بنام خدا


🔶 تدبر درسوره طارق 🔶


بسم الله الرحمن الرحيم

و السماء و الطارق (1)
و ما اءدرئك ما الطارق (2)
النجم الثاقب (3)
إ ن كل نفس لما عليها حافظ (4)
1 - سوگند به آسمان و كوبنده شب .
2 - و تو نمى دانى كوبنده شب چيست؟
3 - همان ستاره درخشان و شكافنده تاريكيها.
4 - (به اين آيت بزرگ الهى سوگند) كه هر كس مراقب و حافظى دارد.


🔸درب پاراگراف اول :آیات ۱تا۴

قسم به نظم کواکب وبازگشت آنها درشب (علیرغم ناپیدایی آنها در روز)،نفس انسان نیز باهمه آثارخود(براساس حساب وکتاب خلقت )بازخواهد گشت.


فلينظر الانسن مم خلق (5)
خلق من ماء دافق (6)
يخرج من بين الصلب و الترائب (7)
إ نه على رجعه لقادر (8)
يوم تبلى السرائر (9)
فما له من قوة و لا ناصر(10)
5 - انسان بايد نگاه كند كه از چه چيز آفريده شده ؟!
6 - از يك آب جهنده آفريده شده است .
7 - آبى كه خارج مى شود از ميان (پشت ) و (سينه ها).
8 - (كسى كه او را از چنين موجود ناچيزى آفريد) مى تواند او را بازگرداند.
9 - در آن روز كه اسرار پنهان آشكار مى شود.
10 - و براى او هيچ نيرو و ياورى نيست.


🔸درب پاراگراف دوم: آیات۵تا۱۰

انسان با دقت در آفرینش ابتدایی خود ، به این بازگشت وپیدایش جبری آثار نفس در روز جزا پی خواهد برد


و السماء ذات الرجع (11)
و الا رض ذات الصدع (12)
إ نه لقول فصل (13)
و ما هو بالهزل (14)
11 - سوگند به آسمان پرباران !
12 - و سوگند به زمين پرشكاف (كه گياهان از آن سر برمى آورند).
13 - كه اين يك سخن حق است .
14 - و شوخى نيست .


🔸درب پاراگراف سوم : آیات ۱۱تا۱۴

سوگند به نظم حاکم بر جو آسمان وزمین (حرکت قطرات آب ورویش وحیات گیاهان)،که این سخن (بازگشت)حقیقتی انکار ناپذیراست.


إ نهم يكيدون كيدا (15)
و اءكيد كيدا (16)
فمهل الكفرين اءمهلهم رويدا (17)
15 - آنها پيوسته حيله مى كنند.
16 - و من در مقابل آنها چاره مى كنم .
17 - حال كه چنين است كافران را اندكى مهلت ده (تا سزاى اعمالشان را ببينند).


🔸درب پاراگراف چهارم : آیات ۱۵تا۱۷

کید کافران بر انکار این بازگشت به جایی نخواهدرسید.



🔰 درس سوره :

متوجه نمودن انسان بر حقیقت انکار ناپذیر معاد وبازگشت کامل (نفس وجسم)وی به اقتضای نظم وحکمت موجود در هستی.


👈نکته :

1️⃣باتوجه به محور سوره بر معاد وخلقت دوباره انسان ،وآیه ۹مبنی بر آشکار شدن اسرار پنهان در روز جزا ، می توان قسم های ابتدای سوره را بر اشکار شدن (در شب)ستاره پنهان (در روز)تلقی نمود واهمیت این آیات الهی (کواکب )را در تاکید پروردگار بر پیدا شدن مجدد نفس انسان و آثار نا پیدایش درک نمود.

2️⃣پاراگراف دوم وسوم سوره که انسان را به خلقت ابتدایی اش ورویش گیاهان توجه داده ، می تواند مطرح کننده خلقت مجدد جسم انسان درمعاد بوده ومعاد جسمانی را به اثبات برساند.


سرکار خانم خدایی

الطارق
🔹 پاراگراف اول :

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪﺍ ﻛﻪ رحمان و رحیم است .
وَالسَّمَاءِ وَالطَّارِقِ
ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻭ طارق (١)
وَمَا أَدْرَاكَ مَا الطَّارِقُ
ﻭ ﺗﻮ ﭼﻪ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻲ طارق ﭼﻴﺴﺖ؟(٢)
النَّجْمُ الثَّاقِبُ
آﻥ ﺳﺘﺎﺭﻩ نافذ و نورانیست که ظلمت را می شکافد .(٣)
إِن كُلُّ نَفْسٍ لَّمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌ
ﻧﻴﺴﺖ هیچ جانی ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮ ﺍﻭ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ .(٤)

آیه ۱ قسم و آیات ۲ و ۳ فرع بر آن هستند و تنها آیه اصلی آیه ۴ است .

