مقاله ای جالب در خصوص مدنی یا مکی بودن سوره عادیات و نیز قسم های ابتدای سوره
"یکی از سُوَر اختلافی از نظر مکّی و مدنی بودن، سورة عادیات است که اگر مکان نزول سوره تعیین گردد، در تفسیر و شناخت بهتر آن نقش بسزایی دارد. برخی از مفسّران به دلیل سوگندهای ابتدایی در باب اسبان جنگی، آن را مربوط به جهاد دانسته‌اند که در مدینه واجب شده است. همچنین روایاتی که نزول سوره را بعد از غزوة ذات‌السّلاسل بیان کرده، آن را مدنی دانسته‌اند
روایت سبب نزول مدنی سوره:مقاتل گوید: پیغمبر(ص) سریّه‌ای به سرکردگی منذر بن عمرو انصاری به سوی طایفه‌ای از کنانه گسیل داشته بود. و دیری نگذشت که از آنها خبری نشد و منافقان گفتند: همگی کشته شده‌اند. خداوند با فرستادن آیات 1ـ5 این سوره، پیامبر(ص) را از حال آنها باخبر ساخت» (واحدی، 1412ق.: 489).
روایت سبب نزول مکی سوره :ابن عباس به نقل (علی(ع)) : مراد از آن شترهای نفس‌زنان است که از عرفه به سمت مزدلفه و آنگاه منا می‌روند. » (طبری،1420ق.، ج30: 347).
✳️نتیجه گیری :
❗️با بررسی و دقّت در روایات ترتیب نزول و روایات صحیح، سبب نزول و ضوابط و خصائص سوره‌ها و نیز نظر مفسّران و علمای علوم قرآن در باب زمان نزول سورة عادیات، مکّی بودن سوره به دست می‌آید
امّا در روایات سبب نزولی که مدنی بودن سوره را گزارش کرده‌اند و آن را مرتبط با برخی سریّه‌ها و غزوة ذات‌السّلاسل دانسته‌اند،در سند آنها افرادی ضعیف و غیرموثّق وجود دارند یا روایت آنها به صورت مرسل بیان شده است.
👈بنابراین، به این روایات نمی‌توان به عنوان روایت سبب نزول سوره اعتماد کرد.
‼️امّا روایات دالّ بر مکّی بودن سوره، از نظر سندی و متنی متقن‌تر است.
♻️از نظر محتوا نیز سورة عادیات صحنة معاد و قیامت را ترسیم میکند که خود دیدگاه مکّی بودن سوره را تقویت میکند
از سویی، دربارة دلایلی که بر مدنی بودن سوره، مبنی بر اشاره به اسبان جنگی در دوران وجوب جهاد (که در مدینه بوده،) آورده میشود، ‼️میتوان گفت همانگونه که در روایات صحیح و روایتی به نقل از امام علی(ع) بدان اشاره شده، «عادیات» وصفی برای «شتران حجّ» است.
اگر «عادیات» را به معنای «اسبان جنگی» نیز بگیریم، این معنا مستلزم اشارة آیات به پدیدة جهاد و در نتیجه، مدنی بودن سوره نمی‌باشد، بلکه اشارة آیات به اسب جنگی است که با اسب جهادی متفاوت است؛ زیرا اسب جنگی از جایگاه مهمّی در فرهنگ و زندگی جاهلیّت برخوردار بوده است.
♻️♻️بنابراین، خداوند در دوران مکّه بدان سوگند یاد کرده است. از دیگر سو، اسلوب و موضوع سورة عادیات با خصائص اسلوبی و موضوعی سُوَر مکّی همخوانی بیشتری دارد؛ از جملة این خصائص میتوان به کوتاهی آیات، کثرت فواصل، تأکید بسیار، تثبیت اصول اعتقادی و ... اشاره کرد
منبع:بررسی فضای نزول سورة عادیات (با تأکید بر مکّی یا مدنی بودن سوره)
مقاله 4، دوره 5، شماره 18، پاییز 1393، صفحه 91-114 ،پژوهش نامه معارف قرانی
نویسندگان قاسم فائز؛ عماد صادقی ؛ ابوذر خیراندیش
http://rjqk.atu.ac.ir/article_1857.htmlویرایش بوسیله کاربر 1396/11/12 10:59:47 ق.ظ
| دلیل ویرایش: edit
