ارث) گرفته شده که به معنى اصل و اساس مى باشد و گاهى نیز به هر چیزى که بهم پیوسته و ترکیب شده است گفته مى شود، و به همین جهت به تخت هاى کوتاه کُرْسى مى گویند و نقطه مقابل آن عَرْش است که به معنى چیز مسقّف ، یا خود سقف و یا تخت پایه بلند مى آید.
و از آنجا که استاد و معلم به هنگام تدریس و تعلیم بر کرسى مى نشیند گاهى کلمه کرسى کنایه از علم مى باشد.
و نظر به این که کرسى تحت اختیار و زیر نفوذ و سیطره انسان است، گاهى به صورت کنایه از حکومت ، قدرت و فرمانروائى بر منطقه اى به کار مى رود.
در آیه بالا مى خوانیم: کرسى خداوند همه آسمان ها و زمین را در بر مى گیرد، کرسى در اینجا به چند معنى مى تواند باشد:

الف: منطقه قلمرو حکومت ـ یعنى خداوند بر همه آسمان ها و زمین حکومت مى کند و منطقه نفوذ او همه جا را در بر گرفته و به این ترتیب کرسى خداوند مجموعه عالم ماده اعم از زمین و ستارگان و کهکشان ها و سحابى ها است.

طبیعى است عرش طبق این معنى باید مرحله اى بالاتر و عالى تر از جهان ماده بوده باشد (زیرا گفتیم عرش در لغت به معنى سقف و سایه بان و تخت هاى پایه بلند است به عکس کرسى) و در این صورت، معنى عرش عالم ارواح و فرشتگان و جهان ماوراء طبیعت خواهد بود، البته، این در صورتى است که: عرش و کرسى در مقابل هم قرار گیرند که یکى به معنى عالم ماده و طبیعت و دیگرى به معنى عالم ماوراء طبیعت است.
ولى چنان که در ذیل آیه ۵۴ سوره اعراف خواهد آمد عرش معانى دیگرى نیز دارد و مخصوصاً اگر در مقابل کرسى ذکر نشود ممکن است به معنى مجموع عالم هستى بوده باشد.

ب: منطقه نفوذ علم ـ یعنى علم خداوند به جمیع آسمان ها و زمین احاطه دارد و چیزى از قلمرو نفوذ علم او بیرون نیست; زیرا همان طور که گفتیم کرسى گاهى کنایه از علم مى باشد.
در روایات متعددى نیز روى این معنى تکیه شده است از جمله حفص بن غیاث نقل مى کند: از امام صادق(علیه السلام) پرسیدم: منظور از وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمواتِ وَ الأَرْضِ چیست؟
فرمود: منظور علم او است .(۱۱)

ج: موجودى وسیع تر از تمام آسمان ها و زمین ـ که از هر سو آنها را احاطه کرده است و به این ترتیب معنى آیه چنین مى شود: کرسى خداوند همه آسمان ها و زمین را در بر گرفته و آنها را احاطه کرده است.
این تفسیر در حدیثى از امیر مؤمنان على(علیه السلام) نقل شده آنجا که مى فرماید: الْکُرْسِیُّ مُحِیطٌ بِالسَّماواتِ وَ الأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما وَ ما تَحْتَ الثَّرى:
کرسى احاطه به زمین، آسمان ها و آنچه ما بین آنها و آنچه در زیر اعماق زمین قرار گرفته است، دارد .(۱۲)

حتى از پاره اى از روایات استفاده مى شود: کرسى به مراتب از آسمان ها و زمین وسیع تر است، به طورى که مجموعه آنها در برابر کرسى، همچون حلقه اى است که در وسط بیابانى قرار داشته باشد از جمله از امام صادق(علیه السلام) نقل شده که فرمود: مَا السَّمواتِ وَ الأَرْضِ عِنْدَ الْکُرْسِىِّ اِلاّ کَحَلْقَةِ خاتَم فِى فَلاة وَ مَا الْکُرْسِىُّ عِنْدَ الْعَرْشِ اِلاّ کَحَلْقَة فِى فَلاة:
آسمان ها و زمین در برابر کرسى، همچون حلقه انگشترى است در وسط یک بیابان و کرسى در برابر عرش همچون حلقه اى است در وسط یک بیابان .(۱۳)

البته، معنى اول و دوم کاملاً مفهوم و روشن است ولى، معنى سوم چیزى است که هنوز علم و دانش بشر نتوانسته است از آن پرده بر دارد; زیرا وجود چنان عالمى که آسمان ها و زمین را در بر گرفته باشد و به مراتب وسیع تر از جهان ما باشد، هنوز از طرق متداول علمى اثبات نشده است، در عین حال، هیچگونه دلیلى بر نفى آن نیز در دست نیست.
بلکه همه دانشمندان، معترف اند: وسعت آسمان و زمین در نظر ما با پیشرفت وسائل و ابزار مطالعات نجومى روز به روز بیشتر مى شود و هیچ کس نمى تواند ادعا کند، وسعت عالم هستى به همین اندازه است که علم امروز موفق به کشف آن شده است بلکه، به احتمال قوى عوالم بى شمار دیگرى وجود دارد که از قلمرو دید وسائل امروز ما بیرون است.

ناگفته نماند که: تفسیرهاى سه گانه بالا هیچ منافاتى با هم ندارد و جمله وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمواتِ وَ الأَرْضِ مى تواند هم اشاره به نفوذ حکومت مطلقه و قدرت پروردگار در آسمان ها و زمین باشد، هم نفوذ علمى او و هم جهانى وسیع تر از این جهان که آسمان و زمین را در بر گرفته است.

و در هر صورت این جمله، جمله هاى ما قبل آیه را که درباره وسعت علم پروردگار بود، تکمیل مى کند.
نتیجه این که: حکومت و قدرت پروردگار، همه آسمان ها و زمین را فرا گرفته و کرسى علم و دانش او به همه این عوالم احاطه دارد


مطالب از تفسیر نمونه .

۱۱ ـ نور الثقلین ، جلد ۱، صفحه ۲۵۹، حدیث ۱٠۳۶ ـ بحار الانوار ، جلد ۴، صفحه ۸۹، و جلد ۵۵، صفحه ۲۸ ـ معانى الاخبار ، صفحه ۳٠ (انتشارات جامعه مدرسین، ۱۳۶۱ هـ ش) ـ تفسیر المیزان ، جلد ۲، صفحه ۳۳۹.
۱۲ ـ نور الثقلین ، جلد ۱، صفحه ۲۶٠، حدیث ۱٠۴۲ ـ کافى ، جلد ۱، صفحه ۱۳٠ (دار الکتب الاسلامیة) ـ بحار الانوار ، جلد ۵۵، صفحه ۱٠.
۱۳ ـ مجمع البیان ، جلد ۱ و ۲، صفحه ۳۶۲ ـ بحار الانوار ، جلد ۵۵، صفحه ۲.

ویرایش بوسیله کاربر 1399/09/09 09:37:40 ق.ظ  | دلیل ویرایش: edit