🔸 درب پاراگراف اول :
هیچ نفسی بدون نگهبان نیست .

🔹 پاراگراف دوم :

فَلْيَنظُرِ الْإِنسَانُ مِمَّ خُلِقَ
ﭘﺲ باید ﺑﻨﮕﺮﺩ انسان ﺍﺯ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟(٥)
خُلِقَ مِن مَّاءٍ دَافِقٍ
ﺍﺯ ﺁﺑﻲ ﺟﻬﻨﺪﻩ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ;(٦)
يَخْرُجُ مِن بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ
که ﺍﺯ میان ﺻﻠﺐ ﻣﺮﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﻨﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻰ ﺁﻳﺪ .(٧)
إِنَّهُ عَلَىٰ رَجْعِهِ لَقَادِرٌ
ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ او (خداوند) ﺑﺮ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ هر آینه ﺗﻮﺍﻧﺎﺳﺖ ،(٨)
يَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ
در رﻭﺯﻱ ﻛﻪ ﺭﺍﺯﻫﺎ ﻓﺎﺵ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ .(٩)
فَمَا لَهُ مِن قُوَّةٍ وَلَا نَاصِرٍ
ﭘﺲ نیست برای او (ﺍﻧﺴﺎﻥ) نه ﻧﻴﺮﻭﻳﻲ ﻭ ﻧﻪ ﻳﺎﻭﺭﻱ .(۱۰)

در این پاراگراف آیات ۶ و ۷ توضیح آیه ۵ هستند . و آیات ۹ و۱۰ توضیح آیه ۸ می باشند . پس پیام آیه در واقع آیات ۵ و ۸ است .

🔸 درب پاراگراف دوم :
شناخت معاد با دقت در خلقت انسان ممکن می شود .

🔹 پاراگراف سوم :

وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الرَّجْعِ
ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺑﺎﺭﺍﻥ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻭ ﭘﺮﺭﻳﺰﺵ ﺍﺳﺖ .(١١)
وَالْأَرْضِ ذَاتِ الصَّدْعِ
ﻭ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺷﻜﺎﻑ ﺍﺳﺖ .(۱۲)
إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ
ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ آن (ﻗﺮﺁﻥ) هر آینه ﺳﺨﻨﻲ ﺟﺪﺍﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ(۱۳)
وَمَا هُوَ بِالْهَزْلِ
ﻭ ﺁﻥ ﻫﺮﮔﺰ ﺷﻮﺧﻲ نیست !(۱۴)

در این پاراگراف آیات ۱۱ و ۱۲ قسم و آیه ۱۳ جواب قسم است و آیه ۱۴ توضیح آیه ۱۳ است .بنابر این آیه ۱۳ اصلی است .

🔸 درب پاراگراف سوم :
باور به حتمی بودن معاد .

🔹 پاراگراف چهارم :

إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْدًا
همانا آﻧﺎﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺣﻴﻠﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ یکنوع حیله ای را (۱۵)
وَأَكِيدُ كَيْدًا
ﻭ ﭼﺎﺭﻩ ﻭ ﺗﺪﺑﻴر می کنم یکنوع تدبیری را.(۱۶)
فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًا
ﭘﺲ ﻛﺎﻓﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﻬﻠﺖ ﺩﻩ ﻭ ﻣﺪﺕ ﺍﻧﺪﻛﻲ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ .(۱۷)

به نظر آیات ۱۵ و ۱۶ اصلی و ایه ۱۷ فرع بر آیات قبلی است .

🔸 درب پاراگراف چهارم : تدبیر خداوند دامنگیر منکران معاد خواهد بود .

📚 درس سوره :
اعمال و رفتار انسان همواره رصد می شود و انسان باید با شناخت معاد و باور قلبی به آن درست زندگی کند تا به خاطر عملکردش در معرض عذاب الهی قرار نگیرد .


