آيه وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُواْ أَيْنَ شُرَكَآؤُكُمُ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ
ترجمه و روزى كه آنان را یكسره محشور مىكنیم، سپس به كسانى كه شرك ورزیدند گوییم: كجایند شریكان شما كه بر ایشان گمان (خدایى) داشتید؟
نکته ها بازخواست ذلّت بار مشركین در قیامت، نشانه ى محرومیّت آنان از رستگارى است، همان محرومیّتى كه در آیه ى قبل به آن اشاره شده است.
گرچه آیه، به شرك نظر دارد، ولى آنان هم كه رهبرى غیر اولیاى خدا را بپذیرند و با اولیاى معصوم الهى به مخالفت و جنگ برخیزند، به نوعى مشركند.
در زیارت جامعه ى كبیره مىخوانیم: «و مَن حاربكم مشرك» [276] و در حدیث آمده است: «الرّاد علینا كالرّاد على اللّه و هو على حدّ الشرك باللّه» [277] كسى كه كلام و راه ما را رد كند، همچون كسى است كه كلام خدا را نپذیرد و چنین شخصى به منزله ى مشرك است.
276) مفاتیح الجنان.
277) كافى، ج1، ص67.
پيام ها 1- دادگاه قیامت، علنى است. «نحشرهم جمیعاً ثم نقول»
2- قبل از هر عقیده و عشق و پرستشى، آمادهى پاسخگویى در روز قیامت باشیم. «و یوم نحشرهم... أین شركاؤكم»
3- قیامت روز ظهور حقّ بودن توحید، حتّى براى مشركان است. «أین شركاؤكم»
4- شرك، خیالى بیش نیست. «تزعمون»
آيه ثُمَّ لَمْ تَكُن فِتْنَتُهُمْ إِلَّا أَن قَالُواْ وَاللَّهِ ربِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِينَ
اُنظُرْ كَيْفَ كَذَبُواْ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَفْتَرُونَترجمه پس (از آن همه فریفتگى به بتان، در پیشگاه خداوند) عذرى نیابند جز آنكه (از بتان بیزارى جسته و) بگویند: سوگند به خدا! پروردگارمان، ما هرگز مشرك نبوده ایم.
بنگر كه چگونه علیه خود دروغ گفتند و (تمام بتها و شریكان كه همواره مى ساختند از نزد آنان محو شد و) آنچه به دروغ و افترا به خدا نسبت مى دادند از دستشان رفت.
نکته ها امام صادق علیه السلام فرمود: مراد از «فتنه» در «لم تكن فتنتهم»، معذرتخواهى مشركان مىباشد. [278]
«ضلّ الشىء» به معناى ضایع شدن، هلاكت و نابودى چیزى است. [279]
دروغگویان به مقتضاى خصلتى كه در دنیا كسب كردهاند، در قیامت نیز دروغ مىگویند. «واللّه ما كنّا مشركین»، چنانكه در جاى دیگر مىخوانیم: «یوم یبعثهم اللَّه جمیعاً فیَحلفون له كما یَحلفون لكم و یحسبون انّهم على شىء الا انّهم هم الكاذبون» [280]
حضرت على علیه السلام در ذیل آیه در حدیثى مى فرماید: بعد از این دروغ، بر لبشان مهر زده مىشود و سایر اعضاى آنان حقّ را بازگو مىكنند. [281]
امام صادقعلیه السلام فرمود: روز قیامت خداوند آن چنان عفو وبخشش مىكند كه به ذهن هیچ كس حتّى خطور نمىكند، تا آن اندازه كه مشركان نیز مىگویند: ما مشرك نبودیم، (تا مشمول عفو الهى شوند). [282]
278) تفسیر مجمعالبیان.
279) لسان العرب.
280) مجادله، 18.
281) تفسیر كنزالدّقائق.
282) تفسیر عیّاشى.
پيام ها 1- قیامت، آن چنان حتمى است كه گویا هم اكنون نیز حاضر است. «اُنظر» و نفرمود: «ستنظر». (پیامبرصلى الله علیه وآله در دنیا نیز مى تواند باچشم ملكوتى، شاهد صحنه هاى قیامت باشد.)
2- تكیهگاههاى غیر الهى نابود خواهد شد. «ضلّ عنهم»
3- در دادگاه الهى، نه دروغ انسان كارساز است، نه سوگند او. «ضلّ عنهم ما كانوا یفترون»
4- آن همه اصرار بر تكیهگاههاى غیر الهى، خیالى بیش نیست. «و ضلّ عنهم ما كانوا یفترون»
ویرایش بوسیله کاربر 1392/09/22 02:02:12 ب.ظ
| دلیل ویرایش: مشخص نشده است
