❇️#ذکر، لُبابِ همهٔ عبادت‌ها

🔹«بِدان که مقصود و لُبابِ همهٔ عبادت‌ها یادکردِ خدای_تعالی_ است؛ که عمادِ مسلمانی نماز است، و مقصود از وی ذکر حق تعالی است؛ چنانکه گفت: إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ.

👈و خواندنِ قرآن فاضل‌ترین عبادات است، به سبب آنکه سخن خدای تعالی است و ذکرِ وی است. و هر چه در وی است همه سببِ تازه گردانیدنِ ذکرِ حق_سبحانه و تعالی_ است.

🔹و مقصود از #روزه کسرِ شهوت است، تا چون دل از زحمتِ شهواتْ خلاص یابد صافی گردد و قرارگاهِ ذکر شود؛ که چون دل به شهوتْ آکنده بُوَد، ذکر از وی ممکن نبوَد و در وی اثر نکند.

🔹و مقصود از #حج_که زیارتِ خانهٔ خدای است_ ذکرِ خداوندِ خانه است و تهییجِ شوق به لقای وی. پس سِرّ و لُبابِ همهٔ عباداتْ ذکر است. بلکه اصلِ مسلمانی کلمهٔ لَا إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ است، و این عینِ ذکر است، و همهٔ عباداتِ دیگر تأکید این ذکر است.

👌و یادکردِ حق_تعالی_ تُرا، ثمرهٔ ذکر توست وی را؛ و چه ثمر بوَد بزرگ‌تر از این؟ و برای این گفت: فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ، مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم.

🔹و این یادکردْ بر دوام می‌باید. و اگر بر دوام نبُوَد، در بیشترِ احوال می‌باید؛ که فلاح در وی بسته است و برای این گفت: وَ اذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ، می‌گوید اگر امید #فلاح می‌دارید کلید وی ذکرِ بسیار است نه اندک، و در بیشترِ احوال نه کمتر.

🔹و از برای این گفت: الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ ثنا بر این قوم کرد که ایشان، بر پای و نشسته و خفته، در هیچ حال غافل نباشند. و گفت: وَاذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ وَلَا تَكُنْ مِنَ الْغَافِلِينَ. گفت: وی را یاد کن به زاری و هراس و پوشیده، بامداد و شامگاه، و هیچ غافل مباش....

🔹و معاذ بن جبل (رض) گفت: «اهل #بهشت به هیچ چیز #حسرت نخورند مگر بر یک ساعت که در دنیا بر ایشان بگذشته باشد که ذکر حق_تعالی_ نکرده باشند.»

🔹چون ذکرْ غالب شد، اُنس و محبتْ مستولی شد، تا چنان شود که حق را از همهٔ دنیا و آنچه در دنیاست دوست‌تر دارد، و اصلِ #سعادت این است؛ که چون مرجع و مصیر با حق خواهد بود، به مرگْ کمالِ لذّت یابد، و مشاهدتِ وی بر قدرِ محبّت وی بُوَد... چون دل به نورِ ذکرْ آراسته گشت، کمال سعادت را مهیّا شد: هر چه در این جهان پیدا نیاید، پس از مرگ پیدا شود؛ باید که همیشه ملازم باشد مراقبتِ دل را، تا با حق_تعالی_ راز آرد و هیچ غافل نباشد، که ذکرِ بر دوامْ کلیدِ عجایبِ ملکوتِ حضرتِ الهیّت است. و معنیِ اینکه رسول (ص) گفت: «هر که خواهد در روضه‌های بهشت تماشا کند، ذِکر حق_تعالی_ بسیار باید که کند.» این است.

👈و از این اشارت که کردیم معلوم شد که لُبابِ همهٔ عبادت‌ها #ذکر است.»

📚(کیمیای سعادت، جلد اول، تصحیح خدیو جم، نشر علمی و فرهنگی، ص۲۵۲_۲۵۳ و ۲۵۶)