سرکار خانم شجاعت

مراد از حافظ و نگهبان بر همه چيست؟

💫🌟ان کل نفس لما عليها حافظ اين جمله جواب قسم است ، و کلمه لما در آن به معناي الا است ، و معناي آيه اين است که : هيچ نفسي نيست الا اينکه نگهباني بر او موکل است .

🌺و مراد از موکل شدن نگهباني براي حفظ نفس ، اين است که فرشتگاني اعمال خوب و بد هر کسي را مي‏نويسند ، و به همان نيت و نحوه‏اي که صادر شده مي‏نويسند ، تا بر طبق آن در قيامت حساب و جزا داده بشوند ، پس منظور از حافظ ، فرشته ، و منظور از محفوظ عمل آدمي است ، همچنان که در جاي ديگر فرموده : و ان عليکم لحافظين کراما کاتبين يعلمون ما تفعلون .

👈و بعيد نيست که مراد از حفظ نفس ، حفظ خود نفس و اعمال آن باشد ، و منظور از حافظ ، جنس آن بوده باشد ، که در اين صورت چنين افاده مي‏کند که جانهاي انسانها بعد از مردن نيز محفوظ است ، و با مردن نابود و فاسد نمي‏شود ، تا روزي که خداي سبحان بدنها را دوباره زنده کند ، در آن روز جانها به کالبدها برگشته دوباره انسان بعينه و شخصه همان انسان دنيا خواهد شد ، آنگاه طبق آنچه اعمالش اقتضا دارد جزا داده خواهد شد ، چون اعمال او نيز نزد خدا محفوظ است ، چه خيرش و چه شرش .

👌بسياري از آيات قرآن که دلالت بر حفظ اشيا دارد اين نظريه را تاييد مي‏کند ، مانند آيه قل يتوفيکم ملک الموت الذي و کل بکم ، و آيه الله يتوفي الانفس حين موتها و التي لم تمت في منامها فيمسک التي قضي عليها الموت .


🌺🍃شخصيت يک انسان به نفس و يا به عبارت ديگر به روح او است ، نه به بدن او ، در آخرت هم وقتي خداي تعالي بدن فلان شخص را خلق کرد ، و نفس و يا به عبارتي روح او را در آن بدن دميد قطعا همان شخصي خواهد شد که در دنيا به فلان اسم و رسم و شخصيت شناخته مي‏شد ، هر چند که بدنش با صرفنظر از نفس ، عين آن بدن نباشد بلکه مثل آن باشد .


📚 از تفسیر المیزان

ویرایش بوسیله کاربر 1397/03/01 10:43:43 ق.ظ  | دلیل ویرایش: edit

قرآن‌فهمي‌براي‌همه :تدبر در سورههای مرحله دوم نزول، ترجمه و تفسير سوره طارق


بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان


وَالسَّمَاء وَالطَّارِقِ {1}سوگند به آسمان و طارق(رونده یا ضربه زننده در آسمان){1}
وَمَا أَدْرَاكَمَا الطَّارِقُ {2}و تو چه دانى كه طارق چيست {2}
النَّجْمُ الثَّاقِبُ {3}آن ستارهِ( با نور) نافذ (یا شهاب با حرارت و شعله نافذ) {3}
إِن كُلُّ نَفْسٍ لَّمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌ {4}هيچ كس نيست مگر اينكه بر او نگاهبانى [از زوال و نیستی] است {4}

خلاصه دسته آیات1-4:همه آفرينش وانسانها همواره تحت مراقبت و حفاظت از زوال هستند.

نکات:
1-در تعریف طارق و مصداق النجم الثاقب،اقوال متقاوتی موجود است.لفظ ثاقب تنها یکبار دیگر در سوره صافات و بعنوان صفت شهابهای محافظت کننده اسمان از استراق سمع شیاطین بکاررفته است.

إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاء الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ {6}ما آسمان اين دنيا را به زيور اختران آراستيم {6}
وَحِفْظًا مِّن كُلِّ شَيْطَانٍ مَّارِدٍ {7}و [آن را] از هر شيطان سركشى نگاه داشتيم {7}
لَا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَى وَيُقْذَفُونَ مِن كُلِّ جَانِبٍ {8}[به طورى كه] نمىتوانند به انبوه [فرشتگان] عالم بالا گوش فرا دهند و از هر سوى پرتاب مىشوند {8}
دُحُورًا وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ {9}با شدت به دور رانده مىشوند و برايشان عذابى دايم است {9}
إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ {10}مگر كسى كه [از سخن بالاييان] يكباره استراق سمع كند كه شهابى نفوذکننده از پى او مىتازد {10}

