نكات و درس سوره انفطار :منظور از غرور انسان نسبت به خدا چيست؟
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
إِذَا السَّمَاء انفَطَرَتْ {1}آنگاه كه آسمان زهم بشكافد
وَإِذَا الْكَوَاكِبُ انتَثَرَتْ {2}و آنگاه كه اختران پراكنده شوند
وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ {3}و آنگاه كه درياها از جا بركنده گردند
وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ {4}و آنگاه كه گورها زير و زبر شوند
عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ {5}هر نفسى آنچه را پيش فرستاده و بازپس گذاشته بداند
💢عصاره فراز آیات 1-5: با ظهور قیامت و حوادث عجیب مقارن آن،انسان بر همه اعمالش اگاه میشود.♻️♻️نکات:
-پیش از این در سوره های زلزال و قارعه به حوادث مقارن قیامت و سنجش سبکی یا سنگینی اورده هرکس اشاره کوتاهی شده بود در سوره انفطار به بخش دیگری از حوادث قیامت و علم انسان به همه اعمالش اشاره شده است.
يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ {6}اى انسان چه چيز تو را نسبت به پروردگار بزرگوارت فریب داده؟ (کر م او؟)
{الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ {7}همان كس كه تو را آفريد و [اندام] تو را درست كرد و [آنگاه] تو را سامان بخشيد
فِي أَيِّ صُورَةٍ مَّا شَاء رَكَّبَكَ {8}و به هر صورتى كه خواست تو را تركيب كرد
كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ {9}نه چنین نیست بلکه شما منكر [روز] جزاييد
♻️♻️نکات:
-پیش از این در سوره اعلی نیز رب اعلی با وصف الذی خلق فسوی توصیف شذه بود.
-عبارت یا ایها الانسان تنها در دو سوره قران بکاررفته که یکی انفطارآیه 6 و دیگری انشقاق است در انجا هم به بازگشت بسوی پرودگار تاکید شده است یا ایها الانسان انک کادح الی ربک کدحا فملاقیه-در آیه 6خدا وجدان انسانرا به چالش میکشد که چه چیزی ترا نسبت به خدای کریم و اوامر و نواهی او فریب داده است خدایی که ترا به بهترین صورت افریده و سامان داده است.(مشابه آیه 4 سوره تین لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم)
تاکید بر صفت کریم رب،میتوانداین احتمال را مطرح کند که این نوع انسانهای مخاطب آیه،با تکیه بر صفت کرم خدا،خود را از عقاب اخروی، رهاشده میدانستند.لذا خداوند در آیه 9 این پندار انها را رد کرده میفرماید چنین نیست.مشکل شما در عدم باور به جزای اخروی و حساب و کتاب قیامت است. ⁉️-اما علت تکذیب روز جزا چیست؟ جواب این سئوال با توجه به مطالبی که در سوره های نازل شده تاکنون خوانده ایم،همان ترجیح دنیا بر اخرت و دنیاطلبی شدید است. عبارت "غر بالله "در سوره مدنی حدید نیز امده است که "و غرکم بالله الغرور "یعنی دنیا و شیطان و هر فریبنده دنیوی مثل آرزوها و امال یا عقاید باطل (آل عمران 24)شما را از راه خدا فریفت.
در سوره تین آیه 7 نیزکه با پرسش فما یکذبک بعد بالدین وجدان مخاطب را در غیر منطقی بودن تکذیب جزا به چالش کشید،همین پاسخ دنیا طلبی را مطرح کردیم که در سوره ماعون هم مصادیقی از این فریفتگی مال بیان گردید.
عصاره فراز آیات6-9: تکذیب روز جزا و عدم یقین به ثواب و عقاب اخروی،موجب فریب انسان در اتخاذ و توجیه عقاید باطل نسبت به خداوند میشود.(تکذیب معاد،با توحید ناب منافات دارد)وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ {10}و قطعا بر شما نگهبانانى [گماشته شده]اند (مشابه سوره طارق)
كِرَامًا كَاتِبِينَ {11}[فرشتگان] بزرگوارى كه نويسندگان [اعمال شما] هستند
يَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ {12}آنچه را مى كنيد میدانند
آیات 10-12 هم میتواند اخباری باشد از جانب خدا و هم پاسخ به شبهه افرادی باشد که خب حتی اگر قیامت باشد،چگونه اعمال و رفتار دنیوی ما که متعلق به قرنها قبل از قیامت است،سنجیده میشود؟خداوند هم پاسخ میدهد بر شما مراقبانی کاتب گمارده ایم که همه آنچه میکنید را ثبت(نسخه برداری)میکنند.در سوره طارق هم بیان شد که خود خداوند بر همه انسانها سرپرست و مراقب است.
عصاره فراز آیات 10-12: از جانب خدا مراقبانی بر شما گمارده شده که همه اعمال شما را ثبت میکنند.إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ {13}قطعا نيكان به بهشت اندرند
وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ {14}و بىشك بدكاران در دوزخند
يَصْلَوْنَهَا يَوْمَ الدِّينِ {15}روز جزا در آنجا درآيند
وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَائِبِينَ {16}و از آن [عذاب] دور نخواهند بود
وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ {17}و تو چه دانى كه چيست روز جزا
ثُمَّ مَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ {18}باز چه دانى كه چيست روز جزا
يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِّنَفْسٍ شَيْئًا وَالْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ {19}
روزى كه كسى براى كسى هيچ اختيارى ندارد و در آن روز فرمان از آن خداست
نکات:
🔰🔰-در سوره های پیشین ،تنها به سرنوشت متفاوت دو دسته از افراد در قیامت اشاره شد.
در سوره انفطار این دو گروه را با نام ابرار و فجار یاد میکند . دوگانه ابرار و فجار نیز تنها در سوره های انفطار و مطففین با هم بکار رفته است.
❗️-کلمه یوم الدین 13 بار در قران بکار رفته که 3بار آن در سوره انفطار و در فراز پایانی می باشد. همچنین استفاده از عبارت و ما ادریک ما یوم الدین و تکرارآن،اهمیت زیاد این موضوع را در این فراز و این سوره نشان میدهد
💢عصاره فراز آیات 13-19: در روز جزا که بسیار اهمیت دارد وتحت فرمان خداست، ابرار و فجار از یکدیگر تفکیک و سرنوشتی متضاد با یکدیگر خواهند داشت.یکی در بهشت نعمت ها و دیگری در آتش . 📚درس سوره انفطار: در روز جزا که با نشانه های عجیبی همراه و تحت اراده خداوند است،با حسابرسی به همه اعمال انسانها،نیکوکاران و بدکاران به ثواب و عقاب رفتار خودمی رسند باور داشته باشیداقای سید کاظم فرهنگ
ویرایش بوسیله کاربر 1397/03/30 09:31:41 ق.ظ
| دلیل ویرایش: edit
