انتقاد از اينكه قران را فقط براي ثواب ،قرائت كنيم

امام خميني در كتاب آداب الصلاه،بخش كوچكي را به موضوع قران اختصاص داده اند كه حاوي نكات قابل تاملي است


فصل سوم‏

اكنون كه مقاصد و مطالب اين صحيفه الهيه را دانستى، يك مطلب مهمّى را بايد در نظر بگيرى كه با توجه به آن راه استفاده از كتاب شريف بر تو باز شود و ابواب معارف و حِكَم بر قلبت مفتوح گردد.

و آن، آن است كه به كتاب شريف الهى نظر تعليم داشته باشى و آن را كتاب تعليم و افاده بدانى، و خود را موظف به تعلّم و استفاده بدانى.

و مقصود ما از تعليم و تعلّم و افاده و استفاده آن نيست كه جهات ادبيّت و نحو و صرف را از آن تعليم بگيرى، يا حيث فصاحت و بلاغت و نكات بيانيّه و بديعيّه از آن فراگيرى، يا در قصص و حكايات آن به نظر تاريخى و اطّلاع بر امم سالفه بنگرى؛ هيچ يك از اينها داخل در مقاصد قرآن نيست و از منظور اصلى كتاب الهى به مراحلى دور است.

و اين كه استفاده ما از اين كتاب بزرگ بسيار كم است، براى همين است كه يا به آن نظر تعليم و تعلم نداريم- چنانچه غالباً اين طوريم- فقط قرائت قرآن مى‏كنيم براى ثواب و اجر، و لهذا جز به جهت تجويد آن اعتنائى نداريم. مى‏خواهيم قرآن را صحيح بخوانيم كه ثواب به ما عنايت شود، و در همين حد واقف مى‏شويم و به همين امر قناعت مى‏كنيم؛ و لهذا چهل سال قرآن شريف را مى‏خوانيم و به هيچ وجه از آن استفاده‏اى حاصل نشود جز اجر و ثواب قرائت.

و يا اگر نظر تعليم و تعلّم داشته باشيم، با نكات بديعيّه و بيانيّه و وجوه اعجاز آن، و قدرى بالاتر، جهات تاريخى و سبب نزول آيات، و اوقات نزول، و مكّى و مدنى بودن آيات و سور، و اختلاف قرائات و اختلاف مفسرين از عامّه و خاصه، و ديگر امور عرضيّه خارج از مقصد كه خود آنها موجب احتجاب از قرآن و غفلت از ذكر الهى است، سر و كار داريم. بلكه مفسرين بزرگ ما نيز عمده همّ خود را صرف در يكى از اين جهات يا بيشتر كرده و باب تعليمات را به روى مردم مفتوح نكرده ‏اند.

به عقيده نويسنده تا كنون تفسير براى كتاب خدا نوشته نشده. به طور كلّى معنى تفسير كتاب آن است كه شرح مقاصد آن كتاب را بنمايد؛ و نظر مهم به آن، بيان منظور صاحب كتاب باشد.

اين كتاب شريف، كه به شهادت خداى تعالى كتاب هدايت و تعليم است و نور طريق سلوك انسانيّت است، بايد مفسِّر در هر قصه از قصص آن، بلكه هر آيه از آيات آن، جهت اهتداء به عالم غيب و حيث راه‏نمايى به طرق سعادت و سلوك طريق معرفت و انسانيّت را به متعلّم بفهماند. مفسِّر وقتى مقصد از نزول را بما فهماند مفسر است، نه سبب نزول به آن طور كه در تفاسير وارد است

الجمله، مقصود ما از اين بيان نه انتقاد در اطراف تفاسير است، چه كه هر يك از مفسِّرين زحمتهاى فراوان كشيده و رنجهاى بى‏ پايان برده تا كتابى شريف فراهم آورده فَلِلّهِ دَرُّهُمْ وَ عَلَى اللَّه اجْرُهُم، بلكه مقصود ما آن است كه راه استفاده از اين كتاب شريف را، كه تنها كتاب سلوك الى اللَّه و يكتا كتاب تهذيب نفوس و آداب و سنن الهيّه است و بزرگتر وسيله رابطه بين خالق و خلق و عروة الوثقى و حبل المتين تمسّك به عزّ ربوبيّت است، بايد به روى مردم مفتوح نمود.

كلمات كليدي:قرآن تدبر قرائت مفسر

در قرآن کریم این سرچشمه فیض الهی تدبّرکن،هرچندصرف خواندن آن که نامه ی محبوب است به شنونده ی محجوب آثاری دلپذیر دارد.
لکن تدبّر در آن انسان را به مقامات بالاتر و والاتر هدایت می کند.


أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا

و تا این قفل و بندها بازنگردد و به هم نریزد،از تدبر هم آنچه نتیجه است،حاصل نگردد.

💢 صحیفه امام خمینی،ج18،نامه به خانم طباطبایی

ویرایش بوسیله کاربر 1397/08/23 10:22:45 ق.ظ  | دلیل ویرایش: edit

قرآن سفره عمومي خداي سبحان است
همه انسانها در كنار اين سفره نشسته‌اند تنها علما و حكما و اهل برهان دعوت نشده‌اند
همه انسانها براي هدايت دعوت شده‌اند
فكر بسياري از آنها با برهان و استدلال عقلي مأنوس نيست ولي همان معارف را در حد تنزل به صورت يك مثل ذكر مي‌كند تا ديگران هم متوجه بشوند باز به اين هم اكتفا نمي‌كند

چون قرآن كتاب علم نيست كه مطلب را به هر زباني كه شد به مردم بفهماند خواه با برهان خواه با تمثيل
كتاب هدايت است يعني هم بفهمند و هم بپذيرند تنها غرض اين نيست كه اين اصول را به ياد مردم بدهد تا
آنها كه با برهان آشنايند از راه دليل بفهمند
آنها كه اهل برهان نيستند با مثل بفهمند
بايد اين معارف را بپذيرند و به اين معارف گردن بنهند ايمان بياورند

لذا قرآن كريم همه اين حقايق را اول با برهان تثبيت فرمود بعد اشكالات را ذكر كرد ویکی پس از ديگري به اين شبهات جواب داد سپس همه اين معارف را در حد يك تمثيل متنزّل كرد كه دست همه برسد

آنهايي كه با برهان فهميدند با تمثيل بهتر بفهمند آنها كه اهل برهان نيستند با تمثيل اصل مطلب را درك كنند و سپس پرداخت به عاملي كه نمي‌گذارد اينها گردن بنهند و ايمان بياورند

اين علاقه به دنياست خواه درحكيم, خواه در جاهل, خواه در عالم, اين علاقه‌ها هست يا در آنها بيشتر در جاهل‌ها كمتر يا بالعكس اين مربوط به خصوصيت‌هاي فردي است لذا قرآن كريم كتاب نور و هدايت است نه كتاب برهان و علم خشك نظير كتب عقلي و مانند آن آن‌گاه به علاج اين مسئله مي‌پردازد مي‌فرمايد تنها چيزي كه نمي‌گذارد انسان به فهميده گردن بنهد و در برابر حق خضوع كند حب دنياست دنيا با همه معاني وسيعش


ایت اله جوادی املی- تفسیر سوره رعد

ویرایش بوسیله کاربر 1402/10/01 01:33:05 ب.ظ  | دلیل ویرایش: edit