در سوره جن نیز از زبان جنیان ،اینگونه بیان شده است:
وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاء فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا {8}و ما بر آسمان دستيافتيم و آن را پر از نگهبانان توانا و تيرهاى شهاب يافتيم {8}
وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَن يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَّصَدًا {9}و در [آسمان] براى شنيدن به كمين مىنشستيم [اما] اكنون هر كه بخواهد به گوش باشد تير شهابى در كمين خود مىيابد {9}

با توجه به اینکه در فراز نخست سوره طارق هم بحث محافظت خداوند بر همه چیز مطرح است،لذا النجم الثاقب میتواند دلالت بر شهابهای محافظت کننده اسمان از جنیان و شیاطین داشته باشد.

2-مراد از لما عليها حافظ چيست؟بسياري از مترجمان و مفسران، همانند سوره انفطار،مصداق انرا فرشتگان موظف به ثبت اعمال هر فرد دانسته اند اما با توجه به تفاوت سياق آيات سوره طارق كه بر امكان حشر و معاد دلالت دارد،مراد از حافظ ،حفاظت و مراقبت اصل وجودي هر انسان از فنا و زوال است.همان خداوندي كه او را در مراحل مختلف افرينش تا تولد،حفظ كرد همو در قيامت هم هستي او را حفظ مي كند.اين حافظ هم ميتواند به خود خداوند منتسب شود و هم به كارگزاران و سيستم هاي تعريف شده در اين خصوص.

3-منظور از نفس چيست؟ آيا روح انسان است يا جسم او يا هر دو؟
-"نفس: اصل الواحد در ماده: تحقق مفهوم تشخّص در ذات چيزي است. كلمات نفس و أنفُس در قرآن كريم: به معناي متشخّص متعيّن است و به معناي روح به كار نرفته است و تفسير أنفُس به ارواح، صحيح نيست؛ زيرا براي روح، مرگ يا قتل يا شهادت يا ... جايز نيست."التحقيق في كلمات القران

- تعبير "كل نفس" در ايات متعدد قران بكار رفته است كه غالبا بر همان جنبه مشهود انساني دلالت دارد.مثلا كل نفس ذائقه الموت،اليوم تجزي كل نفس بما كسبت كه مسلما مراد ،روح انسان نيست.
-با توجه به ادامه ايات هم كه به تولد انسان و نيز رجعت او در قيامت اشاره كرده است،در ايه 4 هم مراد،ذات وجود مادي هركس است.

فَلْيَنظُرِ الْإِنسَانُ مِمَّ خُلِقَ {5}پس انسان بايد بنگرد كه از چه آفريده شده است {5}
خُلِقَ مِن مَّاء دَافِقٍ {6}از آب جهنده اى خلق شده {6}
يَخْرُجُ مِن بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ {7}[كه] از میان صلب و استخوانهاى نرم بيرون مى آيد {7}

خلاصه دسته آیات 5-7:پيدايش انسان وزايل نشدن هستي اودرمراحل مختلف آفرينش(از صلب پدر تا ورود به اين دنيا)،نشانه اي از حفاظت خداوند از وجود همه انسانهاست.

إِنَّهُ عَلَى رَجْعِهِ لَقَادِرٌ{8}همانا او [= خدا يا همان حافظ] بر بازگردانيدن (جسم)وى بخوبى تواناست {8}
يَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ {9}در آن روز كه رازها [همه] فاش شود {9}
فَمَا لَهُ مِن قُوَّةٍ وَلَا نَاصِرٍ {10}پس او را نه نيرويى (درونی) ماند و نه ياورى (بیرونی){10}

خلاصه دسته آیات 8-10:خدا ،بر بازگشت انسان پس از مرگ در روز قیامت که نهانها اشکار میشود و انسان یاوری ندارد، قدرت دارد.

نکات و پرسش ها:

1-ایا دو دسته آیات 8-10و5-7،مستقل است یا در ادامه و مرتبط با ایات 1-4 است؟

-با توجه به ف ابتدای آیه 5 و مفهوم ايات 5-10 میتوان گفت این آیات،تبیین و توضيح بيشتر آيات ابتدايي 1-4هستند .خداوند در آيات 5-7 نمونه اي از حفظ و حراست خداوند از هستي انسان را با توجه دادن به مراحل مختلف شكل گيري اوليه وجود او تا ورود به اين دنيا متذكر ميشود.سپس در ايات 8-10 استمرار اين حفاظت از وجود انسانها را در حشر و بازگشت انسانها پس از مرگ متجلي ميداند.
ضمیر ه در انه لقادر نیز به حافظ برمیگردد. از ابتدای سوره تا اینجا هیچ اسمی از خداوند به میان نیامده و تنها اسمی که میتوان ضمیر ه را با توجه به مفهوم ایات،به ان مرتبط کرد همین حافظ است.

تركيب آيات 5-10 را ميتوان چنين گفت:همچنانكه در پرتو حفاظت الهي از هستي هر انسان درمراحل مختلف آفرينش(از صلب پدر تا ورود به اين دنيا)محافظت ميشود،در قيامت هم با حشر و بازگشت مجدد او ،حيات انسان استمرار يافته و زوال نمي يابد.

با عنايت به موارد فوق، آیات 1-10 را میتوان باهم یک فراز محسوب كرد:
عصاره فراز آيات 1-10:خداوندِ حافظِ كل هستي و خالق انسانها،با حشر و بعث انسانها پس از مرگ،حيات انسانها را استمرار مي بخشد.

وَالسَّمَاء ذَاتِ الرَّجْعِ {11}سوگند به آسمانِدارايِ بازگردنده (بخارات آب بصورت باران يا انعكاس نور) {11}
وَالْأَرْضِ ذَاتِ الصَّدْعِ {12}سوگند به زمينِدارايِ قطع كننده(گياهاني كه از زمين سخت مي رويند) {12}
إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ {13}[كه] آن (آيات قبل) قولی قاطع و روشنگر است {13}
وَمَا هُوَ بِالْهَزْلِ {14}و آن شوخى نيست {14}

عصاره فراز آیات 11-14:سوگند به نشانه هاي مستمررجعت در طبيعت،استمرار حيات انسانها پس از مرگ،قولی قاطع است

نکات:

-در اينكه منظور از آسمان ذات الرجع و زمين ذات الصدع چيست،اختلاف نظر وجود دارد.قول مشهور ،چرخه باران در طبيعت را مصداق ايه 11 و شكافته شدن زمين در اثر رويش گياهان را مصداق ايه 12 ميداند. با توجه به اينكه در قران اشاره به باران در طبيعت و زنده شدن زمين پس از بارش به كرات به عنوان شاهدي بر بعث دوباره انسانها در قيامت مطرح شده است، و در ایه 8 هم به بازگشت انسانها در قیامت اشاره شده بود،مي توان اين قول را پذيرفت.

إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْدًا {15}آنان دست به نيرنگ مىزنند (در برابر آیات و پذيرش معاد){15}
وَأَكِيدُ كَيْدًا {16}و [من نيز] دست به نيرنگ مىزنم {16}
فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًا {17}پس كافران را مهلت ده و كمى آنان را به حال خود واگذار (نگران انکار و نیرنگ انها نباش){17}

عصاره فراز آیات 15-17: کافران در برابر آيات قرآن و موضوع معاد،کید میکنند .با توجه به احاطه و مراقبت خدا بر همه انسانها،آنها را به حال خودشان واگذار.خودم کیدشان را چاره میکنم.

نکات:
1-سوره طارق از سوره های نازل شده در سال اول بعثت است لذا هنوز کافرین ظهور اشكاري نداشته و به کید افرینی مشغول نشده اند لذا ایه 17 اخباری است که خداوند به رسولش میدهد تاضمن اگاه کردن او ،قوت قلب نیز دهد که خدامکر انها را چاره میکند.
2-فراز اخر سوره نیز با ایات قبلی یعنی حافظ بودن خدا مرتبط است.یعنی همان خدای محافظ هم بر کافران محافظ و مسلط است و هم بر پیامبر و هم بر ايات خود.
3-آيات 9 و10 نيز ميتواند با فراز اخر مرتبط باشد.باين صورت كه كافريني كه در برابر آيات قران و موضوع معاد،كيد مي كنند را مهلت بده تا در روز قيامت كه نيات و رازهاي همگان اشكار ميشود و هيچ قوت و ياوري ندارند،خداوند به حساب آنها رسيدگي نمايد.

درس سوره طارق:رجعت انسانها پس از مرگ توسط خداوندِ حافظِ كلِ هستي و خالق انسان،قطعي است .کید منكران را هم چاره میکند.



سيدكاظم فرهنگ

ویرایش بوسیله کاربر 1397/11/24 11:11:18 ق.ظ  | دلیل ویرایش: edit

⚜آیات( ۵ و ۶) موضوعات علمی هستند که امروزه بشر مفصلا به آن دست یافته و می توان گفت از معجزات علمی قرآن می باشد.


⚜آیات این پاراگراف دو قسمت می شود
🔺قسمت اول چگونگی خلقت انسان یعنی آیات (۵ تا ۸)
🔺 قسمت دوم عاقبت انسان یعنی آیات (۹ و ۱۰)

🌿در قسمت اول انسان را توجه می دهد که ببین از چه خلق شده ای؟ یعنی واقعیت خلقت انسان را به او یادآور می شود .از آبی جهنده که از استخوان های پشت می تراود ( در آغاز از خاک بودی سپس طی مراحلی به نطفه ای تبدیل شدی )و خداوندی که قادر بوده تو را به اینصورت از آبی بی ارزش خلق کند ، قادر بر این است که تو را پس از مرگ دوباره به همان شکل زنده کند.

🌿 در قسمت دوم آن روز موعود یعنی قیامت را بیان می کند که اگر ای انسان ارزشمند به خودت اندیشه نکردی و ارزش برای خودت قائل نشدی قطعا در روز قیامت که باطن انسان آشکار می شود ،هیچ یار و یاوری در آنجا نخواهی داشت مگر اعمال خوب تو که یاریتت کنند. که البته در مورد اعمال چیزی در این پاراگراف قید نشده و نتیجه ایست که خودمان می توانیم بگیریم.


💢مقایسه دربها در پاراگراف اول و دوم می گوید که حفاظت از تو نشانه اهمیت تو برای خالقت است پس در خود اندیشه کن و ببین از کجا آمده‌ای و به کجا خواهی رفت.

‼️در یک کلام همانگونه که ستارگان در شب ظاهر می شوند اعمال تو هم در تبلی السرائر آشکار می شوند پس بنگر از چه خلق شده ای و آن خدایی که تو را اینچنین خلق کرد دوباره تو را بر می گرداند در نتیجه

👌به رفتار و کردار خود توجه کن و رفتار صحیح را در پیش بگیر


سرکار خانم شهروزی

طارق:3
النَّجْمُ الثَّاقِبُ
ستاره‌اي پرتوافكنِ نفوذ كننده است.3

______
3 - كلمة «طارق» كه به عنوان يكي از پديده‌هاي شگفت‌انگيز آسمان در آغاز اين سوره مورد سوگند قرار گرفته و به عنوان نام سوره [كه راهنماي شناخت مطالب و محورهاي آن است] انتخاب گرديده، از آن چنان اهميتي برخوردار است كه جا دارد براي فهم و درك مفهوم آن و ارتباطش با مضامين سوره تأمل كنيم. از استفهام انكاري «وَمَا أَدْرَاكَ مَا الطَّارِقُ» معلوم مي‌شود ماهيت اين پديده با وجود آنكه لفظ و لغتش براي اعراب زمان نزول قرآن مجهول نبوده، مبهم و ناشناخته است. به طوري كه نه تنها مردم عامي، بلكه پيامبر عظيم‌الشأني كه مخاطب و حامل وحي بوده، ناآشنا به اين پديده نشان داده مي‌شود. تنها به همين توضيح اكتفا شده كه «طارق» ستاره‌اي پرتوافكن [نافذ و داراي تشعشعات رسوخ كننده] است: «وَمَا أَدْرَاكَ مَا الطَّارِقُ النَّجْمُ الثَّاقِبُ».
گرچه اين پديده، بس شگفت و دور از درك و دانش بشر معرفي شده است، ولي به مدد همين چند ويژگي كه در آيات فوق توضيح داده شده، با استفاده از دستاوردهاي جديد فيزيك نجومي، شايد بتوانيم به توفيق الهي به فهم اين پديدة شگفت نزديك شويم.
از معناي «طارق» و توضيح «النَّجْمُ الثَّاقِبُ» چند مشخصه مي‌توان استخراج و آنها را با پديده‌هاي شناخته شده در آسمان مقايسه كرد. اولا در كلمة «طارق» دو مفهوم: 1- كوبندگي، فشردگي، ضربات هموار كننده، 2- حركت در شب [تاريكي]، فهميده مي‌شود و در لغت عرب به راهپيماي در شب كه كوبيدن گامهايش به دليل سكوت صحرا شنيده مي‌شود، طارق مي‌گويند. بنابراين بايد در آسمان دنبال پديده‌اي بگرديم كه اين دو خصلت، يعني كوبندگي و حركت در تاريكي را داشته باشد.
ثانياً از آية «النَّجْمُ الثَّاقِبُ» مي‌فهميم كه: 1- پديدة مورد نظر ستاره [نجم] است، 2- ستاره‌اي نه خاموش و بدون پرتو، بلكه مشخصاً داراي تشعشع نافذ و رسوخ كننده است و اين صفت، به عنوان حالت ويژه و ممتاز آن معرفي شده است.
مشخصات فوق را عيناً در ستارگان فوق سنگيني كه وجود آنها توسط لاپلاس از طريق فيزيك نيوتني و «شوارتز چايلند»، بر اساس فرضية نسبيت عام اينشتن پيش‌بيني و در سال 1967 ميلادي توسط تلسكوپهاي راديويي ديده شد، ملاحظه مي‌نماييم. اين ستاره‌ها داراي حالت كوبندگي و فشردگي هستند. كوبندگي هر ستاره تابعي از جرم آن است. وقتي جرم يك ستاره زياد باشد تأثير نيروي جاذبة بر اتم‌هاي آن آنقدر زياد مي‌شود كه در مرحله‌اي حتي الكترونهاي اتم‌ها شكسته و درهم مي‌ريزند و آن را به هسته مي‌چسبانند. اين مرحله معمولا در پايان عمر ستاره‌ها اتفاق مي‌افتد.
مفهوم «حركت در تاريكي»، كه از كلمة طارق در زبان عربي فهميده مي‌شود، كاملا در مورد ستاره‌هاي سنگين صدق مي‌كند. اين نوع ستارگان برحسب نسبت جرم آنها به خورشيد ما به سه دسته تقسيم مي‌شوند و در تاريكي نسبي تا مطلق حركت مي‌كنند. دستة اول، كه ستارگان كوتوله سفيد نامگذاري شده‌اند، به دليل اينكه هيچ منبع انرژي و واكنش هسته‌اي ندارند، فاقد تابش نوري فعّال هستند و فقط گرماي باقي‌مانده از روزگاري را كه هستة يك ستارة فروزان بودند به صورت تشعشع نوري مختصر از خود ساطع مي‌نمايند. دستة دوم كه به ستارگان نوتروني معروف شده‌اند، اصلا ديده نمي‌شوند، بلكه هنگام گردش به دور خود كه با سرعت سرسام‌آوري انجام مي‌شود، تابش‌هايي از قطبين مغناطيسي خود مي‌پراكنند كه عموماً پرتوهايي از اشعه‌هاي ايكس و گاما، و در موارد معدودي درخشش‌هايي از نور مي‌باشد. و بالاخره سومين دستة ستارگان فوق سنگين كه «حفره سياه» ناميده شده‌اند، در تاريكي مطلق حركت مي‌كنند و هيچ‌گونه نور و تابشي ندارند و هيچ پرتوي از محيط آن به دليل جاذبة عظيم نمي‌تواند خارج شود.
«ثاقب» بودن اين ستارگان از نظر علمي كاملا روشن است. بايد توجه داشت ثاقب بودن با نوراني بودن تفاوت دارد؛ اگر قرار بر وصف روشني و فروزش آن بود كلمة ضياءيا وهّاج و... مناسب‌تر مي‌نمود. ثاقب را لغت‌نامة «قاموس قرآن» نافذ و پاره كننده گرفته است. اشعة خورشيد، تابش‌هاي مغناطيسي ستارگان و پرتوهاي كيهاني را به دليل آن كه فضا را مي‌شكافند و در فواصلي به درازاي ميليون‌ها سال نوري نفوذ مي‌كنند ثاقب مي‌گويند. هر سه دسته ستاره‌هاي سنگيني كه فوقاً به اجمال توضيح داده شد اشعه‌هاي مختلفي ساطع مي‌كنند كه به شدت نافذ و خارق پرده‌هاي فضايي بوده و در عمق كيهان نفوذ مي‌نمايند.

📚تفسیر آقاے بازرگان

┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